Timor-Leste ‘bỏ vốn’ vào ngoại giao đa phương

Mặc dù có diện tích nhỏ (khoảng 15 nghìn km2) nhưng Timor-Leste đang dần gây dựng ảnh hưởng nhờ “bỏ vốn” vào đúng chỗ - ngoại giao đa phương.

Timor-Leste ‘bỏ vốn’ vào ngoại giao đa phương

Thủ tướng Timor-Leste Kay Rala Xanana Gusmão phát biểu tại khóa họp thứ 79 Đại hội đồng LHQ, ngày 27/9. (Nguồn: UN)

Theo Chỉ số quyền lực châu Á do Viện nghiên cứu Lowy (Australia) công bố ngày 23/9, Timor-Leste xếp thứ 26 trong số 27 quốc gia và vùng lãnh thổ khu vực châu Á về chỉ số quyền lực toàn diện và bất ngờ đứng thứ 20 về ảnh hưởng ngoại giao.

Chỉ số quyền lực châu Á là công cụ đánh giá sức mạnh tổng thể của 27 quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á - Thái Bình Dương dựa trên tám tiêu chí: năng lực kinh tế, năng lực quân sự, khả năng phục hồi, nguồn lực tương lai, quan hệ kinh tế, mạng lưới quốc phòng, ảnh hưởng ngoại giao và ảnh hưởng văn hóa.

Với điểm số tương đối cao trên, vượt qua một số quốc gia lớn hơn như Sri Lanka, “khoản đầu tư“ của Timor-Leste được minh chứng là có hiệu quả đối với ba đối tượng ngoại giao: các nước láng giềng Đông Nam Á, Cộng đồng các quốc gia nói tiếng Bồ Đào Nha (CPLP) và các tổ chức đa phương.

Trong khu vực Đông Nam Á, Timor-Leste có cơ quan đại diện ngoại giao tại thủ đô của tất cả quốc gia ASEAN, cùng với ba lãnh sự quán tại Indonesia. Kể từ khi được chấp thuận về nguyên tắc là thành viên thứ 11 của ASEAN, Timor-Leste đã tham dự tất cả các cuộc họp ở cấp lãnh đạo và bộ trưởng ngoại giao với tư cách quan sát viên, bao gồm cả các hội nghị thượng đỉnh với đối tác đối thoại của Hiệp hội. Vào năm 2024, nước này bắt đầu tham dự các cuộc họp của bộ trưởng quốc phòng ASEAN.

Đồng thời, Timor-Leste kết nối chặt chẽ với các quốc gia nói tiếng Bồ Đào Nha và có cơ quan đại diện ngoại giao tại một nửa các quốc gia thành viên của CPLP như Brazil, Mozambique, Bồ Đào Nha, Angola...

Mặt khác, quốc gia Đông Nam Á cũng ưu tiên quan hệ với các tổ chức đa phương, bao gồm việc cử đại diện phái đoàn ngoại giao tại các tổ chức quốc tế và tham gia vào các cuộc đối thoại ngoại giao đa phương. Việc tham gia các cuộc họp đa phương là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự hội nhập quốc tế của Timor-Leste. Thống kê cho thấy, các chuyến đi đa phương chiếm 31 trong tổng số 40 chuyến công du nước ngoài của các nhà lãnh đạo và bộ trưởng ngoại giao của Timor-Leste trong năm 2023.

Rõ ràng, việc Timor-Leste tích cực triển khai ngoại giao đa phương, ngay cả trước khi gia nhập ASEAN, đã thu về hiệu quả và cho thấy rằng tầm ảnh hưởng của nước này trong khu vực cũng như trên trường quốc tế có thể tiếp tục tăng trong những năm tới.