Người thầy của đổi mới, cải cách giáo dục

Tôi chỉ là một học trò nhỏ của thầy Trần Hồng Quân, khi tôi bước vào Trường đại học Bách khoa TP.HCM thì thầy đã là hiệu trưởng nhà trường, và sau đó ít lâu thầy chuyển ra Hà Nội công tác.

GS Trần Hồng Quân (phải) tại hội thảo khoa học về tự chủ đại học diễn ra vào tháng 11-2019 - Ảnh: TRẦN HUỲNH

Tuy nhiên trong quá trình làm việc, trưởng thành của mình, tôi lại có may mắn được đi theo sau thầy, học tập ở thầy.

Có thể nói thầy Trần Hồng Quân là một trong những người đã tác động, ảnh hưởng đến tôi nhiều nhất, từ tư duy, quan điểm đến cả phong cách làm việc, mặc dù tôi biết mình còn xa lắm mới có thể học được thầy, mới trở thành một học trò của thầy.

Với tôi, thầy có rất nhiều điều để học, nhưng phải chăng những nét nổi bật đó là: tận tâm với giáo dục nước nhà, đặc biệt là giáo dục đại học; tầm nhìn rộng và tư duy đổi mới, cải cách một cách mạnh mẽ; kiên quyết theo con đường đổi mới nhưng luôn tỉnh táo lắng nghe, cân nhắc các ý kiến khác nhau; và phong thái luôn điềm tĩnh, kiên trì thuyết phục, tận tụy với điều tâm huyết cho đến lúc còn có thể.

Trong quá trình làm việc của mình, rất nhiều lần tôi trở về cùng thầy để xin ý kiến, để nghe thầy chia sẻ những ý tưởng và đôi khi chỉ để được gặp, được thấy một người thầy mà mình kính trọng. Để rồi sau đó bình yên trở về cùng công việc hằng ngày.

Có những buổi chiều Hà Nội, trong cái rét buốt da, thầy gọi tôi đến khách sạn, một khách sạn bình thường trong một phố nhỏ, để thầy chia sẻ những quan tâm về giáo dục nước nhà. Trong cái rét của mùa đông Hà Nội, tôi cảm nhận được cái nóng, cái ấm áp từ thầy truyền qua mình. Ngồi nghe thầy nói, tôi cảm thấy mình thật nhỏ nhoi từ tư duy đến quyết tâm trong công việc. Lúc đó thầy đã ngoài 70 tuổi và vẫn đi về giữa TP.HCM - Hà Nội với những đau đáu, trách nhiệm cùng hệ thống giáo dục đại học Việt Nam.

Mới đây thôi, trước lúc vào đợt điều trị mới, dẫu không thật khỏe để nói nhiều, thầy vẫn còn trao đổi về tình hình giáo dục và những băn khoăn với quá trình đổi mới giáo dục. Thế mà giờ thì thầy đi xa rồi!

Những đóng góp của thầy, những cải cách của giáo dục đại học Việt Nam (hệ thống giáo dục tư thục, tự chủ đại học, chất lượng đào tạo, trách nhiệm nhà nước, xã hội...) theo thời gian sẽ được xác nhận rõ hơn, hoàn thiện hơn. Nhưng từ nay trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam sẽ mãi mãi không còn có thầy, một người thầy của cải cách giáo dục, của đổi mới, một người quản lý giáo dục có tầm và tâm huyết một đời với giáo dục.

Em sẽ không còn được về để nghe và học hỏi nơi thầy.

Thầy ra đi bình yên!

Giáo sư Trần Hồng Quân - Ảnh: QUANG ĐỊNH