Người Trung Quốc ăn mừng thành công của DeepSeek

DeepSeek và nhà sáng lập Liang Wenfeng được ca ngợi có tầm nhìn xa, có thể mở ra làn sóng công nghệ Trung Quốc cạnh tranh với Thung lũng Silicon.

"DeepSeek lật đổ thị trường chứng khoán Mỹ chỉ sau một đêm" là hashtag với hàng chục triệu lượt xem trên mạng xã hội Weibo tại Trung Quốc hai ngày qua, theo CNN. Hơn 10 hashtag liên quan khác cũng trở thành xu hướng sau khi DeepSeek vươn lên dẫn đầu bảng xếp hạng ứng dụng tại nhiều thị trường, vượt qua cả "tượng đài" ChatGPT của OpenAI.

"DeepSeek khiến Meta hoảng loạn", một bình luận khác được lan truyền, ám chỉ gã khổng lồ công nghệ Mỹ chi tiền tỷ vào AI nhưng vẫn phải lo sợ trước startup trẻ tuổi. Liang Wenfeng, người đứng sau DeepSeek, được tán dương có tầm nhìn xa, giúp Trung Quốc mở ra làn sóng công nghệ mới có thể cạnh tranh với Thung lũng Silicon.

Liang Wenfeng (phải) phát biểu tại một hội nghị ở Bắc Kinh (Trung Quốc) ngày 20/1. Ảnh: CCTV

Từ kỹ sư chuyển sang làm doanh nhân, Liang hiếm khi trả lời phỏng vấn nhưng được biết đến với việc chỉ tuyển dụng nhân tài trong nước và đi theo hướng AI mã nguồn mở, cho phép các công ty hoặc người dùng khác thử nghiệm và phát triển dựa trên mô hình của mình.

Liang, nhà đồng sáng lập quỹ đầu tư định hướng AI High Flyer, thành lập DeepSeek năm 2023. Mô hình mới nhất của công ty khởi nghiệp là DeepSeek R1 ra mắt ngày 20/1 được đánh giá sánh ngang với các đối thủ nổi tiếng của Mỹ, gồm GPT-4 của OpenAI, Llama của Meta và Gemini của Google. Công ty tuyên bố chi phí xây dựng chưa đến 6 triệu USD, chỉ bằng một phần nhỏ so với khoản đầu tư từ các công ty khác.

Nhà đầu tư công nghệ nổi tiếng Marc Andreessen ca ngợi đây là "khoảnh khắc Sputnik". Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng gọi bước đột phá mới là "lời cảnh tỉnh" cho nước Mỹ. Sự thống trị về công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực AI, đã trở thành chiến trường chính giữa hai cường quốc. Mỹ những năm gần đây hạn chế các công ty Trung Quốc tiếp cận công nghệ chip tiên tiến nhằm kìm hãm sự phát triển AI ở nước này.

Do đó, với nhiều người Trung Quốc, thành công cũng như tầm nhìn và tinh thần của Liang đối với DeepSeek đánh dấu một bước tiến đáng kể của đất nước trên đấu trường quốc tế đầy cạnh tranh.

"Bất kể những người bảo thủ có quyền lực đến đâu, họ cũng có thể bị lật đổ chỉ sau một đêm", một bình luận đắc thắng trên Weibo nhận được hơn một nghìn lượt thích.

"Những thành tựu của Liang có thể được gọi là vận mệnh quốc gia", một người khác cho hay.

Thay đổi luật chơi

Sinh ngày 22/5/1985, Liang là con trai của một giáo viên tiểu học, lớn lên tại thành phố nhỏ ở tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc. Ông tiếp tục học ngành kỹ thuật thông tin và điện tử tại Đại học Chiết Giang, ngôi trường danh tiếng ở trung tâm công nghệ phía đông Hàng Châu. Những cộng sự đầu tiên của Liang mô tả ông là mọt sách với "kiểu tóc khủng khiếp", theo Yicai.

Nhà sáng lập DeekSeek từng nhắc đến ý tưởng đào tạo mô hình AI lớn "thay đổi luật chơi" nhưng không cộng sự nào để tâm, bởi họ cho rằng suy nghĩ táo bạo như vậy thường chỉ khả thi với các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc như ByteDance hoặc Alibaba.

Liang đồng sáng lập quỹ High Flyer năm 2015, chưa đầy một thập kỷ sau khi hoàn thành chương trình đại học. Theo trang web công ty, quỹ kết hợp các mô hình học máy AI vào hoạt động của mình.

Cùng lúc, công ty cũng tích lũy sức mạnh tính toán vào siêu máy tính AI có kích thước bằng một sân bóng rổ và trở thành một trong những công ty hàng đầu Trung Quốc về khả năng xử lý dù không phải là một gã khổng lồ công nghệ, theo The Paper.

Ứng dụng DeepSeek trên App Store. Ảnh: Tuấn Hưng

Khi thành lập DeepSeek, Liang muốn tập trung vào phát triển trí tuệ nhân tạo với mong muốn cải tổ văn hóa đổi mới sáng tạo của Trung Quốc. "Chúng ta thường nói có khoảng cách một hoặc hai năm giữa Trung Quốc và Mỹ, nhưng khoảng cách thực sự là giữa tính độc đáo và sự bắt chước. Nếu điều này không thay đổi, Trung Quốc sẽ luôn là kẻ đi sau", Liang nói trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi với hãng truyền thông Trung Quốc 36Kr tháng 7 năm ngoái.

Tuy nhiên, nhà sáng lập DeepSeek vẫn bày tỏ sự lạc quan về khả năng cạnh tranh của Trung Quốc trong tương lai. "Khi xã hội chấp nhận những nhà cải cách cứng rắn thành công, tư duy tập thể sẽ thay đổi. Chúng ta cần những ví dụ và quy trình cụ thể hơn", ông nói.

"Chúng tôi không làm việc tầm thường"

Theo truyền thông Trung Quốc, DeepSeek có văn phòng làm việc ở Bắc Kinh và Hàng Châu với gần 140 nhà nghiên cứu và kỹ sư, kém xa các công ty lớn ở Trung Quốc và Mỹ trong lĩnh vực AI. Nhân viên DeepSeek được tuyển dụng trong nước và nhiều người là những sinh viên mới tốt nghiệp hoặc nghiên cứu sinh từ các trường đại học hàng đầu Trung Quốc.

"50 tài năng hàng đầu có thể không ở Trung Quốc, nhưng chúng ta có thể tự tạo ra những người như vậy", ông nói với 36Kr và cho biết công việc được chia dựa theo thế mạnh của mỗi người. "Đổi mới trước tiên đòi hỏi sự tự tin. Sự tự tin đó thường rõ ràng hơn ở những người trẻ tuổi", ông nói thêm.

Zihan Wang, cựu nhân viên DeepSeek đang du học tại Mỹ, cho biết công ty đem đến "sự xa xỉ" mà ít sinh viên mới tốt nghiệp có được, như quyền truy cập nguồn tài nguyên máy tính cũng như sự tự do được thử nghiệm, theo MIT Technology Review.

DeepSeek vẫn đang tuyển dụng các nhà nghiên cứu học sâu, kỹ sư và nhà thiết kế giao diện người dùng. Các vị trí kỹ sư được trả cao nhất hàng tháng 90.000 nhân dân tệ (12.400 USD). Để so sánh, lương ở mức cao cho kỹ sư phần mềm Google là khoảng 29.000 USD, theo Levels.fyi.

Theo một bài đăng trên Wechat của DeepSeek, mục tiêu của công ty là "khám phá bản chất của siêu trí tuệ nhân tạo tổng quát AGI". "Chúng tôi không làm những việc tầm thường và trả lời những câu hỏi lớn nhất bằng sự tò mò và tầm nhìn xa", bài đăng có đoạn.

Hoài Anh