Đại gia và siêu lừa Hà Thành cùng kháng cáo vụ chiếm 433 tỷ đồng

Nguyễn Thị Hà Thành, chủ mưu vụ lừa 433 tỷ đồng, xin giảm nhẹ án tù chung thân, trong khi các "đại gia" không được tòa sơ thẩm tuyên trả lại tiền cùng kháng cáo nội dung này.

Phiên phúc thẩm vụ án 17 cán bộ ngân hàng tiếp tay siêu lừa 433 tỷ đồng dự kiến được TAND cấp cao mở trong 3 ngày 24-26/1, xét kháng cáo của 13 trong tổng số 26 bị cáo.

Chủ mưu Nguyễn Thị Hà Thành, người lĩnh án chung thân vì tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 8 cựu cán bộ của ba ngân hàng NCB, PVCombank và VietAbank cũng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Họ bị truy tố ở một trong hai tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng, bị cấp sơ thẩm tuyên 30 tháng tù (án treo) đến 18 năm tù.

Bốn người kháng cáo còn lại, bị tuyên 15 tháng tù (án treo) đến 30 tháng tù cho tội Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.

Bị cáo Nguyễn Thị Hà Thành tại phiên sơ thẩm, tháng 3/2023. Ảnh: Danh Lam

Ngoài kháng cáo của những bị cáo này, cả ba ngân hàng liên quan và 5 đại gia không được tòa sơ thẩm tuyên trả lại sổ tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng, cũng có đơn kháng cáo về phần dân sự.

10 tháng trước, bản án sơ thẩm của TAND Hà Nội xác định bị cáo Hà Thành, 40 tuổi, được 17 cựu cán bộ ngân hàng tiếp tay trong việc lập các sổ tiết kiệm đồng sở hữu với nhiều đại gia, hứa trả lãi suất cao. Thành sau đó giả mạo chữ ký của đại gia để cầm cố sổ, vay tiền ba ngân hàng VietAbank, PVcombank và NCB.

Hành vi của các bị cáo đã khiến NCB thiệt hại 47,5 tỷ đồng, PVcombank 49,4 tỷ đồng, VietAbank hơn 273 tỷ đồng và 4 cá nhân 63 tỷ đồng, tổng cộng 433 tỷ đồng.

Quá trình bị xét hỏi tại tòa, Hà Thành thừa nhận đã thông qua mối quan hệ với nhân viên ba ngân hàng trên để tìm khách VIP rồi thỏa thuận đứng tên đồng sở hữu sổ tiết kiệm với họ. Các trao đổi giữa ngân hàng và những khách VIP này thế nào, Thành không biết.

Giải thích những vi phạm này, một số bị cáo thuộc NCB và PVcombank nói năng lực chuyên môn chưa tốt. Số khác khẳng định làm đúng quy định, chỉ "hơi thiếu trách nhiệm".

Phần lớn cựu nhân viên VietAbank nói "buộc phải làm sai" dưới áp lực bị dọa đuổi việc. Còn các "sếp" của họ phủ nhận ép nhân viên làm trái quy định, khai chỉ làm việc vì lợi ích chung của ngân hàng, hết lòng làm vừa ý khách VIP Hà Thành.

Trước việc các tài sản hàng trăm tỷ đồng bị ba ngân hàng phong tỏa, các đại gia là bị hại và người có quyền, nghĩa vụ liên quan đề nghị ngân hàng trả lại. Họ cho rằng đồng ý góp tiền vào sổ tiết kiệm đồng sở hữu với Hà Thành do tin tưởng lời đảm bảo các nhân viên ngân hàng song cuối cùng lại bị phản bội, dẫn đến mất tiền.

Các khách VIP này nói đã thực hiện đúng thủ tục với ngân hàng, vì thế phải được trả lại sổ tiết kiệm.

Vợ chồng ông Đặng Nghĩa Toàn kháng cáo do không được tòa sơ thẩm tuyên trả lại các sổ tiết kiệm tổng 122 tỷ đồng tại ngân hàng. Ảnh: Danh Lam

Đại diện ba ngân hàng đồng loạt xin thay đổi tư cách tố tụng, từ bị hại sang người có quyền, nghĩa vụ liên quan. Họ cho rằng quan hệ giữa Thành và các đại gia là quan hệ vay tiền, hứa hẹn trả lãi cao. Các ngân hàng chỉ là "nơi trung chuyển khoản tiền", như diễn đạt của VietAbank.

Phía ngân hàng cho rằng Hà Thành phải bồi thường cho các đại gia; còn sổ tiết kiệm là "công cụ phạm tội", cần được ngân hàng giữ lại.

Song tòa phán quyết, Hà Thành phải có nghĩa vụ trả cho ba ngân hàng NCB, VietAbank và PVcombank lần lượt 47,5 tỷ đồng, 274 tỷ đồng và 50 tỷ đồng cùng hàng chục tỷ đồng cho các bị hại.

Hàng trăm tỷ đồng trong các sổ tiết kiệm của 8 đại gia liên quan vụ án được xếp vào hai "số phận" đối ngược: được toà tuyên buộc ngân hàng trả lại cho chủ, hoặc tiếp tục giao ba ngân hàng tạm quản lý để đảm bảo thi hành án.

Sự khác biệt trên phụ thuộc vào yếu tố then chốt: Các đại gia có hay không quan hệ vay nợ với Hà Thành.

Các sổ tiết kiệm tòa tuyên ba ngân hàng được tiếp tục tạm quản lý là 122 tỷ đồng đứng tên vợ chồng đại gia Đặng Nghĩa Toàn cùng hàng chục tỷ đồng của 4 đại gia đứng tên đồng sở hữu với Thành.

Tòa đánh giá 5 đại gia này đưa sổ cho Thành quản lý vì "ham tiền thưởng hứa hẹn", nên có cơ sở xác định "số tiền ông Toàn đứng tên tại 3 ngân hàng là tiền họ cho Thành vay". Lời khai của những đại gia này về việc gửi tiền đồng sở hữu với Thành để hưởng lãi cao là không có căn cứ, bản án nhận định

Tòa đánh giá, bản chất việc gửi tiền vào ngân hàng của các đại gia là để ngân hàng thực hiện nghĩa vụ thay Thành, khi cô ta không trả được nợ. Do vậy, đây là hợp đồng giả cách che giấu quan hệ vay nợ giữa các đại gia và Thành.

Dù không được trả lại tiền, 5 đại gia này đều được toà dành quyền khởi kiện trong một vụ kiện dân sự khác về số tiền được xác định có quan hệ vay nợ với siêu lừa Hà Thành.

Ba đại gia còn lại được toà tuyên buộc VietAbank trả lại tiền, không phong toả sổ tiết kiệm, với lý do số tiền họ đồng sở hữu với Thành không phải quan hệ vay nợ. VietAbank vì thế có nghĩa vụ phải trả lại cho các đồng sở hữu với Hà Thành các sổ tiết kiệm tổng 80 tỷ đồng, kèm lãi suất, không được phong toả các sổ này, phải trả nếu khách yêu cầu. Nếu ngân hàng không thực hiện, người này có quyền khởi kiện VietAbank tại vụ án dân sự khác.

Thanh Lam