Vì sao tháng 1 Âm lịch còn gọi là tháng Giêng
Người dân mua lễ ngày Rằm tháng Giêng. Ảnh minh họa: Hoàng VũCùng với tháng Chạp, tháng Giêng rất đặc biệt vì có tên riêng, thay vì chỉ được gọi theo số thứ tự như các tháng khác.
Vì sao tháng 1 Âm lịch gọi là tháng Giêng
Theo các nhà nghiên cứu, chữ Giêng bắt nguồn từ chữ Chính trong tiếng Hán. Tháng 1 âm lịch được người Trung Quốc rất coi trọng vì là tháng đầu tiên của năm, họ gọi nó là “chính nguyệt”.
Thực tế các chữ vần "inh" khi “Nôm hóa” hay bị đọc chệch thành vần "iiêng”, chẳng hạn như “tứ chiếng” (trai tứ chiếng, gái giang hồ) có nguồn gốc từ “tứ chính trấn”.
Đối với người Việt Nam, tháng Giêng cũng có vai trò rất quan trọng. Đây là khoảng thời gian có sự kiện quan trọng nhất trong năm: Tết Nguyên đán, và là tháng có nhiều lễ hội nhất, gồm các hội đền, hội chùa, hội làng… Vì thế nên cha ông ta mới gọi “tháng Giêng là tháng ăn chơi”.
Ý nghĩa ngày Rằm tháng Giêng
T.S Đinh Đức Tiến - giảng viên Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - cho biết, theo truyền thống Phật giáo, ngày Rằm tháng Giêng là ngày trọng đại và vô cùng đặc sắc, mang ý nghĩa rất lớn. Vào ngày này, dân chúng lên chùa cúng dâng sao giải hạn với mong muốn giải trừ tai ách, cầu nguyện an lành. Chính vì vậy, vào Rằm tháng Giêng, nhiều chùa lập đàn, tụng niệm và hồi hướng công đức đầu năm, mong cầu phát sinh an lành, hạnh phúc..
Nghi thức Phật giáo này kết hợp thêm với tục thờ cúng tổ tiên của người Việt, từ đó, không gian thờ cúng của ngày Rằm tháng Giêng càng mang nhiều ý nghĩa hơn.
Bên cạnh đó, Rằm tháng Giêng đánh dấu sự kết thúc tháng "ăn chơi" của người nông dân để bắt tay chuẩn bị một vụ mùa mới. Trước khi xuống đồng, người dân làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Bởi vậy, lâu nay, mọi người luôn quan niệm: "Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng".
Cũng theo quan niệm xưa, cúng Rằm tháng Giêng vào ngày chính Rằm, giờ Ngọ (từ 11h trưa đến 1h chiều) là thời điểm tốt nhất. Mọi người tin rằng, đây là khung giờ thần Phật giáng thế, sẽ chứng nghiệm cho lòng thành của gia chủ.
Tuy nhiên, nếu không sắp xếp được thời gian trên, gia chủ có thể làm lễ cúng trong khoảng thời gian từ sáng ngày 14 tháng Giêng đến trước 19h ngày 15 tháng Giêng.
Do vậy, Rằm tháng Giêng được coi trọng hơn các rằm khác. “Cả năm được Rằm tháng Bảy, cả thảy được Rằm tháng Giêng”, “Cúng quanh năm không bằng cúng Rằm tháng Giêng”. Năm có 12 rằm nhưng chỉ rằm tháng Giêng được gọi là Tết - Tết Nguyên tiêu.
Những kiêng kỵ trong tháng Giêng
Vì là tháng khởi đầu của năm nên để “đầu xuôi đuôi lọt”, người Việt Nam mong muốn giữ mọi thứ trọn vẹn, đẹp đẽ nhất trong khoảng thời gian này. Người già, người lớn luôn nhắc trẻ con, thanh niên cư xử đúng mực, không làm việc xấu kẻo dông cả năm.
Trong tháng này, người ta cũng cố gắng cẩn thận để không làm rơi vỡ đồ đạc, vì sự đổ vỡ luôn mang hàm ý xui xẻo, đen đủi; kiêng cãi vã, đánh mắng nhau. Đặc biệt về mặt tài chính, mọi người thường kiêng vay tiền và trả tiền trong tháng Giêng, nhất là trước rằm, bởi sự thất thoát tiền bạc hay nợ nần đều là điều cần tránh trong dịp đầu năm.
Đề xuất Bộ Công an sát hạch, cấp giấy phép lái xe
01:46 12/01/2025Bộ Nội vụ đề xuất chuyển nhiệm vụ sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ từ Bộ Giao thông Vận tải về Bộ Công an quản lý.
Bà Rịa-Vũng Tàu: Kịp thời khống chế vụ cháy rừng trên núi Dinh
23:00 29/03/2023Để khống chế vụ cháy trên khu vực Núi Dinh, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, lực lượng chức năng đã huy động gần 250 người và 2 xe cứu hỏa cùng nhiều thiết bị chuyên dụng để chữa cháy rừng.
Nhà ngập đến cầu thang, người dân được giải cứu khỏi lũ lụt
20:50 09/09/2024Được lực lượng chức năng hỗ trợ đưa ra khỏi vùng ngập lụt của thành phố Thái Nguyên, một người dân xúc động nói: 'Chúng tôi không biết nói gì, chỉ biết gửi lời cảm ơn đến mọi người'.
Nam thanh niên nhảy cầu Long Biên tự vẫn rồi lại kêu cứu
15:20 29/12/2023Sau khi bị bố mẹ mắng, nam thanh niên 33 tuổi (ở Hà Nội) đi lên cầu Long Biên nhảy từ trên cầu xuống sông Hồng tự tử, nhưng bất thành.
Vụ tấn công tại Đắk Lắk: Đầu thú để nhận được sự khoan hồng
11:30 16/06/2023Bộ Công an đề nghị người dân tích cực tham gia tố giác tội phạm, cung cấp thông tin chính xác giúp lực lượng chức năng truy bắt đối tượng; hết sức cảnh giác trước các luận điệu xuyên tạc, thù địch.
Xác định thí sinh tại Cao Bằng dùng điện thoại chụp ảnh đề thi Ngữ văn
19:50 28/06/2023Cục An ninh chính trị nội bộ đã xác định được 1 thí sinh thuộc Hội đồng Thi của tỉnh Cao Bằng có hành vi sử dụng điện thoại iPhone 11 chụp ảnh đề thi và gửi cho người thân để nhờ giải bài giúp.
Rúng động những vụ cha dượng, mẹ kế bạo hành con riêng dẫn đến tử vong
11:50 19/08/2023Thời gian vừa qua, liên tiếp xảy ra các vụ cha dượng, mẹ kế đánh đập, bạo hành con riêng của người tình dẫn đến bị thương tích nặng, thậm chí tử vong khiến dư luận bức xúc.
Vì sao 'hung thần' xe ben vẫn ám ảnh người dân vùng ven TP.HCM?
10:45 21/11/2024Vì sao 'hung thần' xe ben vẫn ung dung tung hoành dù các quy định giao thông hiện hành rất cụ thể, rõ ràng?
Mối tình sâu nặng mang tên Việt Nam-Cuba
22:30 28/09/2023Trong chuyến thăm Việt Nam (từ ngày 24-28/9), Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez về lại mảnh đất anh hùng Quảng Trị, nơi cách đây tròn 50 năm, Tổng Tư lệnh Fidel Castro đã tới vùng giải phóng miền Nam Việt Nam, để thấy một mối tình anh em Việt Nam-Cuba sắt son, trường tồn bất diệt.
