Đề xuất giám sát điện tử với người chưa thành niên phạm tội

TAND Tối cao đề xuất bổ sung giám sát điện tử vào các biện pháp ngăn chặn, cưỡng chế khi người chưa thành niên phạm tội.

Chiều 6/6, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình trình Quốc hội dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên. Theo dự thảo, giám sát điện tử có thể bị áp dụng đối với người chưa thành niên là bị can, bị cáo nhằm bảo đảm sự có mặt của họ theo giấy triệu tập cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án.

Người được giám sát điện tử phải làm giấy cam đoan có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng; không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật.

Họ cũng phải cam đoan không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; không đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này. Nếu vi phạm các điều trên, họ sẽ bị tạm giữ.

Thủ trưởng, Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra, Viện trưởng, Phó viện trưởng Viện kiểm sát, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, HĐXX có quyền ra quyết định gắn thiết bị điện tử có chức năng giám sát. Việc áp dụng biện pháp giám sát điện tử phải thông báo cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi bị can, bị cáo cư trú và giao theo dõi.

Ủy ban Tư pháp khi thẩm tra dự thảo đã tán thành việc bổ sung biện pháp giám sát điện tử và giám sát tại nhà. Ủy ban cho rằng biện pháp này vừa nâng cao trách nhiệm của gia đình trong việc giáo dục, giám sát người chưa thành niên, vừa thể chế hóa yêu cầu của Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị "hạn chế việc áp dụng biện pháp tạm giam". Việc này cũng phù hợp với khuyến nghị của quốc tế "không một người chưa thành niên nào bị tách khỏi sự giám sát của cha mẹ, cho dù toàn bộ hay một phần, trừ phi đó là điều cần thiết đối với các em".

Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp đề nghị đánh giá tác động kỹ lưỡng hơn nữa về nguồn lực bảo đảm đối với việc bổ sung biện pháp giám sát điện tử.

Một thiết bị giám sát điện tử sử dụng trong hệ thống tư pháp tại Mỹ. Ảnh: 123RF

Theo TAND Tối cao, thực tiễn giải quyết vụ án hình sự có người chưa thành niên tham gia còn rườm rà, thời gian giải quyết còn dài. Quan điểm xử lý người chưa thành niên phạm tội vẫn còn nặng về răn đe, áp dụng hình phạt mà chưa xác định việc trừng phạt chỉ nên là "biện pháp cuối cùng".

Những hạn chế này là một trong những nguyên nhân dẫn tới thực trạng tỷ lệ người chưa thành niên vi phạm, tái phạm còn cao và có xu hướng gia tăng.