Người dân Đà Nẵng đội nắng, đào đặc sản 'tiến vua' nơi vùng vịnh

Từ 10 giờ sáng, trời nắng gắt, bà Nguyễn Thị Nhung (72 tuổi, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà) lại đội nón, vác cuốc cùng các phụ nữ trong xóm rủ nhau ra bãi cát ven vịnh Mân Quang. Xa xa, hàng chục người như bà Nhung đang đội nắng, cúi khom người đào con phi ẩn mình trong cát.

Những ngày cuối tháng Âm lịch, thủy triều rút sớm để lộ ra bãi cát trải dài, nơi đây hàng ngàn con phi đang ẩn náu dưới lớp cát dày. Thấy một ụ cát nhỏ có vài chiếc lỗ cùng bọt nước nổi lên, bà Nhung cúi người, dùng chiếc cuốc con dài 50 cm đào sâu xuống 40 cm rồi dùng 1 chiếc muôi sắt múc cát lên. Chốc lát, bà móc lên một con phi dài bằng ngón tay rồi bỏ vào rổ nhựa.

Làm nghề đào phi từ năm 13 tuổi, gần 60 năm gắn bó với vùng vịnh này nên bà Nhung hiểu rõ đặc tính con nước và từng sản vật tại đây. Cặm cụi đào, bà Nhung giải thích, phi là loài nhuyễn thể sống ở vùng nước lợ và mặn, thân giống con trai biển, có chiều dài gần 5cm đối với con trưởng thành.

Phi được khai thác từ đầu tháng 2 đến tháng 8 Âm lịch, khi con nước ròng kiệt (nước cạn) thì loài nhuyễn thể này mới dễ dàng đánh bắt. Loài sản vật này có 2 chiếc tua dài như 2 sợi “ăng ten” thò lên mặt đất ăn sinh vật phù du, mỗi khi thấy động thì 2 chiếc tua sẽ rụt sâu xuống cát.

Để bắt được phi phải khom lưng, cúi người thậm chí ngồi bệt ra mặt cát trong hàng giờ. Ảnh: Văn Trực

Ở Đà Nẵng, phi có nhiều dưới chân cầu Thuận Phước và vùng vịnh Mân Quang. Dưới chân cầu Thuận Phước thì người dân dùng sào tre để cào xuống đáy sông, còn vịnh Mân Quang thì dùng cuốc để đào vì thủy triều rút cạn.

“Muốn bắt loài này phải đào sâu xuống cát khoảng 40cm. Đặc điểm nhận dạng là khu vực ụ cát nổi lên bằng nắm tay, có những lỗ nhỏ bằng đầu cây đũa, con phi ẩn mình dưới đó”, bà Nhung cho biết.

Để đào được phi, người dân dùng cuốc và muôi sắt để đào hố. Ảnh: Văn Trực

Với những người đào phi, việc bàn tay thêm một vết sẹo mới mỗi ngày là điều đã quá quen thuộc. Thường với những người đào phi ở chỗ nông, họ sẽ dùng bao tay để tránh việc bị vỏ sò, hàu cắt vào tay. Đối với những người đào phi ở chỗ sâu lại hạn chế việc đeo bao tay vì để bàn tay trần sẽ dễ cảm nhận được vị trí nằm của nó.

Ngoài bắt phi trên bãi cát, nhiều người đàn ông lại chọn xuống nước để cào. Dụng cụ cào là một chiếc sào cùng một cái rổ để đãi đất cát. Ngâm mình dưới nước sau 6 tiếng đồng hồ, khuôn mặt ông Phan Văn Thức (70 tuổi, phường Mân Thái, quận Sơn Trà) trở nên trắng bệt vì thời gian lâu ở trong nước.

Nhiều đàn ông chọn ngâm mình dưới nước cào phi. Ảnh: Văn Trực

Phi được bán cho thương lái với giá 20.000 đồng/kg còn vỏ và 120.000/kg ruột. Ảnh: Văn Trực

Theo ông Thức, phi được mang về bán lại với giá 20.000/kg nguyên vỏ, còn tách vỏ, lấy ruột thì bán với giá 120.000/kg ruột. Tầm 4 kg vỏ thì được 1 kg ruột.

Phi chế biến được các món hấp, xào, nấu cháo, nấu canh với hương thơm và vị ngọt, là đặc sản giải nhiệt trong những ngày hè oi ả.