Câu chuyện nhỏ thay đổi cuộc đời Mạc Ngôn

Mạc Ngôn, nhà văn Trung Quốc đoạt giải Nobel Văn học, viết những mẩu chuyện nhỏ nhưng tác động lớn đến cuộc đời ông.

Các câu chuyện được ông đăng trên Weixin, nền tảng mạng xã hội Mạc Ngôn dùng để giao lưu với độc giả, nhất là người trẻ. Dưới đây là phần lược dịch bài viết của nhà văn.

Nhiều năm trước xem tiểu phẩm Cảnh sát và tên trộm của Trần Bội Tư, tôi ấn tượng sâu sắc về một tình tiết. Tên trộm giả mạo cảnh sát, dìu một cô gái mù qua đường. Lời cảm tạ của cô gái mù làm tên trộm vui mừng khôn xiết, đắc ý và vinh dự, phút chốc quên đi hắn ta là ai. Chi tiết đó lột tả rất hay về sự phức tạp trong tính cách con người, đến nay, tôi vẫn đánh giá cao tiểu phẩm này.

Có lần, tôi gặp bác sĩ nổi tiếng ở một hội nghị. Anh ấy kể hồi nhỏ vô cùng nghịch ngợm, ương ngạnh, hàng xóm và thầy cô ở trường đều chê anh, đến cha mẹ cũng cho rằng anh bất trị, không làm nên trò trống gì, sau đó anh phải nghỉ học ở nhà chăn bò.

Một lần chăn bò bên bờ sông, thấy một người mù cần sang bờ bên kia, anh ấy cõng người mù sang. Người mù hỏi tên tuổi anh, sau đó đưa vào một bài hát, hát vang khắp làng. Thầy cô ở trường nghe bài hát, động viên anh quay lại trường học. Người trong thôn nghe bài hát, khen anh là cậu bé tốt bụng.

Bác sĩ ấy bảo câu chuyện đó là bước ngoặt trọng đại trong đời anh ấy. Từ đó trở đi, anh ấy như thành một con người khác, học hành chăm chỉ, tấm lòng hướng thiện, trở thành nhân tài có ích cho xã hội.

Tôi cũng nghĩ về một câu chuyện.

Hồi học tiểu học, vì các hiểu lầm, nhà trường cho rằng tôi là đứa trẻ hư. Mùa hè năm đó, người trong thôn chuộng một loại dép gỗ, phát tiếng lộc cộc khi đi lại, vì thế dép đó được gọi là guốc lộc cộc. Cha tôi là thợ mộc, cũng làm cho tôi một đôi.

Hồi đó, nhà trường yêu cầu học quay lại trường ngủ sau bữa trưa. Học sinh nữ ngủ trên bàn, học sinh nam ngủ trên ghế dài. Có lần tôi đến trường muộn, các bạn đều đã ngủ, tôi bèn tháo dép lộc cộc, xách trên tay vào lớp.

Thầy giáo họ Vương nhìn thấy, hỏi tôi tại sao tháo dép, tôi nói sợ các bạn thức giấc. Sau đó, nghe giáo viên chủ nhiệm của tôi kể, thầy Vương nhắc chuyện này trong một cuộc họp của trường, khen tôi là học sinh tốt bụng, có tư chất tốt. Hồi đó, thầy Vương rất có tiếng nói trong trường, lời của thầy thay đổi cách đánh giá của những thầy cô khác về tôi.

Câu chuyện xảy ra gần 60 năm, nhưng hình ảnh khi đó còn như in trong trí óc tôi.

Mỗi lần nghĩ lại, tôi đều cảm thấy hơi ấm lan tỏa.

Mạc Ngôn ở buổi giao lưu với độc giả tại Bắc Kinh, Trung Quốc hôm 16/5. Ảnh: The Paper

Nghinh Xuân