Những nỗ lực liên lạc với người ngoài hành tinh của con người

Giới nghiên cứu đã liên tục tìm cách truyền thông điệp cho người ngoài hành tinh trong hàng chục năm qua nhưng chưa thu được kết quả.

Đĩa vàng trên bộ đôi tàu Voyager. Ảnh: WFMT

Câu hỏi liệu sự sống ngoài hành tinh có tồn tại ở nơi nào đó trong vũ trụ hay không đã thu hút nhân loại suốt nhiều thế kỷ. Từ thập niên 1960, cộng đồng khoa học liên tục cố gắng phát hiện tín hiệu từ những nền văn minh cao cấp. Nằm trong dự án toàn cầu "Tìm kiếm trí thông minh ngoài hành tinh" (SETI), các nhà nghiên cứu sử dụng kính viễn vọng vô tuyến để quét bầu trời tìm tín hiệu khác thường có thể hé lộ dấu vết của người ngoài hành tinh. Ngoài tín hiệu vô tuyến, họ cũng cân nhắc tìm kiếm dấu hiệu của công nghệ tiên tiến như siêu cấu trúc, ô nhiễm khí quyển hoặc sự phát thải năng lượng kỳ lạ, giúp cung cấp bằng chứng thuyết phục về sự sống thông minh bên ngoài Trái Đất. Ngoài ra, giới nghiên cứu cũng tìm cách gửi thông điệp cho người ngoài hành tinh thông qua nhiều dự án, theo Amusing Planet.

Thông điệp Morse là một trong những tín hiệu vô tuyến đầu tiên nhắm tới trí thông minh liên sao. Thông điệp bao gồm 3 chữ MIR (có nghĩa là "hòa bình" và "thế giới" trong tiếng Nga, LENIN và USSR mã hóa bằng mã Morse và truyền tới sao Kim vào năm 1962, từ tổ hợp Radar hành tinh Evpatoria Planetary Radar (EPR) mới xây dựng ở Crimea. Quá trình truyền chia thành hai phần. Tin nhắn đầu tiên "MIR" truyền vào ngày 19/11/1962 và tin nhắn thứ hai bao gồm chữ LENIN và USSR truyền vào ngày 24/11/1962. Cả hai tín hiệu phản xạ từ bề mặt sao Kim và được thu lại trên Trái Đất sau 4,5 phút. Xét theo vị trí của sao Kim trong tháng 11/1962, thông điệp hiện nay đã truyền khắp vũ trụ, hướng về phía chòm sao Libra.

Bảng mạ vàng trên tàu Pioneer

Nằm bên ngoài thân tàu vũ trụ Pioneer 10 và Pioneer 11 là cặp bảng nhôm mạ vàng truyền thông điệp dưới dạng hình ảnh. Tấm bảng nhôm có hình một người đàn ông và phụ nữ cùng với vài biểu tượng được thiết kế để cung cấp thông tin về nguồn gốc của tàu vũ trụ. Chúng bao gồm hình đại diện cho sự biến đổi cấu trúc siêu tinh tế của hydro, nguyên tố dồi dào nhất trong vũ trụ, bản đồ sao xung với Mặt Trời ở trung tâm, cho thấy khoảng cách tương đối của 14 chuẩn tinh và mã nhị phân chu kỳ của chúng, giúp xác định thời kỳ phóng, hình bóng của tàu Pioneer phía sau hình ảnh con người giúp suy đoán kích thước con người thông qua đo tàu vũ trụ, và hình phác thảo hệ Mặt Trời với mũi tên dài chỉ ra Trái Đất là hành tinh phóng tàu.

Pioneer 10 phóng vào năm 1972. Nó bay qua sao Mộc năm 1973, cắt ngang quỹ đạo sao Thổ năm 1976, sao Thiên Vương năm 1973 và sao Hải Vương năm 1983. Liên lạc thành công lần cuối cùng với con tàu diễn ra năm 2002 khi tàu Pioneer 10 ở cách Trái Đất 12 tỷ km. Hiện nay, tàu đang bay về hướng ngôi sao Aldebaran (cách 65 năm ánh sáng) trong chòm Taurus.

Pioneer 11 phóng năm 1973, bay qua sao Mộc năm 1974 và sao Thổ năm 1979. Tàu thăm dò cạn kiệt điện và ngừng hoạt động năm 1995, đồng thời mất liên lạc. Tại thời điểm đó, nó ở cách Trái Đất 16,6 tỷ km. Con tàu đang hướng tới chòm Aquila, dự kiến, sẽ bay gần một ngôi sao trong chòm trong khoảng 4 triệu năm nữa.

Thông điệp Arecibo

Thông điệp Arecibo được truyền vào không gian từ kính viễn vọng Arecibo ở Puerto Rico vào ngày 16/11/1974. Thông điệp bao gồm một số ký tự và đồ họa mã hóa theo hệ nhị phân, hướng tới vị trí hiện nay của cụm sao hình cầu M13 cách Trái Đất khoảng 25.000 năm ánh sáng. Giả sử người ngoài hành tinh có thể giải mã đúng, 1.679 bit dữ liệu sẽ hé lộ những chữ số từ 1 đến 10, số hiệu nguyên tử của các nguyên tố hydro, carbon, nitrogen, oxy, và phospho tạo nên ADN, công thức hợp chất hóa học hình thành nucleotide, số lượng nucleotide ước tính trong hệ gene người, đồ họa cấu trúc xoắn kép của ADN, kích thước trung bình của con người, hình dáng con người và dân số Trái Đất khoảng 4 tỷ vào thời đó. Ngoài ra, dữ liệu còn chứa đồ họa hệ Mặt Trời (gồm cả sao Diêm Vương), hình vẽ kính viễn vọng vô tuyến Arecibo và kích thước đĩa ăngten truyền.

Đĩa vàng Voyager

Khi tàu Voyager 1 và 2 phóng năm 1977, mỗi tàu chở một đĩa giống hệt nhau chứa bộ sưu tập âm thanh và hình ảnh được lựa chọn để minh họa tính đa dạng của sự sống và văn hóa trên Trái Đất. Mỗi đĩa dành cho bất kỳ dạng sống thông minh ngoài hành tinh nào có thể tìm ra nó. Đĩa vàng chứa 116 ảnh mô tả nhiều vật thể từ hệ Mặt Trời, thực vật, động vật, con người và kiến trúc. Chúng cũng chứa bản thu âm lời chào bằng 55 ngôn ngữ cổ đại và hiện đại, cùng nhiều âm thanh khác của con người như tiếng cười và tiếng bước chân. Ngoài ra, chiếc đĩa có cả những bản nhạc của Bach, Mozart, Beethoven và nhiều nhà soạn nhạc khác, cùng với hướng dẫn nhanh cách bật đĩa và đọc hình ảnh.

Tàu Voyager 1 bay qua quỹ đạo sao Diêm Vương năm 1990 và rời hệ Mặt Trời năm 2004. Trong khoảng 40.000 năm, tàu Voyager 1 sẽ hướng tới ngôi sao Gliese 445 nằm trong chòm Camelopardalis và Voyager 2 sẽ tiếp cận ngôi sao Ross 248 trong chòm Andromeda ở cách đó 1,8 năm ánh sáng.

Thông điệp Cosmic Call

Năm 1999 và 2003, hai bộ thông điệp vô tuyến liên sao được gửi từ Yevpatoria, Ukraine, hướng tới hệ 9 ngôi sao. Thông điệp bao gồm ký hiệu đặc biệt tạo ra nhằm đại diện cho những dữ liệu cơ bản khác nhau như bảng chữ cái, phép tính toán học, đơn vị đo lường, tên các hành tinh, nguyên tố hóa học, khái niệm vật lý, sinh vật học... Thông điệp được truyền nhiều lần. Ngôi sao gần nhất mà dự án nhắm tới là Gliese 49 nằm trong chòm Cassiopeia ở cách Trái Đất 32 năm ánh sáng. Ngôi sao xa nhất là 16 Cygni, một hệ 3 ngôi sao ở cách Trái Đất 69 năm ánh sáng trong chòm Cygnus.

An Khang (Theo Amusing Planet)