Cơn sốt lớp học đêm ở Trung Quốc

Từ Thượng Hải, Bắc Kinh đến Nam Kinh, hàng nghìn người trẻ đang tìm đến các lớp học ban đêm như một cách thư giãn.

Thứ Ba hàng tuần, Thịnh Tiểu Linh, một bà mẹ 8X ở Thượng Hải mang đàn ukulele đến trường buổi tối. Cây đàn là món quà sinh nhật cô mua cho con gái ba năm trước, song con chỉ chơi hai tiếng rồi bỏ xó.

Có ba đứa con và làm nghề giáo viên tiểu học nên Tiểu Linh rất bận rộn. Sau khi tìm hiểu về các lớp học ban đêm, cô quyết định dành 90 phút mỗi tuần để tham gia. "Đây là thời gian còn lại cho bản thân tôi", cô chia sẻ.

Từ giáo viên trở thành học sinh lớp học đêm, việc thay đổi vai trò mang đến cho cô cảm giác thư giãn hiếm có. Trong các buổi học, cô thường ngồi ở hàng ghế đầu, chăm chú lắng nghe giáo viên và hiếm khi nghỉ trong suốt 12 buổi học.

Một lớp học múa dân gian tại một trường học ban đêm ở tỉnh Cam Túc ngày 30/11/2023. Ảnh: Zaobao

Lần đầu tiên bước vào lớp học múa ba lê ban đêm, Phương Tư Khiêu, 36 tuổi phát hiện mình "to gấp đôi những người khác". Cô làm việc trong ngân hàng, phải ngồi bàn giấy lâu năm, nên mắc các bệnh cong vẹo cột sống cổ, đau vai gáy, cơ thể không được mảnh mai. Cô đăng ký tham gia lớp học múa ba lê trong hai năm với ý định sửa lại tư thế và biến mình thành một "thiên nga nhỏ".

Hơn nữa đây còn là giấc mơ từ nhỏ. Khi 7 tuổi, cô đã tập múa ba lê, sau này do áp lực học tập nên giấc mơ bị gác lại. Ở buổi học đầu tiên, cô phát hiện dù học thêm, giáo viên vẫn dạy nghiêm túc. Chỉ sau 15 phút, cô đã đổ mồ hôi đầm đìa và chân đau nhức đến mức run rẩy. Một động tác nhảy tưởng chừng đơn giản nhưng thực chất phải điều khiển bảy hoặc tám cơ cùng lúc. Nhiều học sinh không có kỹ năng cơ bản và độ linh hoạt không thể so sánh với trẻ em. Tuy nhiên, thầy vẫn kiên nhẫn hướng dẫn trọng tâm từng động tác và sửa từng người.

Để học tốt, cô quay lại video trên lớp, về nhà sẽ luyện tập và chưa bao giờ bỏ lỡ một buổi học nào. Khiêu vũ ba lê trong chiếc váy bồng bềnh ở trường học buổi tối đã trở thành khoảng thời gian hạnh phúc nhất trong tuần của cô. "Kết thúc khóa học, tôi nhận thấy lưng mình thẳng và chân cũng thẳng, một bước gần hơn để trở thành một con thiên nga nhỏ", bà mẹ nói.

Cơn sốt học đêm lần đầu tiên bắt đầu ở Thượng Hải. Trong thời gian tuyển sinh của Trường Nghệ thuật đêm Công dân Thượng Hải cho học kỳ mùa thu vào tháng 9/2023, hơn 650.000 người đã tranh nhau đăng ký lớp học trực tuyến, với tất cả các lớp đã kín chỗ; một số thời điểm website còn bị sập vì quá tải.

Các lớp học ban đêm được cung cấp tại trung tâm văn hóa Chiết Giang cũng cực kỳ phổ biến. Một lớp trang điểm chỉ với 30 suất đã thu hút 1.700 người đăng ký, trong khi một lớp cắm hoa thậm chí còn thu hút tới 22.000 người đăng ký.

Thống kê từ các mạng xã hội và nền tảng thương mại điện tử kể từ năm nay, số lượng tìm kiếm "trường học ban đêm" đã tăng 980% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi số lượng đánh giá tăng 226%.

Các khóa học rất đa dạng từ thư pháp, yoga, may vá, vẽ móng, pha chế rượu, luyện thanh, trang điểm... Trường học ban đêm, được mệnh danh là "trung tâm hoạt động thanh niên phiên bản dành cho người lớn", đang mọc lên như nấm ở các thành phố, thổi sức sống mới vào khái niệm khá hoài cổ về "trường học ban đêm".

Lần cuối cùng xu hướng học ban đêm lan khắp Trung Quốc là vào những năm 1980. Sau khi Cách mạng Văn hóa kết thúc, một thế hệ thanh niên bị kìm hãm đã đi làm vào ban ngày và đăng ký vào các "trường đại học ban đêm" do các trường cao đẳng và đại học tổ chức. Các lớp học này dần biến mất sau khi mở rộng tuyển sinh cao đẳng và đại học vào những năm 1990.

Trường Nghệ thuật Đêm Công dân Thượng Hải, khởi đầu cho "cơn sốt trường học ban đêm" hiện nay, được khai trương vào năm 2016 tại Trung tâm Nghệ thuật Đại chúng Thượng Hải, ban đầu chỉ cung cấp bảy khóa học và chủ yếu nhắm đến người già. Năm 2018, nó đã bổ sung thêm các khóa học mới và dần dần thu hút sự chú ý của thế hệ trẻ.

Xu Hao, phó giám đốc trường cho biết giáo dục nghệ thuật của Trung Quốc từ lâu đã phải đối mặt với vấn đề "nóng ở hai đầu nhưng lạnh ở giữa", tức rất nhiều lớp cho trẻ em và người già nhưng lại thiếu hụt ở người trung niên và chính vì bối cảnh đó mà Trường Nghệ thuật Đêm Công dân đã được thành lập.

Học sinh của trường chủ yếu là người trong độ tuổi từ 25 đến 40. Công việc của họ trải dài từ lập trình viên, dân văn phòng đến người làm việc tự do và gần như không thể tìm thấy hai sinh viên cùng ngành một lớp ở đây.

Sau khi trở nên nổi tiếng, trường bắt đầu cung cấp nhiều khóa học ban đêm theo hướng độc đáo hơn, bao gồm vòng tay đính cườm, chữa bệnh đông y, thể thao điện tử, trang điểm cổ xưa và tương tác với thú cưng. Ngay cả các khóa học về trí tuệ nhân tạo cũng có thể được chia thành "AI media", "AI drawing" và "AI writing".

Học thư pháp tại một trường học đêm. Ảnh: Weibo

Nhìn vào nội dung của các khóa học, các trường học ban đêm đang trỗi dậy ngày nay khác rất nhiều so với các trường ban đêm của những năm 1980, bởi giờ đây giống như những "khóa học theo sở thích".

Sự nhiệt tình đi học ban đêm của giới trẻ Trung Quốc đã dẫn các lớp học đêm mọc lên như nấm ở Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu và Thâm Quyến, thậm chí còn lan sang các khu vực như Thành Đô, Nam Kinh, Côn Minh, Thạch Gia Trang, Trịnh Châu và Vô Tích.

Một quản trị viên trường học ban đêm tên là "Dreamchaser" nói rằng ba ngày kể từ khi cô công bố thông tin về đăng ký học ban đêm, cô đã nhận được hơn 1.000 tin nhắn riêng bày tỏ sự quan tâm. Cuối cùng, ba lớp học đã được mở với khoảng 30 người mỗi lớp.

Mặc dù thiếu một hệ thống phù hợp để hướng dẫn hoạt động cho ngành dạy học ban đêm, không ngăn cản được nhiều bạn trẻ nhiệt thành đăng ký. Lý do chính là chi phí thấp, bởi các khóa học hầu hết có giá 500 tệ (1,7 triệu đồng) cho 12 buổi, trong khi nếu chính thống ban ngày sẽ có giá hàng nghìn tệ.

Trong hai tuần qua, các phương tiện truyền thông chính thống của Trung Quốc đều đăng các bài về các lớp học đêm, đồng lòng bày tỏ sự khen ngợi và ủng hộ sự lựa chọn của giới trẻ Trung Quốc. Tờ Nhân dân Nhật báo cho biết các trường học ban đêm đã thúc đẩy việc học tập và cung cấp một nơi để những người trẻ thư giãn, thỏa mãn nhu cầu tinh thần và cải thiện bản thân - đó là những nơi trú ẩn quý giá để làm mới tâm hồn bận rộn.

Bài báo của tờ China Youth Daily cho rằng các trường học ban đêm có thể giúp người lao động bình thường "ngẩng đầu lên giữa lúc cuộc sống kiệt quệ để nhìn vào một góc trời khác và trải nghiệm một khía cạnh khác của cuộc sống", đồng thời "mang đến những khả năng mới cho một đời người".

Bảo Nhiên (Theo Zaobao/QQ)