Sáng kiến kinh tế của bà Harris có gì?

Ngày 16-8 (giờ Mỹ) tại bang Bắc Carolina, Phó tổng thống Kamala Harris đã công bố chương trình hành động về kinh tế nếu bà đắc cử tổng thống nhiệm kỳ mới.

Bà Kamala Harris đến chợ Bayleaf ở Raleigh (Bắc Carolina) vào ngày 16-8 - Ảnh: AFP

Đây là lần đầu tiên bà Harris, ứng viên tổng thống của Đảng Dân chủ, công bố sáng kiến chính sách lớn kể từ thời điểm bắt đầu các nỗ lực tranh cử cách đây ba tuần, sau khi Tổng thống Joe Biden chính thức tuyên bố dừng cuộc đua vào Nhà Trắng và "chuyển giao ngọn đuốc" cho bà.

Giảm thuế, cấm tăng giá

Chiến dịch tranh cử của bà Harris cho biết các đề xuất ngày 16-8 là một phần trong kế hoạch kinh tế của bà và sẽ là ưu tiên trong 100 ngày đầu tiên tại nhiệm nếu bà chiến thắng. Các chuyên gia kinh tế học nhận định chương trình kinh tế của bà Harris tập trung vào ba trụ cột: chống lạm phát, điều chỉnh thị trường nhà ở và cắt giảm thuế cho các gia đình.

Theo trang The Hill, bà Kamala Harris đưa ra khoản tín dụng thuế trẻ em lên tới 6.000 USD cho các gia đình có trẻ sơ sinh. Đây là chính sách nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ các nhà kinh tế học.

"Việc mở rộng khoản tín dụng thuế trẻ em là tuyệt vời và tôi hoàn toàn ủng hộ, miễn là họ tìm ra cách để chi trả cho chính sách này.

Đây là chính sách hướng đến những người và gia đình thực sự cần nó", giáo sư kinh tế Steven Hamilton của Đại học George Washington bình luận với Đài ABC News.

Bà Harris cũng phác thảo đề xuất lệnh cấm liên bang với việc "thổi giá" thực phẩm và hàng tạp hóa.

Đây là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm giảm chi phí thực phẩm và giải quyết tình trạng lạm phát. Các thăm dò gần đây cho thấy lạm phát vẫn là vấn đề được cử tri quan tâm hàng đầu.

Kế hoạch của bà Harris kêu gọi thiết lập những quy định nhằm đảm bảo các doanh nghiệp "không thể lợi dụng người tiêu dùng một cách bất công để kiếm lợi nhuận quá mức từ thực phẩm và hàng tạp hóa".

Bên cạnh đó, Phó tổng thống Mỹ cũng kêu gọi cấp quyền hạn mới cho Ủy ban Thương mại liên bang Mỹ và tổng chưởng lý các bang để điều tra, áp dụng những hình phạt mới và nghiêm khắc với doanh nghiệp vi phạm.

Tuy nhiên, ông Hamilton cho rằng nguyên nhân gây ra lạm phát trong những năm gần đây là do chi phí sản xuất tăng.

Ông thừa nhận một số công ty kiểm soát thị trường có thể góp phần làm tăng giá một số mặt hàng, nhưng đó không phải nguyên nhân chính gây ra lạm phát. Trong khi đó, giáo sư kinh tế Michael Jones từ Đại học Cincinnati lo ngại việc áp mức giá trần có thể gây thiếu hụt hàng hóa vào thời kỳ khan hiếm.

Tăng cung, hỗ trợ mua nhà

Điểm đáng chú ý trong sáng kiến kinh tế của bà Harris là đề xuất vừa tăng cung nhà ở vừa hỗ trợ tài chính cho người mua nhà. Kế hoạch của bà là thúc đẩy xây dựng hơn 3 triệu căn nhà mới trong vòng bốn năm tới, cùng với ưu đãi thuế cho các bên xây dựng nhà ở cho những người mua nhà lần đầu.

Bà cũng đề xuất mở rộng tín dụng thuế hiện có cho các doanh nghiệp xây nhà cho thuê có giá cả phải chăng, cũng như lập quỹ hỗ trợ xây dựng liên bang trị giá 40 tỉ USD. Kế hoạch còn đề xuất một số quỹ đất liên bang đủ điều kiện sẽ được chuyển đổi mục đích sử dụng cho việc xây dựng nhà ở mới giá rẻ.

Kế hoạch tăng nguồn cung nhà ở này của bà Harris đã nhận được sự ủng hộ từ một số nhà kinh tế học, theo ABC News. Ngoài ra, phó tổng thống Mỹ cũng kêu gọi thông qua Đạo luật ngăn chặn đầu cơ nhằm hạn chế nạn "thổi giá" trong thị trường nhà ở, thông qua việc cắt giảm ưu đãi thuế cho những người sở hữu từ 50 căn nhà riêng cho thuê.

Bà cũng đề xuất chính sách hỗ trợ 25.000 USD trả trước cùng khoản tín dụng thuế cho những người mua nhà lần đầu. Dù vậy, chính sách này vấp phải một số nghi ngại vì cho rằng nó chỉ khiến giá nhà tăng thêm.