Nghiêm trang Lễ Ban sóc triều Nguyễn tái hiện tại Quảng trường Ngọ Môn

Ngày đầu tiên của năm mới 2024, Lễ Ban sóc do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế thực hiện được dàn dựng theo hình thức sân khấu hóa với mục tiêu giới thiệu những giá trị văn hóa lễ hội gắn liền với di sản. Ảnh Minh Quân.

Tạo nên không khí vui tươi, có ý nghĩa trong dịp năm mới, góp phần quảng bá hình ảnh khu di sản Cố đô Huế.

Theo đó, Ban Sóc là lễ phát lịch ngày xưa của triều Nguyễn, được tổ chức định kỳ vào cuối năm âm lịch.

Người Việt xưa lấy kinh tế nông nghiệp làm trọng, nên quyển lịch đối với đời sống con người lại có ý nghĩa đặc biệt.

Xem lịch để theo dõi thời gian, thời tiết mà làm nông vụ. Xem lịch để biết được sự thay đổi tiết trời mà ứng phó, phòng tránh thiên tai.

Hằng năm, sau khi nha Khâm Thiên Giám soạn lịch xong, triều đình tổ chức lễ Ban Sóc dưới sự điều hành của hai viên ở bộ Lễ và Khâm Thiên Giám.

Lịch được tiến vào Hoàng Cung để cho Hoàng gia dùng. Lịch được phát cho các quan ở Kinh Thành, ở các địa phương và phân phát lại trong dân chúng sử dụng.

Lễ Ban Sóc vốn được tổ chức ở sân điện Thái Hòa. Vào năm Tân Sửu 1841, lần đầu tiên, lễ Ban Sóc được hoàng đế Minh Mạng chỉ dụ thực hiện ở Ngọ Môn.

Năm nay, Lễ Ban sóc triều Nguyễn được tái hiện bằng hình thức sân khấu hóa vào ngày đầu tiên của 2024 tại Quảng trường Ngọ Môn.

Rất đông du khách đến chiêm ngưỡng nghi lễ.

Đây là chương trình khởi động Festival Huế 2024 định hướng tổ chức lễ hội bốn mùa.

Tái hiện lễ Ban sóc là tái hiện tinh thần nhân văn của người xưa và là dịp để du khách, người dân Huế cùng trải nghiệm với di sản Cố đô Huế trong ngày đầu năm mới với nhiều hy vọng đang gần đến.

Sáng cùng ngày, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã công bố các hoạt động Festival Huế 2024.

Theo đó, Festival Huế 2024 có chủ đề “Di sản Văn hóa với hội nhập và phát triển” sẽ tổ chức các hoạt động liên tục, kéo dài trong suốt năm 2024, mở đầu bằng Lễ hội sân khấu hóa tái hiện Lễ Ban sóc triều Nguyễn sáng nay và kết thúc bằng Chương trình Countdown ngày 31.12.2024 với điểm nhấn là Tuần lễ Festival Huế 2024 diễn ra từ ngày 7 đến 12.6.2024.

Theo TS Phan Thanh Hải - Giám đốc Sở Văn hóa & Thể thao Thừa Thiên Huế, ngày xưa, chuyện biên soạn và in ấn lịch không hề đơn giản. Thời Lê, việc biên soạn lịch được giao cho Tư Thiên giám nghiên cứu từ đầu năm, qua rà soát đối chiếu nhiều lần, đến đầu tháng 12 mới dâng lên nhà vua ngự lãm, được chuẩn y rồi mới tiến hành in ấn. Đến ngày 24.12 thì tiến hành lễ Tiến Lịch. Thời Nguyễn, việc biên soạn lịch được giao cho Khâm Thiên giám nghiên cứu, biên soạn ngày tháng sau Tết và được cả bộ Lễ và Nội các rà soát kỹ càng trước khi trình nhà vua chuẩn y. Khoảng tháng 5 tháng 6 thì lịch được in ấn, số lượng căn cứ theo nhu cầu của triều đình và các địa phương báo về.

Thường thì tại kinh đô, Khâm Thiên giám sẽ phụ trách việc in lịch đủ để dâng cho triều đình, hoàng gia và ban cấp cho các tỉnh ở khu vực Trung bộ, từ Thanh Hóa đến Khánh Hòa; ở phía Bắc và phía Nam sẽ giao cho các tỉnh lớn như Hà Nội, Nam Định tổ chức in ấn theo mẫu của Khâm Thiên giám.