Miễn, giảm phí cho người dân gần trạm BOT: Cần trở thành quy định chung

Ông Uông Việt Dũng (chánh văn phòng Bộ GTVT):

Chỉ miễn, giảm với các trạm thu phí mở

Hiện nay, với những dự án BOT thu phí mở, có nhiều đường giao cắt thường bao giờ cũng có chính sách của nhà đầu tư để đảm bảo hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng xung quanh.

Với những trạm BOT đóng (là những trạm BOT trên các tuyến cao tốc, không bị giao cắt với đường dân sinh, người dân quanh trạm có thể di chuyển bằng đường gom, các tuyến song song - PV), áp dụng cơ chế thu phí theo lượt thì không áp dụng cơ chế miễn giảm phí BOT đối với người dân sống gần khu vực trạm thu phí.

Hiện cũng không có quy định cứng về số dự án BOT phải miễn, giảm phí cho người dân sống gần trạm thu phí. Tuy nhiên, với những dự án BOT do Bộ GTVT làm cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bộ đã chỉ đạo các nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án phối hợp với chính quyền địa phương rà soát người dân, phương tiện sinh sống gần trạm, thường xuyên lưu thông qua khu vực trạm để có chính sách giảm phí, vé tháng... để hài hòa lợi ích chung.

Ông Hồ Minh Hoàng (chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả):

Cấp ngân sách cho người dân nếu cần

Hợp đồng BOT đã ký thì phải làm theo hợp đồng. Nhà nước là bên A, nhà đầu tư tư nhân là bên B trong hợp đồng BOT, nếu miễn giảm bên A phải bù đắp chi phí, còn bên B luôn tính toán phương án tài chính. Nếu bên A làm sai hợp đồng BOT thì cũng phải chịu trách nhiệm trước cơ quan pháp luật.

Doanh nghiệp BOT có thể chia sẻ với người dân nhưng ai sẽ chia sẻ với doanh nghiệp, suy cho cùng thì nhà đầu tư BOT cũng là người dân, cũng cần được Nhà nước chia sẻ.

Nếu Bộ GTVT thấy cần thiết hỗ trợ người dân sống gần trạm thì đề xuất lên cấp có thẩm quyền cấp ngân sách để hỗ trợ người dân. Bởi mục tiêu cuối cùng của cả Nhà nước và doanh nghiệp là có con đường tốt nhất cho người dân đi.

Nên bổ sung quy định miễn giảm áp dụng chung cả nước

Đại biểu Trương Xuân Cừ (Hà Nội) cho rằng ngoài một số trạm đã thực hiện việc miễn giảm phí cho người dân gần trạm thì đến nay vẫn còn một số trạm BOT chưa thực hiện. Việc có trạm miễn giảm, có trạm không miễn giảm cho người dân sống gần khu vực là rất vô lý.

Do vậy, thời gian tới Bộ GTVT cần tiếp tục có chỉ đạo, hướng dẫn và các địa phương cần vào cuộc để có đàm phán với các nhà đầu tư đường BOT nhằm miễn giảm phí cho người dân sống gần.

Về lâu dài, Bộ GTVT và cơ quan có chức năng nên nghiên cứu để bổ sung quy định cụ thể về việc miễn giảm phí cho chủ phương tiện sống gần các trạm BOT trong luật, nghị định, thông tư... Khi xây dựng phương án tài chính của các trạm sẽ bổ sung nội dung này và thực hiện chung trên cả nước, tránh cho nơi làm, nơi không làm, khiến người dân bức xúc.

Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hòa, ủy viên Ủy ban Pháp luật, cho rằng các địa phương cần vào cuộc tích cực đàm phán vì ngoài các dự án do Bộ GTVT trực tiếp quản lý còn có một số trạm BOT do chủ đầu tư ký kết với địa phương, thực hiện theo phương án mở, việc miễn giảm phí liên quan phương án tài chính ban đầu ký kết giữa địa phương với nhà đầu tư nên chưa thực hiện việc này dẫn đến người dân bức xúc.

Do đó thời gian tới, các địa phương cần tích cực vào cuộc đàm phán với các nhà đầu tư, rồi báo cáo Bộ GTVT để tiến hành miễn giảm cho người dân sống gần các trạm này trên cơ sở đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên. Đồng thời về lâu dài, Bộ GTVT nên có hướng dẫn, quy định chung để việc miễn giảm này có thể thực hiện trên cả nước, tránh trường hợp nơi làm nơi không.

TP.HCM đang xem xét kiến nghị về BOT Phú Hữu

Đoạn đường Nguyễn Thị Tư (phường Phú Hữu, TP Thủ Đức) được Công ty xi măng Vincem Hà Tiên đầu tư dài hơn 2,6km. Khu vực ra vào trạm BOT Phú Hữu hiện rất nhiều xe container đậu kín - Ảnh: THU DUNG

Trước thông tin dự kiến sẽ thu phí BOT Phú Hữu (TP Thủ Đức, TP.HCM) trong năm nay, nhiều người dân sinh sống khu vực này bày tỏ không đồng tình thu phí "đường độc đạo" đi lại hằng ngày. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp vận tải cũng lo "phí chồng phí".

Anh N.T.N. (một người dân ở khu phố 6, phường Phú Hữu):

Đi đoạn đường 100 - 150m, cũng phải đóng phí?

Nghe tin sắp tới trạm thu phí BOT trên trục đường Nguyễn Thị Tư, mức phí 17.000 đồng/lượt/xe dưới 12 chỗ trở xuống trong khi khu dân cư chúng tôi ở ngay trên trục đường Nguyễn Thị Tư (đi qua BOT) thì chúng tôi rất băn khoăn.

Ngày nào người dân ở đây cũng phải đi qua "con đường độc đạo này" nối ra trục đường Nguyễn Duy Trinh nhiều lần vì công việc, sinh hoạt... Bên cạnh đó, khu dân cư này hiện là khu nội bộ, chỉ có xe cá nhân hoặc xe dịch vụ chứ không kinh doanh vận tải hàng hóa liên tỉnh, trọng tải nặng. Khoảng cách từ khu dân cư đến trạm BOT khoảng 100 - 150m so với tổng chiều dài tuyến là 2,6km là cự ly quá ngắn để thu phí.

Tôi và những người dân ở đây đã có đơn kiến nghị các đơn vị không thu phí đối với ô tô dưới 12 chỗ ngồi của người dân từ trạm thu phí hướng về phía cảng (và ngược lại). Đồng thời xem xét không thu đối với xe dịch vụ phục vụ nhu cầu đi lại của cư dân nơi đây.

Ông Bùi Văn Quản (chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM):

Doanh nghiệp vận tải lo "phí chồng phí"

Thời gian qua, hiệp hội nhận được đơn thư của hàng loạt doanh nghiệp vận tải, doanh nghiệp xuất khẩu bày tỏ lo lắng "phí chồng phí" khi phải gánh thêm phí qua BOT Phú Hữu. Đây là đường độc đạo nên xe vào ra bắt buộc đều phải đi 2 lượt. Chi phí phải trả thêm là 132.000 đồng/2 lượt/container 20 feet và 266.000 đồng/2 lượt/container 40 feet.

Họ cũng chỉ ra với khoảng cách từ ngã ba đường Nguyễn Duy Trinh rẽ vào đường Nguyễn Thị Tư đến vị trí đặt trạm thu phí BOT chỉ khoảng 300m. Tuy nhiên mật độ xe container qua đoạn này lớn (nhất là sau các khung giờ cấm) thì khoảng cách này quá ngắn để các xe nối đuôi nhau qua 2 lần ra/vào.

Điều này nguy cơ gây kẹt xe, tắc nghẽn nghiêm trọng khu vực này, ảnh hưởng việc lưu thông, quay vòng xe và phát sinh thêm chi phí nhiên liệu do kẹt xe, xe phải xếp hàng...

Từ những khó khăn nói trên, các doanh nghiệp vận tải, xuất nhập khẩu kiến nghị UBND TP.HCM xem xét miễn giảm hoặc giảm trừ chi phí thu qua trạm; thay đổi phương án hoặc có phương án bù đắp riêng cho chủ đầu tư dự án BOT này.

Đại diện Sở GTVT TP.HCM:

Giải quyết cho người dân đủ điều kiện

Dự án đường nối từ đường Nguyễn Duy Trinh vào Khu công nghiệp Phú Hữu được ký kết hợp đồng BOT từ năm 2012 với tổng mức đầu tư khoảng 461 tỉ đồng, dự kiến sẽ vận hành, thu phí từ quý 3-2024.

Sở GTVT TP.HCM đang trình UBND TP.HCM về việc miễn, giảm phí cho người dân sống ở khu vực trạm BOT đủ điều kiện. Sau khi UBND TP.HCM quyết định, các đơn vị sẽ thông báo rộng rãi cho người dân.