Tồn tại từ 7.000 năm trước, các xác ướp Chinchorro đứng trước nguy cơ bị phá hủy do hoạt động của con người và biến đổi khí hậu.
Bernando Arriaza, giáo sư tại Đại học Tarapaca, cho biết, sa mạc Atacama từng là nơi sinh sống của người Chinchorro, một bộ tộc cổ đại bắt đầu ướp xác người chết khoảng 7.000 năm trước, sớm hơn người Ai Cập hai thiên niên kỷ. Đây là những xác ướp lâu đời nhất thế giới, nhưng thời gian, sự phát triển của con người và biến đổi khí hậu ngày càng trở thành mối đe dọa lớn đối với chúng, CBS News hôm 7/7 đưa tin.
Sa mạc khô cằn đã bảo quản xác ướp và nhiều dấu tích khác, giúp các nhà khảo cổ nắm được thông tin về cuộc sống thời xa xưa. Ý tưởng ướp xác của người Chinchorro có thể bắt nguồn từ việc họ quan sát những thứ khác trải qua quá trình ướp xác tự nhiên trong điều kiện khô hạn của sa mạc. Các nhà khảo cổ cho biết, xác ướp Chinchorro còn được trang trí thêm với chăn sậy, mặt nạ đất sét, tóc người và nhiều thứ khác.
Người Chinchorro sống ở sa mạc Atacama và không để lại bản ghi chép nào. Vì thế, những xác ướp được bảo quản tốt cung cấp thông tin hiếm hoi về tín ngưỡng và văn hóa của họ. Điều đáng chú ý là người Chinchorro ướp xác tất cả, không phân biệt cấp bậc - kể cả trẻ em chết từ trong bụng mẹ.
Nhiều bảo tàng, trong đó có Bảo tàng Khảo cổ Miguel de Azapa ở thành phố cổ Arica, trưng bày những gì liên quan đến văn hóa Chinchorro. Một số xác ướp và các di tích khác được lưu giữ an toàn trong phòng triển lãm có kiểm soát khí hậu, nhưng những thứ ẩn trong sa mạc khô cằn vẫn có nguy cơ bị phá hủy.
UNESCO đã đưa khu định cư Chinchorro với các xác ướp tại Chile vào danh sách Di sản Thế giới hồi tháng 7/2021. Tuy nhiên, điều này có thể không đủ để "cứu" những xác ướp lâu đời nhất thế giới.
"Nếu nhiệt độ mặt biển gia tăng ở bờ biển phía bắc Chile, độ ẩm khí quyển cũng tăng lên. Điều này sẽ tạo ra sự phân hủy ở những nơi hiện nay không có sự phân hủy, và bạn sẽ mất đi các xác ướp", Claudio LaTorre, nhà cổ sinh thái học tại Đại học Công giáo Chile, cho biết. Ngoài xác ướp, những dấu tích cổ xưa khác trên sa mạc cũng có thể sẽ biến mất.
"Biến đổi khí hậu do con người gây ra là điều khiến chúng tôi thực sự lo lắng, vì nó sẽ thay đổi nhiều khía cạnh tạo nên sa mạc ngày nay", LaTorre cho biết. Khi các xác ướp lộ ra, đôi khi do con người xây dựng đường sá hay các tòa nhà, sự xuống cấp bắt đầu xảy ra do điều kiện thời tiết.
Arriaza đang nỗ lực nâng cao nhận thức của mọi người về xác ướp với hy vọng điều đó sẽ giúp bảo tồn xác ướp tốt hơn. "Đó là một thách thức rất lớn vì bạn cần có nguồn lực. Nỗ lực của mọi người hướng tới một mục tiêu chung sẽ giúp bảo tồn địa điểm, bảo tồn xác ướp", Arriaza chia sẻ.
Thu Thảo (Theo CBS News)
Dữ liệu bị rò rỉ cho thấy hàng chục nghìn khẩu súng bị thu giữ tại hiện trường phạm tội ở Mexico được mua từ các cửa hàng và người...
Theo Bộ Giao thông Vận tải, quy định về bảo hiểm với xe cơ giới đang được nghiên cứu sửa đổi tại dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao...
Nếu biết mình sẽ phải đi qua một trạm xăng với giá cao và dịch vụ cơ bản, liệu người dùng có nên sẵn sàng chuẩn bị bình xăng dự phòng và bỏ qua trạm hay tặc lưỡi chấp nhận trải nghiệm tồi tệ?
Dù xây đường sắt cao tốc sau những nước khác hàng chục năm, Trung Quốc phát triển thần tốc và hiện đứng đầu thế giới với mạng lưới dài hơn 42.000 km.
Khoảng 20 năm qua, các trận động đất ảnh hưởng đến Hà Nội đều xuất hiện từ xa như Thái Lan, Lào, Trung Quốc hoặc Mộc Châu (Sơn La). Tuy nhiên, ngày 25/3/2024, một trận động đất mạnh 4 độ đã xảy ra tại chính Hà Nội. Chuyên gia cho rằng, Hà Nội cần thực hiện phân vùng động đất và đánh giá rủi ro bởi động đất nhỏ ở đây cũng có thể gây ra hậu quả lớn.
Máy nướng bánh mì được đặt dưới gầm để làm ấm pin xe điện, được cho là đã gây ra hỏa hoạn khiến chiếc xe bị thiêu rụi và một ngôi nhà bị hư hại.
'Siêu' tàu chữa cháy của ông Trần Tân Thanh sáng chế có chiều dài 15m, tải trọng 15 tấn với ba khoang hầm và hai vòi phun lực nước đi xa hơn 20m nên dập lửa cháy trên tàu cá rất nhanh.
Công trình chụp ảnh chim thiên đường của nhiếp ảnh gia Tim Laman đóng góp quan trọng cho việc nghiên cứu và bảo tồn loài chim này.
Ông Vũ Tấn Công, cựu tổng thư ký VAMA, nhận định Lynk & Co định vị thương hiệu trên xe phổ thông dưới xe sang là đúng đắn, nhưng vẫn cần những hành động phù hợp mới có thể ghi dấu ấn ở Việt Nam.