Bộ trưởng Lê Minh Hoan trả lời kiến nghị về sửa quy định kích thước khai thác cá ngừ vằn

Trước kiến nghị của cử tri Bình Định, Khánh Hoà về quy định kích thước khai thác cá ngừ vằn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết sẽ hoàn thành trong tháng 4-2025.

Tỉ lệ cá ngừ vằn đáp ứng được tiêu chí từ 50cm trở lên chiếm tỉ lệ rất ít trong các chuyến đánh bắt của ngư dân hiện nay - Ảnh: MINH CHIẾN

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan vừa ký công văn trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Bình Định, Khánh Hòa liên quan đến quy định về kích thước khai thác cá ngừ vằn.

EU, Mỹ, Úc,... đều chưa có quy định về kích thước khai thác cá ngừ vằn

Theo đó, cử tri Bình Định đồng tình với quy định kích thước tối thiểu được phép khai thác của các loài thủy sản sống trong vùng nước tự nhiên nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản bền vững theo Nghị định số 37-2024 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26-2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản (gọi tắt Nghị định 37-2024).

Tuy nhiên, cử tri cho rằng trong thực tế, riêng cá ngừ vằn có chiều dài 500mm trở lên là rất ít, phần lớn từ 300 - 350mm, và đây là loài cá di cư không chỉ sinh sống ở vùng biển Việt Nam.

Cử tri kiến nghị Bộ trình Chính phủ xem xét, đánh giá kỹ về quy định đối với việc đánh bắt cá ngừ vằn cho phù hợp, đảm bảo thuận lợi cho hoạt động đánh bắt thủy hải sản của ngư dân.

Còn cử tri tỉnh Khánh Hòa cho biết hiện nay nhiều tàu cá nằm bờ vì sản phẩm khai thác không đạt kích cỡ theo quy định, bị rào cản nên chỉ bán lẻ ra thị trường nội địa vì vậy giá sản phẩm giảm khoảng 30% so với trước đây, dẫn đến chuyến đi biển bị lỗ.

Nguy cơ một bộ phận ngư dân ở miền Trung sẽ dừng đi biển, việc này về lâu dài không chỉ gây tới thiếu hụt nguồn nguyên liệu cho sản xuất và xuất khẩu mà còn ảnh hưởng công tác bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Cử tri đề nghị Bộ nghiên cứu, chỉnh sửa Nghị định 37-2024 để phù hợp với thực tiễn vì hiện nay chưa quốc gia nào bao gồm cả lEU, Mỹ, Úc hay các tổ chức nghề cá Trung Tây Thái Bình Dương (WCPFC) của Liên Hợp Quốc có quy định hay khuyến cáo về kích thước khai thác tối thiểu đối với cá ngừ vằn.

Ngay chính EU cũng không có quy định kích thước khai thác tối thiểu với cá ngừ vằn, các tàu cá của Tây Ban Nha và các nước EU vẫn đánh bắt cá ngừ vằn size dưới 1kg.

Hoàn thành việc sửa đổi trong tháng 4-2025

Trước kiến nghị trên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết thực trạng trữ lượng nguồn lợi thủy sản ở Việt Nam trong những năm qua có xu hướng suy giảm rất nghiêm trọng cả về số lượng và chất lượng do khai thác quá mức, khai thác bằng ngư cụ cấm, kích thước mắt lưới nhỏ hơn quy định,...

Do đó, Việt Nam đưa ra qui định về kích thước khai thác của các loài hải sản là phù hợp với xu thế quản lý nghề cá tiên tiến của các nước trong khu vực và thế giới nhằm duy trì, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Tuy nhiên, đối với các loài cá ngừ đây là lần đầu tiên áp dụng theo Luật Thủy sản năm 2017 nên trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện còn gặp những khó khăn, vướng mắc đối với ngư dân, doanh nghiệp và các đơn vị quản lý thủy sản địa phương.

Nguyên nhân là do hầu hết ngư dân đã có thói quen khai thác theo phương thức truyền thống từ nhiều năm qua, khai thác tận thu tất cả những cá thể còn non, chưa trưởng thành, nên chưa kịp thích nghi, thay đổi phương thức, ngư cụ khai thác phù hợp với những qui định mới.

Quá trình sửa đổi, bổ sung Nghị định 37-2024 của Chính phủ trong thời gian ngắn, nên chưa có những đánh giá tác động cụ thể, đầy đủ đối với ngư dân, doanh nghiệp về việc đưa ra qui định kích cỡ khai thác các loài thủy sản và trộn lẫn nguyên liệu.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định kết quả rà soát cho thấy việc quy định kích thước tối thiểu được phép khai thác trong đó có loài cá ngừ vằn (Katsuwonus pelamis) được quy định trong Nghị định 37-2024 là cần thiết, đảm bảo đủ căn cứ pháp lý, cơ sở khoa học, thực tiễn nhằm mục tiêu bảo vệ nguồn lợi thủy sản và đáp ứng yêu cầu, khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC).

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai trong thực tiễn đã có những khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng thực hiện ở thời điểm hiện tại.

Vì vậy, để vừa đảm bảo mục tiêu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đáp ứng yêu cầu của EC, vừa đảm bảo không ảnh hưởng đến hoạt động khai thác truyền thống của ngư dân và xuất khẩu của doanh nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang báo cáo và kiến nghị với Thủ tướng cho phép xây dựng Nghị định sửa đổi theo trình tự, thủ tục rút gọn để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc cho các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp trong lĩnh vực khai thác.

Theo kế hoạch, việc ban hành Nghị định sửa đổi bổ sung sẽ được hoàn thành trong tháng 4-2025.