Việt Nam - Nga thúc đẩy dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân

Dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân (CNST) được Bộ Khoa học - Công nghệ và Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Liên bang Nga ưu tiên, tìm giải pháp thực hiện thành công.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện thành công Dự án CNST khi ông cùng đoàn công tác có buổi làm việc với Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Liên bang Nga (Rosatom) chiều 24/9. Buổi làm việc trong khuôn khổ chuyến thăm từ 23-28/9 nhằm tăng cường mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Việt Nam - Liên bang Nga trong lĩnh vực giáo dục, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đánh giá cao kết quả hợp tác, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt ghi nhận Rosatom đóng góp quan trọng cho phát triển của ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam trong 40 năm qua.

Với Dự án CNST dự kiến được xây dựng tại Long Khánh, Đồng Nai, Bộ trưởng Đạt thông tin, "tiến độ triển khai được hai bên đặc biệt quan tâm".

Mô phỏng Dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân. Ảnh: Vinatom

Đây là dự án được thực hiện theo Hiệp định Liên Chính phủ ký năm 2011 và Chính phủ Việt Nam phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2018. Trung tâm này sẽ có lò phản ứng hạt nhân dạng bể bơi, công suất 10 MW, sử dụng nhiên liệu độ giàu thấp do Nga chế tạo.

Hiện các chuyên gia đã đánh giá sơ bộ địa điểm xây dựng lò nghiên cứu, cho thấy rất thuận lợi khi cách thành phố Long Khánh khoảng 10 km và nằm trên đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết nối với TP HCM.

Để hỗ trợ thẩm tra, thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi, Báo cáo phân tích an toàn và hồ sơ thiết kế, trước đó Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị Rosatom tạo điều kiện cho một số cán bộ Việt Nam tham gia thực hiện thiết kế cơ sở của lò phản ứng và các tính toán, phân tích an toàn đi kèm. Rosatom cũng giúp Việt Nam trong đào tạo cán bộ vận hành lò phản ứng nghiên cứu.

Trong lần làm việc này, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cũng đề nghị Tổng Giám đốc Rosatom Alexey Likhachev xem xét xây dựng Lộ trình hợp tác riêng giữa Bộ Khoa học - Công nghệ và Tập đoàn Rosatom giai đoạn 2025 - 2030. Trong đó nội dung hợp tác xây dựng Trung tâm Truyền thông năng lượng nguyên tử tại Thành phố Long Khánh (Đồng Nai) được Bộ trưởng Đạt nhấn mạnh "đây là nhiệm vụ quan trọng, rất cần thiết để Dự án CNST thành công".

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt (bìa phải) chứng kiến Tổng Giám đốc Tập đoàn Rosatom Alexey Likhachev trao tặng huy chương "Vì sự nghiệp nguyên tử" cho ông Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, tại buổi làm việc 24/9. Ảnh: HTQT

Ông cũng đề nghị hai bên hợp tác nghiên cứu về các công nghệ điện hạt nhân tiên tiến phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh năng lượng và chống biến đổi khí hậu, dự kiến bắt đầu từ năm 2025; Hai bên phối hợp tổ chức các hội nghị, hội thảo, seminars khoa học, các khóa phổ biến kiến thức về năng lượng nguyên tử và điện hạt nhân cho công chúng, cán bộ quản lý và các đối tượng liên quan; hợp tác đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử cho Việt Nam, đào tạo cán bộ nghiên cứu cho Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam và ngành năng lượng nguyên tử (phối hợp với việc cử cán bộ nghiên cứu sang làm việc tại Viện Nghiên cứu hạt nhân Dubna (JINR) dự kiến bắt đầu từ 2025...

Ngoài ra, Bộ trưởng đề nghị hợp tác trong việc hoàn thiện và đưa vào vận hành Mạng quan trắc phóng xạ và cảnh báo sự cố quốc gia của Việt Nam; việc tham gia của Việt Nam vào Liên danh Trung tâm nghiên cứu quốc tế trên cơ sở lò phản ứng nghiên cứu nơtron nhanh đa năng (IRC MBIR); Rosatom đảm bảo cung cấp nhiên liệu cho Lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu Đà Lạt; triển khai Thỏa thuận hợp tác, ký kết Hợp đồng trong việc chuyển trả nhiên liệu hạt nhân và một số lĩnh vực khác liên quan đến chiếu xạ, y học hạt nhân...

Tổng Giám đốc Rosatom Alexey Likhachev khẳng định, Rosatom rất quan tâm đến hợp tác toàn diện với Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Ông cảm ơn phía Việt Nam đã hỗ trợ trong hoạt động hợp tác nghiên cứu và đào tạo phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực này. Ông cũng đồng tình và ủng hộ các sáng kiến Bộ trưởng đã đề xuất. Theo đó, hai bên sẽ chỉ đạo các đơn vị chức năng nhanh chóng đàm phán về dự thảo Lộ trình hợp tác để có thể ký kết trong thời gian tới.

Đoàn công tác Bộ Khoa học và Công nghệ thăm Khu triển lãm thành tựu kinh tế quốc dân Nga, ngày 24/9. Ảnh: HTQT

Hợp tác trong lĩnh vực khoa học - công nghệ được xem là một trong những trụ cột của mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Trong 65 năm hợp tác, hai nước đã ký các Hiệp định, thỏa thuận như: Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác khoa học - công nghệ (1992); Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác trong lĩnh vực sử dụng năng lượng nguyên tử vào mục đích hòa bình (2002); Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu và sử dụng khoảng không vũ trụ vào mục đích hòa bình (2013); Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác trong lĩnh vực bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (2008).

Tháng 11/2014, mối quan hệ hợp tác Việt - Nga về khoa học và công nghệ được nâng lên tầm chiến lược khi hai nước ký Hiệp định đối tác chiến lược về giáo dục, khoa học - công nghệ.

Bảo Chi