Thông tấn xã Việt Nam - Nguồn thông tin chủ lưu, nhanh và tin cậy

TTXVN đã và đang tiếp tục đóng góp hiệu quả vào việc định hướng tư tưởng, hướng dẫn dư luận xã hội, đấu tranh chống tiêu cực, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước.

Sáng 6/2/2023, một dòng tin breaking news ngắn gọn xuất hiện trên bản tin của Vnanet.vn của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) và vài phút sau đó là Vietnamplus.vn (6 ngữ); baotintuc.vn; vietnamnews.vn; Lecourrier.vn đồng loạt đưa tin: “Động đất có độ lớn 7,7 làm rung chuyển miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ…- tiếp tục cập nhật.”

Có lẽ lúc đó, ít người dân Việt Nam để ý đến dòng tin này. Nhưng chỉ ít giờ sau, khi những dòng tin tiếp tục cập nhật với con số người chết do động đất liên tục tăng nhanh đã trở thành sự quan tâm của đông đảo bạn đọc.

Luôn là một trong những hãng thông tấn có mặt sớm nhất ở những điểm nóng

Chỉ trong buổi sáng, tin về trận động đất dồn dập được TTXVN đăng tải trên tất cả các loại hình báo chí. Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang liên tục theo dõi thông tin cùng ban lãnh đạo TTXVN trực tiếp chỉ đạo sang những địa bàn có cơ quan đại diện của TTXVN thường trú gần nơi xảy ra động đất cấp tốc triển khai tác nghiệp tại hiện trường. Hai phóng viên TTXVN từ Rome chính là những phóng viên đầu tiên của Việt Nam có mặt tại Thổ Nhĩ Kỳ, thực hiện đưa tin. Không chỉ thực hiện chức năng nhiệm vụ của nhà báo, họ cũng chính là những phóng viên sau đó đã cùng đoàn cứu hộ từ Việt Nam sang tham gia tích cực vào công tác cứu hộ, cứu trợ…

Trong nước, các đơn vị báo chí của TTXVN hối hả thu thập và đăng tải thông tin từ nhiều nguồn, trong đó đặc biệt quan tâm đến công tác cứu hộ cũng như thông tin về người Việt đang sinh sống, lưu trú tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Những hình ảnh, video, dòng tin liên tiếp gửi về từ hiện trường, các đơn vị thông tin trực chiến xử lý trong tích tắc và các bài viết đa phương tiện, cập nhật đầy đủ về mọi mặt của sự kiện nhanh chóng lần lượt hiện lên trên các tờ báo thuộc TTXVN.

Có thể nói, một dây chuyền sản xuất nhịp nhàng và chạy đua hết công suất đã được lập nên xuyên suốt cho tuyến thông tin Động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Vào thời điểm đó, TTXVN đã dẫn đầu về thông tin đa dạng, nhanh nhạy và chính xác về sự kiện này. Cũng từ đó, thế giới mới biết đến lực lượng cứu hộ đầy nỗ lực, quả cảm và hiệu quả của Việt Nam, cũng như tinh thần nhân đạo quốc tế của đất nước và con người Việt Nam, qua những bài viết nổi bật trên các ấn phẩm đa ngữ của TTXVN.

Nhiều người sẽ thật sự ngạc nhiên vì sao TTXVN có thể “toàn ngành ra trận” nhanh chóng và ăn ý đến vậy từ lãnh đạo cấp trên đến cấp dưới, từ phóng viên, biên tập viên đến cả những nhân viên văn phòng… của nhiều đơn vị, bộ phận. Nhưng với những “người Thông tấn” thì đó là một “quy trình’ mà họ đã quen thuộc. Bởi lẽ, “mỗi người Thông tấn” khi gia nhập ngôi nhà chung TTXVN đều đã xác định cho mình nhiệm vụ, trách nhiệm thực hiện, tổ chức và phối hợp thực hiện các tuyến thông tin lớn, đòi hỏi sự nhanh chóng, chính xác với mục đích duy nhất và quan trọng nhất là đưa thông tin chân thực và đa dạng đến công luận.

Nhiệm vụ này là sứ mệnh đã được TTXVN đề ra ngay từ buổi đầu thành lập. Mùa Thu năm 1945, ngày 15/9, Việt Nam Thông tấn xã – danh xưng do Bác Hồ chấp bút - đã phát đi toàn văn bản Tuyên ngôn Độc lập cùng với danh sách Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thông qua những bản tin bằng 3 thứ tiếng - tiếng Việt mang ký hiệu VNTTX (Việt Nam Thông tấn xã), tiếng Anh mang ký hiệu VNA (Vietnam News Agency) và tiếng Pháp mang ký hiệu AVI (Agence Vietnammien D’Infomation) – sự kiện mang ý nghĩa trọng đại không chỉ với TTXVN mà với cả dân tộc.

Kể từ đó, trong mỗi “trận đánh” đều được TTXVN tạo lập sự phối hợp nhịp nhàng - khi những nhà báo-chiến sỹ đánh từng dòng tin gửi về tổng xã, những người biên tập viên đón nhận, phát đi cung cấp cho các cơ quan báo chí trong nước, đồng thời biên dịch phát ra thế giới.

Trải qua 77 năm, quy trình thông tin này càng được hoàn thiện và đảm bảo tính chính xác, kịp thời và đáng tin cậy. Hàng loạt các sự kiện nóng hổi của Việt Nam và thế giới, từ các thông tin chính trị-xã hội nổi bật như thông tin đại dịch COVID-19, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam, cuộc chiến chống tham nhũng đang được đẩy mạnh, chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine… cho đến các sự kiện thể thao khu vực và thế giới, tất cả đều được cung cấp toàn diện, đầy đủ, đa chiều và chính xác nhất, giúp dư luận hiểu rõ và hiểu đúng về mọi mặt đời sống xã hội Việt Nam cũng như thế giới.

Không chỉ vậy, nguồn thông tin báo cáo tham khảo có hàm lượng thông tin dự báo cáo, mang tính chiến lược, khách quan, đa chiều của TTXVN luôn là nguồn tin tin cậy và cần thiết của Đảng, Nhà nước và luôn được đánh giá cao ở tính hiệu quả.

Đánh giá về vai trò của TTXVN, lãnh đạo một doanh nghiệp khá lớn ở Việt Nam đã chia sẻ: “TTXVN là cơ quan báo chí chính thống, kênh thông tin của Chính phủ, nơi cung cấp thông tin nguồn cho hệ thống báo chí Việt Nam và quốc tế... nên đây cũng chính là đơn vị báo chí cung cấp đầy đủ thông tin tin cậy nhất mà doanh nghiệp tìm đến. Với công ty chúng tôi, thông tin TTXVN mang lại luôn đúng, kịp thời và hữu ích.”

Đi đầu trong “cuộc chiến với tin giả”

Có thể khẳng định rằng với những sản phẩm thông tin đa dạng, đa chiều được cung cấp nhờ sức mạnh tổng lực của toàn ngành, TTXVN đã và đang tiếp tục đóng góp hiệuquả vào việc định hướng tư tưởng, hướng dẫn dư luận xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, đấu tranh chống những hiện tượng tiêu cực, những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, giữ vững ổn định chính trị-xã hội cho đất nước.

Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, thông tin luôn được lan truyền với tốc độ nhanh chóng mặt. Tình trạng phát tán tin sai sự thật, thiếu kiểm chứng, không khách quan cũng vì thế mà diễn biến ngày càng phức tạp. Các thế lực thù địch, phản động, những phần tử cơ hội cũng ra sức lợi dụng sự phát tán thông tin dễ dàng để thực hiện các hoạt động chống phá.

Trong khi đó các chính sách, đường lối của Đảng và Nhà nước khi mới được ban hành cần chuyển tải kịp thời đến xã hội. Nếu không được thông tin một cách đầy đủ, các chính sách mới hoàn toàn có thể bị "bóp méo," xuyên tạc theo hướng tiêu cực. Lúc này, việc các cơ quan báo chí chính thống như TTXVN nhập cuộc và diễn giải rõ ràng, phân tích thông tin đa chiều sẽ giúp chuyển tải chính sách đến gần với người tiếp nhận, giảm áp lực xã hội lên chính sách.

Trong ba năm gần đây, cả thế giới đối mặt với dịch bệnh COVID-19, nhiều tin đồn sai sự thật lan truyền trên mạng đã ảnh hưởng đến nỗ lực chống dịch của cả nước. Thời điểm Thành phố Hồ Chí Minh gồng mình chống dịch, cũng như khi Việt Nam triển khai chiến dịch tiêm vắcxin, không ít tin đồn, tin giả được phát tán, gây hoang mang cho người dân cả nước. Rất nhiều người đọc trên mạng xã hội đã hốt hoảng lan truyền nhau các thông tin như địa phương này có nhiều người tử vong, hay các phản ứng tiêu cực về vắcxin.

Chính lúc này, TTXVN đã tỏ rõ vai trò nguồn cung cấp thông tin đầy đủ và định hướng chuẩn xác nhất của mình.

Với hệ thống 93 cơ quan thường trú trong và ngoài nước, mọi diễn biến của dịch bệnh tại từng địa phương của Việt Nam và nhiều nơi trên thế giới đều được đưa đến với người dân một cách nhanh nhất và đáng tin cậy nhất. TTXVN đã tích cực đăng tải thông tin phản hồi, phản bác trên các tài khoản mạng xã hội chính thức để kịp thời trấn an dư luận, tin tưởng, đồng lòng thực hiện các chỉ đạo, điều hành trong công tác phòng, chống dịch bệnh… Tuyến thông tin về phòng, chống dịch COVID-19 được tiến hành một cách bài bản, chuyên nghiệp với sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị thông tin trong toàn ngành.

Cũng nhờ vậy, người dân mới hiểu rõ và đồng hành cùng các cơ quan chức năng, yên tâm thực hiện chống dịch đồng thời sớm trở lại với trạng thái bình thường mới, để tiếp đó là cùng phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch.

Không chỉ trở thành ngân hàng tin tức khổng lồ và hiệu quả cho độc giả và các cơ quan báo chí khác, trong thời gian này, TTXVN cũng đã kịp thời phát triển dự án giúp độc giả ứng phó với tin giả, mang tên “Cuộc chiến chống tin giả-Những ý tưởng sáng tạo và giải pháp hiệu quả.” TTXVN, với vai trò là một trong những cơ quan báo chí hàng đầu ở Việt Nam, từ lâu đã luôn tiên phong trong cuộc chiến cam go chống tin giả, tin thất thiệt, thông qua hàng ngàn nội dung chuyên sâu bằng nhiều loại hình báo chí, cảnh báo độc giả và khán thính giả về mối đe dọa này, đồng thời chủ động bóc trần những thông tin sai lệch trên các sản phẩm báo chí.

Lần đầu tiên một cơ quan báo chí Việt Nam có riêng một kênh kiểm chứng thông tin, bóc trần nhiều thông tin giả mạo.

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang chia sẻ: “Báo chí, truyền thông chính thống vẫn luôn là nơi để độc giả kiểm chứng, xác minh độ chính xác của thông tin. Do vậy, báo chí cần giữ vững thế mạnh và tôn chỉ hoạt động của mình để trở thành dòng thông tin chủ lưu trên không gian mạng.”

Với chức năng của Hãng Thông tấn Quốc gia – bất chấp việc sự xuất hiện ngày càng nhiều các nguồn thông tin đa dạng với nhiều thể loại đặc biệt là trên môi trường không gian mạng - TTXVN vẫn luôn giữ vững vai trò là nguồn cung cấp thông tin chính thức, chính thống, tin cậy, kịp thời, phong phú… cho các cơ quan báo chí khác cũng như cho toàn bộ người dân trong và ngoài nước.

Thông tin của TTXVN được các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bộ ngành, địa phương, giới báo chí, người dân đánh giá là ngày càng chuyên sâu và bám sát cuộc sống, phản ánh nhiều vấn đề được dư luận xã hội quan tâm, đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của công chúng.

Đánh giá cao vai trò của TTXVN, Nghị định số 87/2022/NĐ-CP của Chính phủ đã nêu rõ Thông tấn xã Việt Nam là “Cơ quan Thông tấn Quốc gia- cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, thực hiện chức năng đăng, phát thông tin, văn kiện chính thức của Đảng và Nhà nước; Công bố những quan điểm chính thống của Nhà nước về các vấn đề thời sự; chỉnh hướng những thông tin không phù hợp với lợi ích quốc gia; phản bác, cải chính những thông tin sai lệch; khi cần thiết ra tuyên bố bác bỏ những thông tin có dụng ý xuyên tạc.”

Dẫn dắt các đợt thông tin lớn

Định hướng chức năng đi đầu và dẫn dắt các đợt thông tin lớn được đặt ra nghiêm túc, có kế hoạch, TTXVN đã đề xuất và thực hiện nhiều đề án thông tin mang tầm chiến lược phục vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chủ quyền biên giới, biển, đảo quốc gia, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch... được triển khai công phu trên nhiều loại hình truyền thông.

Định hướng này không chỉ cho các đơn vị trong TTXVN mà được tiếp cận đến từng cây bút. Trong những cuộc giao ban thông tin, nhiệm vụ được lãnh đạo TTXVN luôn đề cập, yêu cầu đến đội ngũ phóng viên, biên tập viên là thông tin nhanh, chính xác chưa đủ, mà còn phải có những bài bình luận, phản bác sắc bén bác bỏ những luận điệu sai trái, vu khống, xuyên tạc… của các thế lực thù địch.

Các đơn vị thông tin chủ lực trong Thông tấn xã Việt Nam đều có các chuyên mục nổi bật như: Góc nhìn của báo Tin tức, Nhận diện của Truyền hình Thông tấn, Xây dựng Đảng, Chống diễn biến hòa bình và Thông tin phản bác/phản hồi của VietnamPlus…. đã đăng tải kịp thời các thông tin phản bác luận điệu xuyên tạc, cung cấp thông tin chính xác và kịp thời để dư luận hiểu đúng, hiểu sâu về các sự kiện chính trị-xã hội của đất nước.

Tuyến thông tin “Biển đảo Tổ quốc” được xây dựng công phu, đa dạng với nhiều tin, bài, ảnh, video… trong đó đặc biệt với tuyến thông tin phản ánh quan điểm giải quyết những vấn đề ở Biển Đông bằng “giải pháp hòa bình” cũng như thể hiện nỗ lực của Việt Nam thúc đẩy vai trò của ASEAN, của thế giới về vấn đề này theo tinh thần của UNCLOS 1982 và DOC 2002.

Chuyên mục “Xây dựng Đảng” của Thông tấn xã Việt Nam và các ấn phẩm trực thuộc TTXVN được xây dựng từ rất sớm đồng hành cùng hệ thống chính trị với mục đích bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Trên tuyến thông tin này, nội dung tác phẩm “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã được TTXVN tuyên truyền sâu rộng, nêu bật ý nghĩa, tầm chiến lược của tác phẩm; tăng cường phản ánh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức bộ máy, công tác cán bộ, công tác kiểm tra, giám sát, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực... Đây cũng là tuyến tin được nhiều phản hồi tích cực từ độc giả, thể hiện lòng tin của người dân với Đảng.

Nội dung “Nhân quyền” cũng là một trong những tuyến thông tin lớn sớm được TTXVN triển khai trên cổng thông tin của TTXVN cũng như trên tất cả ấn phẩm điện tử, online, báo in hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng… của ngành.

Thông tin việc Việt Nam lần thứ hai trúng cử thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025; chủ động phỏng vấn, đăng tải kịp thời bằng nhiều ngôn ngữ phát biểu của các lãnh đạo Bộ Ngoại giao, tập hợp đánh giá, nhận định của giới chức, chuyên gia, học giả và truyền thông quốc tế ghi nhận thành tựu về đảm bảo quyền con người của Việt Nam, nỗ lực của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong lĩnh vực này qua đó, phản bác những luận điệu xuyên tạc của thế lực chống đối ở trong và ngoài nước.

Sự chủ động trong chỉ đạo cũng như thực hiện xuyên suốt từ lãnh đạo đến phóng viên của TTXVN trong tuyến thông tin này đã được ghi nhận với Giải A, Giải Báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng lần thứ VII (Búa liềm Vàng) của tác giả Võ Mạnh Hùng-phóng viên Báo Điện tử Vietnam Plus với loạt bài “Làm chủ 'sức mạnh mềm nhân quyền': Việt Nam tự tin tiến vào 'sân chơi lớn.”

Ngoài ra, TTXVN luôn có mặt ở các giải thưởng cao nhất mọi Giải thưởng Báo chí lớn của quốc gia. Đây chính là thành quả của chiến lược chủ động “phủ sóng” thông tin đa dạng, chân thực của TTXVN cũng như sự minh chứng không thể phủ nhận về vai trò dẫn dắt và chủ công của TTXVN trong công tác truyền thông.

Hòa nhập mạnh mẽ xu thế “Chuyển đổi số”

Với những bước tiến của khoa học công nghệ mà mới đây nhất là sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), ngành báo chí thế giới đã bước vào một kỷ nguyên mới với sự thay đổi hoàn toàn trong cách tiếp cận thông tin của công chúng. TTXVN là một trong những cơ quan truyền thông đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc gia tăng hiệu quả hoạt động và đảm bảo sự phát triển bền vững của đơn vị mình.

Hành trình mới trong việc áp dụng chuyển đổi số, thay đổi mô hình, cách thức hoạt động sớm được triển khai đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ thông tin ngày càng nhiều hơn với chất lượng cao hơn, thời gian thực hiện hạn hẹp hơn. Đảng ủy, Ban Lãnh đạo TTXVN đã linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ bằng nhiều giải pháp phù hợp; triệt để ứng dụng công nghệ trong tác nghiệp; tăng cường phối hợp giữa phóng viên ở hiện trường và biên tập viên...

Các xu hướng cá nhân hóa nội dung, đa nền tảng, báo chí di động, báo chí xã hội, báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo, hợp tác toàn cầu, siêu tác phẩm báo chí, tệp dữ liệu âm thanh trên mạng, trí tuệ nhân tạo, tin giả và hoạt động kiểm chứng thông tin… đều được TTXVN triển khai ở từng đơn vị trực thuộc cũng như tại “tổng xã”.

Với hệ thống mạng nội bộ được thiết lập kết nối 30 cơ quan đại diện tại nước ngoài và 63 cơ quan đại diện khắp các tỉnh thành trong cả nước, gắn kết sự chỉ đạo kịp thời và trực tiếp của lãnh đạo “tổng xã,” dòng thông tin của Thông tấn xã Việt Nam đã liên tục chảy, mạnh mẽ - bám sát nhiệm vụ chính trị, phản ánh chân thực những biến động kinh tế, chính trị, xã hội, những ấn đề lớn, sự kiện thời sự quan trọng của thế giới và Việt Nam.

Trước xu thế của công nghệ với những thông tin không được kiểm chứng, những thông tin bịa đặt, xuyên tạc… ngày càng tràn lan trên không gian mạng, qua các loại hình được ưa chuộng như tiktok, youtube, mạng xã hội… TTXVN đã không chọn cách đứng ngoài mà tham gia trực tiếp vào các kênh truyền thông mới một cách khéo léo và có chủ đích.

TTXVN hiện có 14 fanpage được Facebook xác thực, là nguồn thông tin lớn, tức thời phổ biến thông tin chính sách của Đảng, Nhà nước đến người dân, lan tỏa những thành tựu của công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước… Đặc biệt, các trang facebook bằng các ngữ đã phát huy hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền...đến với cộng đồng quốc tế.

Đây cũng là cánh cửa để nắm bắt thông tin, kịp thời phản bác lại những luồng thông tin không chuẩn xác hoặc thông tin được đăng phát với dụng ý xấu để nhanh chóng cung cấp thông tin chỉnh hướng ngay trên các nền tảng truyền thông đa phương tiện, các trang mạng xã hội.

Không chỉ vậy, từng cá nhân trong đội ngũ phóng viên, biên tập viên của TTXVN cũng đều được xác định nhiệm vụ thông tin trên các kênh mạng xã hội, đồng sức đồng lòng cho một chiến lược chung của toàn ngành với mục đích phát huy sức mạnh tổng hợp.

Công cuộc ‘chuyển đổi số” ở TTXVN theo chia sẻ của lãnh đạo ngành đó là: Đi sớm, nhưng không vội vã, thực hiện từng bước, chắc chắn và có tầm nhìn dài hơi, để làm nền tảng, công cụ giúp TTXVN giữ vững và phát huy vai trò của cơ quan thông tấn quốc gia, cơ quan thông tin chiến lược tin cậy của Đảng và Nhà nước, cơ quan thông tin đối ngoại chủ lực quốc gia trong cung cấp nguồn thông tin chính xác, tin cậy, kịp thời, phong phú, đúng định hướng; Là nguồn thông tin báo cáo tham khảo có hàm lượng thông tin dự báo cáo, mang tính chiến lược, khách quan, đa chiều cung cấp kịp thời đến lãnh đạo Đảng, Nhà nước; Là đơn vị chủ lực trong cuộc đấu tranh, phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch về dân chủ, tôn giáo, nhân quyền của Việt Nam; bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam trên cơ sở luật pháp quốc tế./.