Quan xử án, đi tuần cuối thời Thanh qua ảnh

Công việc, thê thiếp của những người giữ chức vụ cuối thời Thanh được ghi lại trong loạt hình hơn 120 năm trước.

John Thomson, nhiếp ảnh gia người Scotland, chụp lại các bức về viên quan ngũ phẩm tên Dương Phưởng (1830-1894). Dương Phưởng gia cảnh vốn giàu có, thích nhiếp ảnh và các đồ dùng phương Tây, vì thế thường tiếp xúc với John Thomson, mời nhiếp ảnh gia về nhà riêng chụp hình. Theo Jiu Yingzhi , John Thomson từng kinh ngạc về sự xa hoa trong căn nhà của Dương Phưởng. Ở bức hình chụp tại phủ, Dương Phưởng ngồi phía dưới, thê thiếp và con cái của ông đứng trên lầu. Sau này, Dương Phưởng cũng học chụp hình, là một trong nhiếp ảnh gia đầu tiên của Trung Quốc.

Quan địa phương kiểm duyệt đội ngũ binh lính, chụp ở phía nam Trung Quốc thập niên 1880.

Quan cưỡi ngựa trắng, mặc áo choàng đi tuần, xung quanh có người dắt ngựa, che ô. Trong số tùy tùng, có hai người thổi kèn đồng, phát âm thanh trầm và uy nghi, tạo uy thế cho người nắm giữ quyền lực.

Bức do tiệm Sâm Thái ở Thượng Hải chụp, ghi cảnh quan xét xử phạm nhân, thập niên 1870. Sâm Thái do William Saunders (1832-1892), người Anh, thành lập. Tiệm chụp đề tài đa dạng, từ ảnh thời sự chính trị tới ảnh đường phố, chân dung, phong tục tập quán. Bấy giờ, tác phẩm của William Saunders thường xuất hiện trên các tạp chí phương Tây và nhiều cuốn sách.

Kiệu đưa rước quan huyện, gồm bốn người khênh. Đi cạnh là trợ lý, phụ trách ghi chép cho quan.

Một quan huyện đi tuần, người dân đứng hai bên đường theo dõi cảnh kiệu đưa rước.

Đối với quan lớn, số lượng tùy tùng đông hơn, kiệu cũng cầu kỳ hơn. Khoảng 10 người rước quan lớn trên đường phố tại Bắc Kinh. Phía trước, tùy tùng hô to để người dân tránh đường.

Hình chụp viên quan tên Bùi Vinh Bồi ở Thiểm Tây, năm 1909. Phía sau ông là câu đối từ thơ của tác giả thời Minh Vương Thế Trinh.

Bức hình Tái Tuần (1855-1949) - đại thần Hải quân cuối thời Thanh - khi đi sứ ở Đức. Tái Tuần là em của vua Quang Tự, giữ các chức quan trọng thời vua Quang Tự và Phổ Nghi.

Như Anh

Ảnh: Jiu Yingzhi