Ghép mô tạng đề xuất được bảo hiểm y tế chi trả nhiều hơn

Một ca ghép tạng tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Ảnh: Mai Hằng

Tăng nguồn hiến tạng của người cho chết não

Theo Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, lượng người hiến sống ở Việt Nam vẫn chiếm 95%, trong khi ở các nước phát triển như Tây Ban Nha, Hàn Quốc… hơn 50% nguồn hiến đến từ người chết não. Số lượng mô tạng hiến chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ so với nhu cầu thực tế.

PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến - nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam - cho biết, trình độ ghép tạng của Việt Nam ngang tầm khu vực và thế giới, tuy nhiên, chúng ta chưa có tên trên bản đồ thế giới về hiến tạng. Tỉ lệ người dân Việt Nam đăng ký hiến tạng thấp nhất thế giới. Tỉ lệ người hiến tạng sau chết não cũng thấp.

Trước năm 2023, chỉ có 5 bệnh viện thực hiện chẩn đoán hồi sức chết não hiến mô tạng, nhưng hiện nay Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia đã triển khai thực hiện chẩn đoán chết não hiến mô tạng tại 9 bệnh viện, trong đó đã thực hiện chẩn đoán chết não hiến mô tạng tại bệnh viện tuyến tỉnh.

Mở ra sự sống mới cho nhiều người

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho rằng, cần có chính sách chi trả nhiều hơn để tăng số người được tiếp cận với kỹ thuật ghép tạng, kéo dài sự sống.

Ghép tạng đòi hỏi số tiền lớn, mặc dù chi phí thực hiện ca ghép ở Việt Nam thuộc diện thấp nhất thế giới. Trước thực tế nhiều bệnh nhân có chỉ định ghép tạng nhưng hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhiều chuyên gia đề xuất chi trả nhiều hơn từ Quỹ bảo hiểm y tế và các nguồn xã hội hóa.

Theo Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương Đinh Văn Lượng, ca ghép phổi đầu tiên tại bệnh viện này có chi phí 1,3 tỉ đồng, ca thứ 2 là 1,1 tỉ đồng. Đây là số tiền vượt quá khả năng chi trả của gia đình bệnh nhân nên để thực hiện được những ca ghép này, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phải hỗ trợ chi phí gần 1 tỉ đồng.

Với chi phí ghép gan, PGS.TS Lê Văn Thành - Viện trưởng Viện Phẫu thuật Tiêu hóa, Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan-Mật-Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - cho biết: Tổng chi phí 1 ca ghép gan khoảng độ 1 tỉ đồng, những bảo hiểm y tế chỉ chi trả khoảng độ 200 triệu đồng, đấy là với bệnh nhân được hưởng 100%. Còn nếu bệnh nhân không được 100% thì phần bảo hiểm thanh toán chỉ có 163 triệu đồng. Như vậy mức chi trả cho bệnh nhân ghép gan hiện nay rất thấp.

Ngoài chi phí để thực hiện kỹ thuật ghép tạng, còn có các chi phí cho hoạt động hồi sức, chẩn đoán chết não, lấy, bảo quản, điều phối, vận chuyển mô, tạng. Những chi phí này chưa được xây dựng thống nhất ở nước ta, khiến các bệnh viện gặp nhiều khó khăn khi thanh toán, đặc biệt là đối với các bệnh viện có ca hiến tạng.

TS.BS Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức - cho rằng, nếu coi ghép tạng như một kỹ thuật để cứu người thì gần như phải bù lỗ cho kỹ thuật này. Còn quá nhiều khó khăn, bất cập vẫn tồn tại.

TS.BS Nguyễn Thanh Xuân - Bệnh viện Trung ương Huế - đề xuất xây dựng cơ cấu giá ghép tạng làm cơ sở cho bảo hiểm y tế thanh toán, áp dụng chung cho tất cả các cơ sở y tế trong cả nước; Thành lập quỹ hỗ trợ nhân đạo, để giúp phần nào khó khăn cho người bệnh, người hiến và giảm áp lực cho cơ sở y tế thực hiện lấy, ghép; Chính sách thanh toán toàn bộ chi phí lấy tạng, chăm sóc hồi phục sức khỏe ngay sau khi hiến và định kỳ kiểm tra sức khỏe ngay tại cơ sở y tế đã hiến tạng hoặc nơi gần nhất thuận lợi cho người hiến.

“Cần có quy định tôn vinh người đã hiến mô, tạng khi còn sống, cấp bảo hiểm y tế suốt đời và thẻ bảo hiểm y tế này phải được ưu tiên khám, chữa bệnh ở bất kỳ cơ sở y tế nào phù hợp và được thanh toán ở hạn mức cao nhất 100%; kèm theo các chế độ ưu đãi đặc thù khác, khen thưởng...” - TS.BS Nguyễn Thanh Xuân đề xuất.