Nguyên nhân xuất hiện hàng loạt hố nổ khổng lồ ở Siberia

11:45 02/10/2024

Ấm lên toàn cầu có thể làm tan tầng đất đóng băng vĩnh cửu ở bán đảo Yamal, dẫn đến những vụ nổ tạo hố sâu trong thập kỷ qua.

Sự xuất hiện đột ngột và vật chất xung quanh hố cho thấy nó hình thành do một vụ nổ. Từ đó đến nay, các nhà khoa học và người dân địa phương đã phát hiện thêm nhiều hố khác. Những hố này rất lớn, một số sâu tới 50 m, đồng thời giải phóng khí methane.

Theo nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters, nhóm tác giả cho rằng một loạt điều kiện do địa chất khác thường của khu vực và biến đổi khí hậu đã khởi động quá trình giải phóng methane, dẫn đến một vụ nổ, IFL Science hôm 1/10 đưa tin. Ana Morgado, kỹ sư hóa học tại Đại học Cambridge, cùng các đồng nghiệp cho rằng bề mặt ấm lên dẫn đến sự thay đổi áp suất nhanh ở sâu dưới lòng đất, gây ra sự giải phóng khí methane dữ dội.

"Chỉ có hai cách để tạo ra một vụ nổ. Hoặc là phản ứng hóa học xảy ra và bạn thu được vụ nổ như khi thuốc nổ nổ tung, hoặc bạn bơm lốp xe đạp đến khi nó phát nổ - đó là vật lý", Julyan Cartwright, nhà địa vật lý tại Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Tây Ban Nha, cho biết.

Các hố ở Siberia không có dấu vết phản ứng hóa học, nghĩa là chúng hình thành từ nguyên nhân vật lý. "Máy bơm" trong trường hợp này là thẩm thấu - quá trình chất lỏng di chuyển để cân bằng nồng độ các chất hòa tan trong nó.

Bán đảo Yamal có tầng đất đóng băng vĩnh cửu dày giống đất sét thường đóng vai trò như một rào cản thẩm thấu, nhưng biến đổi khí hậu đã thay đổi điều này. Tầng đất đóng băng vĩnh cửu, dày 180 - 300 m, nằm dưới một lớp đất mặt gọi là "lớp hoạt động". Trong khi tầng đất đóng băng vĩnh cửu luôn đóng băng, lớp đất mặt tan chảy và đông lại theo mùa.

Trong tầng đất đóng băng vĩnh cửu ở một số nơi trên bán đảo có những lớp nước đặc biệt chưa đóng băng, độ mặn cao, gọi là cryopeg. Chúng vẫn ở trạng thái lỏng nhờ áp suất và độ mặn. Dưới cryopeg là một lớp chất rắn methane - nước kết tinh gọi là methane hydrate, vốn nên ổn định do nhiệt độ thấp và áp suất cao.

Nhưng giờ đây, khi nhiệt độ trung bình tăng lên, lớp hoạt động đang tan chảy và mở rộng xuống phía dưới cho đến khi chạm tới lớp cryopeg do áp suất thẩm thấu. Vì không đủ không gian trong lớp này để chứa nước tan thêm, áp suất bắt đầu tăng lên. Áp suất khiến các vết nứt xuất hiện và chạy dần lên bề mặt, dẫn đến sự giảm áp suất đột ngột ở độ sâu lớn. Sự thay đổi áp suất đột ngột đó làm tổn hại methane hydrate bên dưới cryopeg, dẫn đến sự giải phóng khí methane và gây ra vụ nổ vật lý.

Nhóm nghiên cứu kết luận rằng quá trình dẫn đến những vụ nổ này có thể kéo dài hàng thập kỷ, phù hợp với sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu kể từ những năm 1980. "Đây có thể là hiện tượng ít khi xảy ra. Nhưng lượng methane được giải phóng có thể ảnh hưởng lớn đến sự ấm lên toàn cầu", Morgado nói.

Thu Thảo (Theo IFL Science)

string(23) "Can't connect to redis!"
Có thể bạn quan tâm
Sự thật về xác người đàn ông thời Trung cổ bị ném xuống giếng

Sự thật về xác người đàn ông thời Trung cổ bị ném xuống giếng

07:45 29/10/2024

Một cuộc xét nghiệm khoa học mới về hài cốt người đàn ông 800 năm tuổi ở Na Uy đã chứng thực một câu chuyện hoàng gia kể rằng có một xác chết bị ném xuống giếng để đầu độc nguồn nước.

Bắc Ninh triển khai khu công nghệ thông tin tập trung 274ha

Bắc Ninh triển khai khu công nghệ thông tin tập trung 274ha

09:00 09/10/2024

Khu công nghệ thông tin tập trung tỉnh Bắc Ninh dự kiến rộng 274ha. Quy mô về số lượng lao động, chuyên gia dự kiến khoảng 20.000 người.

Hàng trăm drone thử nghiệm tạo hình trên bầu trời Điện Biên Phủ

Hàng trăm drone thử nghiệm tạo hình trên bầu trời Điện Biên Phủ

06:20 05/05/2024

Tối 4/5, bầu trời phía trên tượng đài chiến thắng ở thành phố Điện Biên Phủ xuất hiện nhiều hình ảnh khổng lồ được tạo từ hàng trăm drone phát sáng.

Dùng nấm độc nấu ăn làm chết 3 người gây rúng động nước Úc

Dùng nấm độc nấu ăn làm chết 3 người gây rúng động nước Úc

16:10 02/11/2023

Cảnh sát Úc ngày 2-11 đã bắt giữ một phụ nữ liên quan đến vụ việc bữa ăn có nấm độc khiến ba người thiệt mạng và một người nguy kịch.

Người dân giao nộp nhiều động vật quý hiếm nằm trong Sách đỏ

Người dân giao nộp nhiều động vật quý hiếm nằm trong Sách đỏ

15:45 16/10/2024

Người dân ở Quảng Ngãi đã giao nộp 14 cá thể động vật nguy cấp, quý hiếm, trong đó có loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam đang bị đe dọa tuyệt chủng.

Cuộc di cư của 60.000 con cá voi trắng

Cuộc di cư của 60.000 con cá voi trắng

00:40 17/07/2024

Gần 60.000 con cá voi trắng đang di chuyển trong cuộc di cư hàng năm để chuẩn bị cho mùa sinh sản.

Trăn Miến Điện nuốt chửng trăn gấm to hơn

Trăn Miến Điện nuốt chửng trăn gấm to hơn

14:00 02/09/2024

Con trăn Miến Điện dài 3 mét nuốt chửng trăn gấm lớn hơn từ đuôi đến đầu chỉ trong hai giờ.

Tuyến cáp dài 4.300 km truyền tải điện sạch xuyên biển

Tuyến cáp dài 4.300 km truyền tải điện sạch xuyên biển

16:30 19/07/2024

Dự án truyền tải năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới vừa nhận được sự phê duyệt quan trọng từ chính quyền Lãnh thổ Bắc Australia.

Phát hiện loài khủng long có sừng giống mũ sắt của nam thần

Phát hiện loài khủng long có sừng giống mũ sắt của nam thần

22:10 21/06/2024

Các nhà cổ sinh vật học đã phát hiện hóa thạch của một loài khủng long mới với chiếc sừng độc đáo như chiếc mũ sắt của vị thần Loki trong thần thoại Bắc Âu.

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Ago Mom cải thiện khả năng thụ thai, tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ
Ago Dad hỗ trợ sức khỏe sinh sản nam giới bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức khỏe, bổ thận và ích tinh cho nam giới