Vì sao không xử lý hình sự hơn 200 kĩ sư vụ cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi?

Những đoạn bong tróc nhựa, tạo thành ổ gà trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (thời điểm năm 2018). Ảnh: LĐO

Theo dự kiến, ngày 25.9 tới, TAND Hà Nội đưa vụ án "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" ra xét xử với 22 bị can phải hầu toà.

Sai phạm của các bị cáo liên quan đến ở dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, tại giai đoạn 2.

Vụ án được điều tra sau khi đã kết thúc điều tra, truy tố, xét xử với 36 bị cáo ở giai đoạn 1.

Trong số các bị cáo có Trần Văn Tám, Mai Tuấn Anh - nguyên Tổng Giám đốc VEC; Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Quang Hào - cùng cựu Phó Tổng Giám đốc VEC (2 bị cáo này từng bị đưa ra xét xử ở giai đoạn 1 của vụ án và nhận lần lượt mức án 7 và 6 năm tù tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng").

Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là công trình trọng điểm quốc gia, có chi phí đầu tư hơn 34.500 tỉ đồng, do Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, có chiều dài toàn tuyến hơn 139km, được chia làm 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1 dài 65km, gồm 8 gói thầu; Giai đoạn 2 dài hơn 74km gồm 5 gói thầu. Giai đoạn 1 được đưa vào khai thác sử dụng từ ngày 1.8.2017; Giai đoạn 2 vào ngày 2.9.2018.

Ở giai đoạn 1 vụ án, cấp sơ thẩm và phúc thẩm cáo buộc sai phạm của các bị cáo gây thất thoát 811 tỉ đồng của Nhà nước. Tại giai đoạn 2, cáo trạng cáo buộc các bị cáo gây thiệt hại hơn 460 tỉ đồng ngân sách Nhà nước.

Theo cáo trạng, quá trình thi công dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, các bị cáo là lãnh đạo thuộc Chủ đầu tư, Ban quản lý, nhà thầu thi công và tư vấn giám sát không tuân thủ quy định từ khâu lựa chọn vật liệu nguồn, thiết kế phối trộn, thi công thử đến thi công đại tra các lớp vật liệu.

Khi tiến hành nghiệm thu không thực hiện đo cường độ mô đun đàn hồi trên các lớp vật liệu. Có nhiều hạng mục thi công tiến hành nghiệm thu không có sự tham gia của đại diện Ban quản lý dự án... dẫn đến thiệt hại cho Nhà nước hơn 460 tỉ đồng.

Cáo trạng chỉ ra, Mai Tuấn Anh - Tổng Giám đốc VEC từ năm 2015 đến ngày 1.6.2017, Trần Văn Tám làm Tổng Giám đốc từ ngày 1.6.2017 đến khi kết thúc dự án, đã buông lỏng quản lý, không kiên quyết chỉ đạo để kịp thời khắc phục các tồn tại trong quá trình thực hiện dự án, gây thiệt hại tài sản nhà nước đặc biệt nghiêm trọng.

Ngoài làm rõ các sai phạm của 22 người và bị xử lý hình sự, theo cơ quan công tố, có 211 kĩ sư là người Việt Nam không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Họ là kĩ sư đơn vị thi công, đơn vị thí nghiệm vật liệu thuộc các Nhà thầu thi công 5 gói thầu giai đoạn 2 dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

"Kết quả điều tra xác định họ đều là những người làm công ăn lương, không giữ chức vụ, vị trí chủ chốt, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn theo yêu cầu của người lãnh đạo, điều hành", cáo trạng nêu.

Ngoài ra, quá trình điều tra, những người đó đã tích cực phối hợp với cơ quan công an, góp phần hiệu quả vào việc điều tra để xử lý các đối tượng giữ vai trò chủ chốt, lãnh đạo, điều hành tại các Nhà thầu thi công hoặc đơn vị tư vấn giám sát.

Cơ quan chức năng đã vận dụng Nghị quyết 03/2020 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, không xem xét trách nhiệm hình sự các cá nhân trên. Song, cơ quan công tố kiến nghị xử lý nghiêm về Đảng và chính quyền.

Với các cá nhân liên quan ở Bộ Giao thông vận tải, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước các công trình xây dựng và cơ quan tham mưu, kết quả điều tra không có căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự với họ.

Song, Cơ quan điều tra đề nghị Bộ Giao thông vận tải và Hội đồng nghiệm thu Nhà nước kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan để xử lý theo các quy định của Đảng và chính quyền.