Lần đầu phát hiện hang động trên Mặt trăng

Lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện một đường hầm hang động bên dưới bề mặt Mặt trăng.

Quang cảnh khi bước vào bên trong ống dung nham trên Mặt trăng - Ảnh: ESA

Nơi tìm thấy hang động là một địa điểm quen thuộc: Sea of Tranquility, nơi con người lần đầu đặt chân lên Mặt trăng.

Các nhà khoa học đã phân tích lại những dữ liệu do thiết bị tần số vô tuyến thu nhỏ (mini-RF) thu thập được trong sứ mệnh Luna Reconnaissance Orbiter (LRO) của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) hồi năm 2010.

Nhóm nghiên cứu đã tái phân tích dữ liệu bằng kỹ thuật xử lý tín hiệu phức tạp mà họ mới phát triển gần đây và phát hiện một khu vực hố có thể được giải thích dễ hiểu nhất là một dạng ống dẫn hang động bên dưới mặt đất.

"Phát hiện này cung cấp bằng chứng trực tiếp đầu tiên về một ống dung nham có thể tiếp cận được bên dưới bề mặt Mặt trăng", giáo sư Lorenzo Bruzzone, làm việc tại Đại học Trento (Ý), cho biết.

Hố Mare Tranquillitatis trên Mặt trăng - Ảnh: NASA

Cái hố nhóm nghiên cứu phân tích dữ liệu có tên gọi là Mare Tranquillitatis - 1 trong 200 hố được quan sát trên Mặt trăng. Một số hoặc tất cả các hố này dường như được hình thành từ những ống dung nham rỗng.

Tuy nhiên, sự có mặt của một cái hố như vậy không có nghĩa là có một hang động ngầm đủ lớn để có ích cho con người.

Trong tương lai, bất kỳ phi hành gia nào cũng sẽ cần được bảo vệ hoàn toàn trước bức xạ vũ trụ và sự thay đổi nhiệt độ đột ngột trên Mặt trăng nếu muốn ở lại lâu dài. Họ cần đến một nơi trú ẩn vững chắc để sống sót sau một vụ va chạm tiểu hành tinh nhỏ - thường xảy ra mà không có lớp chắn của bầu khí quyển. Ưu tiên lựa chọn là những nơi trú ẩn tự nhiên hơn là các cấu trúc được đào hay xây dựng.

Hố Mare Tranquillitatis là hố sâu nhất được biết đến, sâu khoảng 100m. Nhóm nghiên cứu dựng lên các mô phỏng từ dữ liệu radar cho thấy đây là một đường ống dài từ 30m - 80m và rộng khoảng 45m. Diện tích này không đủ lớn để chứa một thành phố nhưng cho phép dựng một ngôi làng trên Mặt trăng.

Sàn hang được cho là đủ bằng phẳng để sử dụng. Dù cách lối vào hang hơn 100m nhưng con người sẽ không gặp trở ngại lớn do lực hấp dẫn yếu của Mặt trăng.

Tuy nhiên, Sea of Tranquility (tạm dịch là Biển Yên bình) lại không phải là nơi cư trú thích hợp vì thiếu băng - thành phần quan trọng khác cho sự sống. Các nhà khoa học gần như chắc chắn nước đóng băng tồn tại ở 2 cực của Mặt trăng, đặc biệt là cực Nam.

Hố Mare Tranquillitatis với nhiều góc chụp khác nhau - Ảnh: James W. Ashley

Dù hố Mare Tranquillitatis không thích hợp làm nơi cư trú, song công trình nghiên cứu nói trên làm tăng khả năng các ống dung nham như vậy có thể tồn tại ở 2 cực. Quan trọng hơn, chúng ta có thể nhờ kỹ thuật mới phát triển của nhóm để tìm ra chúng từ không gian.

"Giả thuyết về những hang động như vậy đã tồn tại trong hơn 50 năm, nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng minh được sự tồn tại của chúng", ông Bruzzone nói.

Nghiên cứu được công bố ngày 15-7 trên tạp chí Nature Astronomy.