Vì sao ông Tần Cương bị miễn nhiệm chức bộ trưởng ngoại giao?

Ông Tần Cương là một trong những ngoại trưởng trẻ tuổi của Trung Quốc, cũng là người giữ chức vụ này thời gian ngắn nhất.

Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương dự cuộc họp báo về chính sách đối ngoại và quan hệ ngoại giao của Trung Quốc bên lề kỳ họp Quốc hội Trung Quốc tại Bắc Kinh ngày 7-3 - Ảnh: TÂN HOA XÃ

Theo quyết định được thông qua tại kỳ họp thứ 4 Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc (tức Quốc hội) Trung Quốc khóa 14 hôm 25-7, ông Tần Cương đã bị miễn nhiệm chức bộ trưởng ngoại giao nước này. Ông Vương Nghị được bổ nhiệm thay thế ông Tần. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký sắc lệnh ban hành quyết định này.

Là một trong những ngoại trưởng trẻ của Trung Quốc, giờ đây ông Tần Cương (57 tuổi) cũng là người giữ chức ngoại trưởng Trung Quốc trong thời gian ngắn nhất - 7 tháng.

Ông Tần Cương là ai?

Theo Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc), ông Tần Cương (Qin Gang) sinh năm 1966 tại thành phố Thiên Tân miền bắc Trung Quốc, bắt đầu làm việc tại Bộ Ngoại giao Trung Quốc từ năm 1988 và trở thành tùy viên, bí thư thứ ba Ban Tây Âu của bộ này từ năm 1992-1995.

Sau đó ông làm bí thư thứ ba và bí thư thứ hai của Đại sứ quán Trung Quốc tại Vương quốc Anh từ năm 1995-1999, rồi trở thành bí thư thứ hai Ban Tây Âu.

Ông Tần sau đó trở lại làm tham tán Đại sứ quán Trung Quốc tại Anh từ năm 2002-2005, sau đó ông về lại Trung Quốc làm người phát ngôn của Bộ Ngoại giao nước này từ năm 2005-2010.

Sau đó ông lại sang London làm công sứ Đại sứ quán Trung Quốc ở Anh từ năm 2010-2011. Kết thúc nhiệm kỳ công sứ, ông Tần được thăng chức vụ trưởng Vụ Thông tin của Bộ Ngoại giao Trung Quốc vào năm 2011. Năm 2014, ông trở thành vụ trưởng Vụ Lễ tân của bộ này.

Ông Tần Cương được bổ nhiệm làm thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc năm 2018 và ba năm sau trở thành đại sứ Trung Quốc tại Mỹ từ tháng 7-2021.

Ông Tần được bổ nhiệm làm bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc, theo quyết định của Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc Trung Quốc, ngày 30-12-2022.

Ông đã đến thăm nhiều quốc gia sau khi trở thành bộ trưởng ngoại giao, bao gồm một số nước ở châu Phi và châu Âu, nơi ông thúc đẩy lời kêu gọi ngừng bắn liên quan cuộc chiến ở Ukraine.

Trong những bình luận đầu tiên trên cương vị bộ trưởng ngoại giao, ông Tần từng nói liên quan tới việc giải quyết những thách thức chung của nhân loại, chính sách ngoại giao của Trung Quốc sẽ mang đến "trí tuệ Trung Quốc, sáng kiến Trung Quốc và sức mạnh Trung Quốc".

Ông Tần Cương phát biểu trong chuyến thăm một trường học ở thành phố Dallas, bang Texas (Mỹ) vào tháng 5-2022, khi ông còn là đại sứ Trung Quốc tại Mỹ - Ảnh: China News Service

Chuyện gì đã xảy ra?

Theo Thời báo Hoàn Cầu, lần gần đây nhất ông Tần xuất hiện trước công chúng là ngày 25-6-2023 khi ông gặp các bộ trưởng ngoại giao Nga, Việt Nam và Sri Lanka trong các sự kiện ngoại giao ở Bắc Kinh.

Kể từ đó, ông đã vắng mặt trong khi Bắc Kinh có nhiều hoạt động ngoại giao, gồm cả những hoạt động nhằm ổn định quan hệ với Washington.

Chẳng hạn, theo kế hoạch ban đầu, ông Tần gặp Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell ngày 4-7, nhưng các quan chức EU lúc đó thông báo Trung Quốc đã hủy cuộc gặp mà không có lời giải thích.

Ông Tần sau đó đã không tham dự các cuộc họp với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen và Đặc phái viên của tổng thống Mỹ về khí hậu John Kerry.

Hôm 11-7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thông báo ông Tần Cương không thể tham dự hội nghị cấp bộ trưởng ASEAN ở Indonesia vì "lý do sức khỏe", nhưng không nêu cụ thể. Họ không cung cấp thêm thông tin về tình trạng của ông Tần trong nhiều ngày, tạo ra khoảng trống thông tin và làm dấy lên nhiều đồn đoán.

Tại hội nghị cấp bộ trưởng ASEAN ở Jakarta tuần trước, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị đã thay ông Tần Cương dự họp.

Vì sao ông Tần bị miễn nhiệm?

Hãng tin Tân Hoa xã của Trung Quốc hôm 25-7 đưa tin: "Ông Tần Cương bị miễn nhiệm chức Bộ trưởng Ngoại giao, theo quyết định được thông qua tại kỳ họp thứ 4 Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc Trung Quốc khóa 14".

Trung Quốc không công bố lý do chính thức cho việc ông Tần Cương bị miễn nhiệm chức bộ trưởng ngoại giao và cũng không rõ ông Tần đang ở đâu.

Trong khi đó, những ngày qua người dùng mạng xã hội lan truyền thông tin ông Tần Cương dính bê bối tình ái với nữ phóng viên Phó Hiểu Điền của Truyền hình vệ tinh Phượng Hoàng (Hong Kong) - người bị đồn là gián điệp.

Trước các câu hỏi của báo giới về sự vắng mặt của ông Tần Cương trong hơn một tháng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói rằng bà "không có thông tin" để cung cấp và khẳng định "các hoạt động ngoại giao của Trung Quốc vẫn tiếp tục như bình thường".

Ông Tần "vắng bóng" trên trang web Bộ Ngoại giao Trung Quốc

Theo Hãng tin AFP, đến sáng 26-7 (tức một ngày sau khi miễn nhiệm), mọi thông tin đề cập tới ông Tần Cương đều đã bị xóa khỏi trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Theo đó, việc tìm kiếm tên của ông Tần không mang lại kết quả nào. Khi tìm các bài viết trước đây về các hoạt động ngoại giao của ông Tần, một thông báo hiện lên: "Không tồn tại hoặc đã bị xóa".

Tuy nhiên, tên của ông vẫn xuất hiện trên các trang web khác của Chính phủ Trung Quốc như Quốc vụ viện, Bộ Thương mại, và trên các phương tiện truyền thông nhà nước.