Vì sao mua máy phóng xạ trị ung thư 10 năm chưa sử dụng được?

Máy phóng xạ trị ung thư được Kiên Giang mua gần 204 tỉ đồng để phục vụ người bệnh. Tuy nhiên, gần 10 năm mua máy vẫn chưa lắp đặt, sử dụng được. Vì sao?

Trung tâm Y học hạt nhân và xạ trị - nơi vận hành, bảo quản máy phóng xạ trị ung thư nhưng chưa hoạt động được suốt 10 năm nay - Ảnh: BỬU ĐẤU

Ngày 19-7, ông Hồ Văn Dũng - giám đốc Sở Y tế tỉnh Kiên Giang đã có văn bản trả lời ý kiến chất vấn của đại biểu Nguyễn Văn Mau tại kỳ họp HĐND tỉnh giữa năm vừa qua, về việc mua máy phóng xạ trị ung thư chưa sử dụng đã "đắp chiếu" suốt gần 10 năm.

Theo đó, dự án Đầu tư xây dựng Trung tâm Y học hạt nhân và xạ trị được UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt tại Quyết định số 245, ngày 24-1-2011. Tổng vốn đầu tư gần 204 tỉ đồng (vốn vay ODA gần 176 tỉ đồng). Thời gian thực hiện dự án từ 2011-2021.

Hệ thống thiết bị Cyclotron được nhập khẩu về công trình ngày 20-5-2015. Công tác lắp đặt hệ thống thiết bị Cyclotron của nhà thầu Bỉ (IBA) đầu từ tháng 10-2015 đến nay cơ bản hoàn thành phần máy chính.

Cận cảnh máy phóng xạ trị ung thư được mua gần 204 tỉ đồng từ 2015 nhưng đến nay "đắp chiếu" vì chưa lắp đặt xong, thiếu thiết bị gây sự lãng phí rất lớn - Ảnh: BỬU ĐẤU

Nguyên nhân dẫn đến máy chưa lắp đặt xong, là ngày 15-5-2017, đã xảy ra việc mất trộm chì che chắn tia phóng xạ.

Tháng 6-2017, nhà thầu Bỉ phát hiện hệ thống bị lỗi do ảnh hưởng nhiệt độ, độ ẩm, môi trường... trong quá trình vận chuyển, nhập khẩu, lưu kho chờ lắp đặt, nhà thầu IBA không đồng ý bảo hành theo điều khoản hợp đồng về điều kiện môi trường, yêu cầu gửi về nhà sản xuất kiểm tra, sửa chữa (gửi về Bỉ).

Tuy nhiên, do hàng hóa không thể hiện chứng từ chi tiết khi nhập khẩu đầu vào nên không xuất ra ngoài nước được.

Đến tháng 11-2020, nhà thầu Bỉ có đến công trình kiểm tra chuẩn bị tiếp tục hoàn thiện thì tình hình dịch bệnh COVID-19 nên tạm ngưng đến nay.

Hiện nay, Bệnh viện đang hoàn thiện điều kiện hiện trường chuẩn bị lắp đặt nhưng thiếu linh kiện, thiết bị trong các phòng chức năng điều trị.

"Nhà thầu yêu cầu cấp giấy cho phép thử nóng hệ thống thiết bị cyclotron. Tuy nhiên, hiện tại chưa có quy định cấp phép chạy thử, khi đủ điều kiện chạy thử Sở Y tế sẽ báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo", văn bản nêu.

Sắp tới, Bệnh viện Ung bướu đề xuất mời chuyên gia của nhà thầu IBA, chuyên gia các bệnh viện tuyên trên trong nước đến kiểm tra, đánh giá tổng thể cho hệ thống Cyclotron.

Từ đó, xây dựng kế hoạch cụ thể, chỉ tiết để phối hợp hoàn thiện công tác lắp đặt, vận hành chạy thử, tiếp tục nhập khẩu vật tư tiêu hao, hóa chất, nguồn phóng xạ và tổ chức đào tạo theo điều khoản hợp đồng.

"Dự kiến mời chuyên gia hoàn thành đánh giá trong quý III năm 2024; khắc phục bổ sung những nội dung cần thiết đủ điều kiện chạy thử hệ thống vào quý 2-2025, phần đấu nghiệm thu hoàn thành vào quý 3-2025", văn bản nêu.

Máy cyclotron có chức năng sản xuất ra các đồng vị phóng xạ để thực hiện chụp (PET CT) phục vụ cho chẩn đoán hình ảnh trong điều trị, đặc biệt là điều trị bệnh ung thư.