Phóng sinh cá mú lai đe dọa vùng ven biển Hong Kong

Cá mú lai có kích thước lớn và phát triển nhanh hay được dùng để phóng sinh có thể gây rối loạn hệ sinh thái ở vùng ven biển.

Cá mú lai Sabah ở vùng biển Hong Kong. Ảnh: Arthur Chung

Các nhà sinh thái học đến từ Trường Khoa học Sinh học (SBS) và Viện Khoa học Hải dương Swire (SWIMS) ở Đại học Hong Kong (HKU) xác định những nguy cơ sinh thái đặc biệt gắn liền với thả cá mú ở vùng ven biển Hong Kong gắn liền với tập tục phóng sinh, theo Phys.org. Nghiên cứu của họ nêu bật quá trình loài lai cá mú hổ - cá mú nghệ hay còn gọi là cá mú Sabah, làm gián đoạn hệ sinh thái biển ở địa phương bằng cách khai thác phân khúc sinh thái riêng biệt và có tiềm năng trở thành động vật ăn thịt thống trị.

Đây là nghiên cứu đầu tiên sử dụng phương pháp cây phả hệ ADN nhằm phân tích chế độ ăn của loài lai này, từ đó nêu bật nhu cầu cấp thiết đối với giáo dục cộng đồng và biện pháp bảo tồn để giảm thiểu tác động sinh thái ngoài ý muốn. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Reviews in Fish Biology and Fisheries.

TGGG là loài lai nhân giống thông qua nuôi trồng thủy sản bằng cách lai cá mú hổ (Epinephelus fuscoguttatus) với cá mú nghệ (Epinephelus lanceolatus). Có giá trị cao nhờ kích thước lớn và phát triển nhanh, loài cá này rất phổ biến ở những chợ hải sản Hong Kong. Mức giá phải chăng và kích thước ấn tượng cũng giúp nó trở thành lựa chọn yêu thích để phóng sinh ở địa phương. Tuy nhiên, hành động này kéo theo nhiều hệ quả sinh thái nghiêm trọng.

Nhằm khám phá ảnh hưởng sinh thái tiềm ẩn khi phóng sinh cá mú lai ở vùng ven biển Hong Kong, nhóm nghiên cứu sử dụng cây phả hệ ADN để phân tích chế độ ăn của TGGG. Trở thành dự án đầu tiên áp dụng phương pháp này để nghiên cứu thói quen kiếm ăn của cá mú lai, các nhà nghiên cứu lấy và giải trình tự ADN từ thành phần trong dạ dày của chúng, cho phép họ xác định con mồi, ngay cả khi con mồi bị tiêu hóa một phần hoặc hoàn toàn. Cách tiếp cận như vậy cung cấp bức tranh chi tiết và chính xác về thói quen kiếm ăn của cá mú lai và tương tác với hệ sinh thái biển ở địa phương.

Theo nghiên cứu, TGGG là động vật ăn thịt đáng gờm với chế độ ăn đặc trưng, chuyên săn nhiều con mồi mà các loại bản xứ không tiêu thụ như cá, giáp xác và động vật chân đầu. Thông qua khai thác phân khúc sinh thái rộng và khoảng trống trong hệ sinh thái, nơi tài nguyên chưa được sử dụng nhiều, TGGG gây rối loạn mạng lưới thức ăn địa phương và có thể phát triển mạnh thành loài ăn thịt thống trị.

Các nhà nghiên cứu cảnh báo sự phát triển nhanh chóng, kích thước lớn và môi trường vắng động vật ăn mồi tự nhiên ở vùng biển Hong Kong sẽ biến cá mú lai thành loài cạnh tranh cực mạnh. Những đặc điểm đó sẽ trở thành mối đe dọa lớn đối với sự cân bằng của đa dạng sinh thái ở vùng ven biển Hong Kong. Nghiên cứu cũng thu hút sự chú ý đối với vai trò của phong tục phóng sinh trong giới thiệu các loài không phải bản xứ như TGGG ở biển.

An Khang (Theo Phys.org)