Xu hướng ở Trung Quốc: Nhiều người già trở lại làm việc sau khi nghỉ hưu

Nhu cầu việc làm cho người già ở Trung Quốc gia tăng trong bối cảnh vấn đề già hóa dân số trở thành chủ đề nóng ở quốc gia tỷ dân.

Người già Trung Quốc nghỉ mà không nghỉ

Dân số từ 60 tuổi trở lên ở Trung Quốc khoảng 264 triệu người. (Nguồn: AP)

Khi già hóa dân số trở thành vấn đề nổi cộm ở Trung Quốc thì các chủ đề như việc làm của người già hay trì hoãn nghỉ hưu lại được thảo luận sôi nổi trên các diễn đàn. Không ít người già khỏe mạnh đã quyết định quay trở lại làm việc sau khi “về vườn”.

Muôn vàn lý do

Từ thứ Hai đến thứ Sáu, bà Zhao Li (57 tuổi) lại bắt tàu điện ngầm để đi làm sau bữa sáng như thường lệ. Sau khi nghỉ việc tại một doanh nghiệp nhà nước ở Đông Bắc Trung Quốc hai năm trước, bà được một người bạn cùng lớp giới thiệu đến làm việc tại một công ty giám sát ở Hàng Châu.

Khi được hỏi lý do quay trở lại làm việc sau khi nghỉ hưu, bà Zhao Li chia sẻ: “Tôi muốn tận dụng thời gian này để kiếm một khoản tiền hưu trí và lên kế hoạch cho cuộc sống tương lai”.

Từng là nhân viên của một doanh nghiệp nhà nước, lương hưu của bà Zhao Li khá cao, hơn 4.000 NDT/tháng. “Sau khi nghỉ hưu vào năm 2021, vì yêu thích khí hậu và môi trường ở phía Nam sông Dương Tử, tôi đã lựa chọn sống ở Hàng Châu”, bà Zhao cho biết.

Trên thực tế, những người nghỉ hưu như bà Zhao Li có tỷ lệ tái tuyển dụng rất cao. Hiện tại, tuổi nghỉ hưu theo luật định của Trung Quốc ở nam là 60 tuổi, nữ cán bộ là 55 tuổi và nữ công nhân là 50 tuổi.

Với mức sống và chế độ chăm sóc y tế được cải thiện, nhiều người già vẫn còn sức khỏe khá tốt sau khi nghỉ hưu. Thay vì lựa chọn ở nhà, họ chọn cách tái gia nhập lực lượng lao động và kiếm thêm thu nhập để trang trải cuộc sống. Như chia sẻ của bà Zhao Li , “tôi không muốn gây áp lực cho con cái. Tôi có thể kiếm thêm chút tiền từ việc tận dụng sức khỏe của mình”.

Bà Liu, 52 tuổi đang phụ trách nhân sự tại một công ty ở Bắc Kinh cho biết, nhiều lao động lớn tuổi có kỹ năng và mối quan hệ tốt sẽ vẫn tiếp tục phát triển sự nghiệp riêng sau khi nghỉ hưu. Dựa trên sở thích và các mối quan hệ của mình, bà Liu dự định sẽ mở một cửa hàng trực tuyến chuyên cung cấp đồ thể thao sau khi nghỉ hưu.

“Tôi yêu thích thể thao và đã gặp nhiều người bạn có cùng sở thích trong những năm qua. Sau khi nghỉ hưu, tôi cũng dự định bán hàng trực tuyến, nhập hàng hóa và điều hành công việc kinh doanh nhỏ của riêng mình”, bà Liu tâm sự.

Tháng 10/2022, Zhaopin, một công ty vận hành nền tảng web tuyển dụng trực tuyến, đã phát hành “Báo cáo nghiên cứu năm 2022 về hưu trí và việc làm của nhóm người cao tuổi”. Theo báo cáo, 46,7% người cao tuổi quay lại thị trường việc làm để tìm kiếm giá trị cá nhân và xã hội; 19% người tìm việc hy vọng phát triển kỹ năng và tiếp tục theo đuổi phát triển nghề nghiệp; đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Người già Trung Quốc nghỉ mà không nghỉ

Những người tìm việc tham dự một hội chợ việc làm nhộn nhịp ở tỉnh Thiểm Tây của Trung Quốc vào đầu tháng 2/2023. (Nguồn: Tân Hoa Xã)

Phản ứng trái chiều

Theo kết quả tổng điều tra dân số toàn quốc lần thứ bảy (năm 2020), dân số từ 60 tuổi trở lên ở Trung Quốc khoảng 264 triệu người, chiếm 18,70% (trong đó dân số từ 65 tuổi trở lên là 190 triệu người, chiếm 13,50%).

So với năm 2010, tỷ trọng dân số từ 60 tuổi trở lên đã tăng 5,44 điểm phần trăm, làm cho vấn đề già hóa dân số trở thành mối quan ngại sâu sắc.

Từ đó, việc tái sử dụng sức lao động của người lớn tuổi đã trở thành một vấn đề thực tế cần được giải quyết cấp bách.

Kể từ tháng 11 năm ngoái, Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ viện đã ban hành “Ý kiến về việc tăng cường công tác cho người cao tuổi trong kỷ nguyên mới”, trong đó nêu rõ cần khuyến khích người cao tuổi tiếp tục phát huy vai trò của mình.

Trong thực tế, việc làm cho cha mẹ sau khi nghỉ hưu phần nhiều lại do chính con cái tìm giúp. Trên các nền tảng xã hội, những người trẻ sinh sau năm 1990 thường đăng các bài thảo luận về cuộc sống hưu trí của cha mẹ, kèm theo đề xuất tìm việc làm cho các bậc phụ huynh.

“Sau khi nghỉ hưu, mẹ tôi không muốn lựa chọn sự nhàn rỗi mà muốn đến Thượng Hải sống cùng tôi và tìm việc làm. Tôi cũng muốn vậy vì thuận tiện cho việc chăm sóc mẹ. Nếu có cơ hội việc làm phù hợp, mong chị em giới thiệu giúp tôi”, một bài đăng trên mạng xã hội của Trung Quốc viết.

Đáng chú ý, thái độ của con cái đối với việc cha mẹ quay trở lại làm việc vào lúc “xế chiều” cũng rất khác nhau.

Mẹ của Xiaoyue, quê ở Thành Đô, năm nay 55 tuổi, quyết định trở lại làm việc sau hai năm đầu tư thất bại và sống tằn tiện với mức lương hưu thấp. Từng là kế toán kiêm kiểm toán viên ở một thành phố nhỏ, với sự giới thiệu của một cựu sinh viên, bà sớm nhận được công việc kiểm toán trong một công ty.

Mặc dù công việc mới cho mức thu nhập tương đối ổn, khoảng 10.000 NDT/tháng nhưng áp lực công việc cao, chưa kể sức khỏe của bà không tốt nên Xiaoyue cảm thấy rất hoang mang.

“Khi còn nhỏ, tôi mong mẹ có thể sống một cuộc sống thoải mái và có giá trị thay vì kiếm tiền chăm chỉ. Nhưng vì còn đang là sinh viên, chưa thể kiếm đủ thu nhập để ngay lập tức chu cấp cho gia đình nên tôi đành buông xuôi. Một mặt tôi hy vọng, mẹ có thể nghỉ ngơi thật tốt, mặt khác tôi vẫn lo lắng cho tình hình tài chính của gia đình mình”.

Tương tự, mẹ của Ling Ling, một cô gái trẻ sinh sau thập niên 1990 đang làm việc ở Quảng Châu cũng muốn tìm một công việc mới sau khi chuyển đến sống gần con.

Ling Ling cho biết, cô từng thuyết phục mẹ nghỉ ngơi ở nhà và đi du lịch thường xuyên hơn, nhưng cô tôn trọng ý kiến của bà. Cô đã đăng một bài tìm kiếm công việc nhẹ nhàng cho mẹ trên mạng xã hội.

“Tôi hy vọng bà ấy có thể làm những gì mình yêu thích sau khi nghỉ hưu. Vì bà muốn có một công việc, tôi sẽ hỗ trợ bà, nhưng sức khỏe vẫn là trên hết”, Ling Ling cho biết.