Vựa lúa của Trung Quốc lâm nguy vì mối đe dọa mới

Nông dân Trung Quốc phun thuốc trừ sâu trên cánh đồng ở Hà Bắc. Ảnh: Xinhua

Trung Quốc là nhà sản xuất và nhập khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới để nuôi sống hàng tỉ người.

Chính phủ Trung Quốc cho biết, mưa lớn và gió lớn, bao gồm cả những trận mưa lớn do bão Doksuri gây ra gần đây, đã tạo điều kiện cho côn trùng di cư và lây lan dịch bệnh.

Theo một đơn vị của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc, côn trùng ăn lúa và ngô đã xuất hiện sớm hơn tại những vùng trồng trọt chính ở phía bắc và phía nam Trung Quốc trong năm nay. Cùng với những trận mưa và lũ lụt gần đây, thời tiết ấm hơn cũng tạo điều kiện cho sâu bệnh lây lan.

Giáo sư Hu Gao tại Đại học Nông nghiệp Nam Kinh chia sẻ: “Những hiện tượng thời tiết cực đoan hơn do biến đổi khí hậu gây ra có tác động đáng kể đến việc di cư và xuất hiện của các loại dịch bệnh và côn trùng ở cây trồng. Ngày càng khó dự đoán hơn vì cuộc xâm nhập đã hơi bất thường".

Mối quan tâm chính của ông Hu là rầy và sâu cuốn lá - 2 loài gây hại phổ biến cho ruộng lúa. Ông nhận định, sự xuất hiện của côn trùng ở miền nam Trung Quốc - nơi trồng hầu hết các loại cây trồng của đất nước - nghiêm trọng hơn so với vài năm trước. Tuy nhiên, cho tới nay, tác động của những côn trùng này với sản xuất vẫn còn hạn chế.

Bloomberg nhận định, bất kỳ thiệt hại đáng kể nào với sản lượng gạo ở Trung Quốc có thể sẽ gây thêm căng thẳng cho thị trường toàn cầu nếu nước này cần nhập khẩu nhiều hơn. Tuần này, giá gạo ở châu Á đã tăng lên mức cao nhất trong gần 15 năm do vấn đề nguồn cung.

Theo Tổ chức Nông Lương (FAO) của Liên Hợp Quốc, các loài gây hại cho thực vật, phá hoại mùa màng đang tạo ra mối đe dọa lớn hơn với an ninh lương thực của thế giới.

FAO cho hay, mỗi năm, các bệnh cây trồng gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu hơn 220 tỉ USD và côn trùng gây thiệt hại ít nhất 70 tỉ USD. Cơ quan của Liên Hợp Quốc cho biết, có tới 40% mùa màng trên thế giới tổn thất do sâu bệnh.

Bắc Kinh thông tin, trong năm 2023, sâu keo hại ngô đã được phát hiện ở 20 tỉnh thành và đã xuất hiện ở khu vực trồng trọt chính của Trung Quốc ở phía bắc sớm hơn những năm trước. Tuy nhiên, tờ Beijing News cho hay, các biện pháp kiểm soát đã ngăn chặn hầu hết các loài côn trùng vượt qua sông Dương Tử, làm giảm tác động đến mùa màng.

Bệnh gỉ sắt ở ngô - một loại nấm gây bệnh có thể khiến cây trồng chết - cũng đang gây lo ngại. Song Quanyong, một nông dân ở tỉnh Hà Nam, chia sẻ, bệnh gỉ sắt ở ngô mới bắt đầu xuất hiện.

“Những năm trước, sâu bệnh này đến muộn hơn nhiều, gần thời điểm thu hoạch. Tất cả những gì tôi có thể làm là phun thuốc trừ sâu và cố gắng kiểm soát sự lây lan. Sâu keo hại ngô cũng đã xuất hiện nhưng chưa nhiều" - ông nói.

Hà Nam thường thu hoạch hoa màu vào khoảng tháng 10 nên bệnh gỉ sắt ở ngô đến sớm hơn khiến cây trồng dễ bị phá hoại hơn. Hà Nam chiếm gần 8% sản lượng thu hoạch của Trung Quốc năm 2021.

Trung Quốc đang chuẩn bị ứng phó với thời tiết khắc nghiệt hơn sau những trận mưa lớn do bão Doksuri gây ra phá hoại vùng đông bắc, nơi được xem là vựa lúa của đất nước. Hoàn lưu của một cơn bão khác - bão Khanun - đang tấn công các tỉnh Hắc Long Giang, Cát Lâm và Liêu Ninh, và khu vực Nội Mông.