Vì sao bão số 1 không đổ bộ vào Quảng Ninh - Hải Phòng như dự báo?

Bão số 1 (bão Talim) sau khi quét qua bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) sẽ di chuyển lệch Bắc nhiều hơn và đi vào phía Nam tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) là kịch bản mà cơ quan khí tượng đã lường tới khi bão mới hình thành.

Đường đi thực tế của bão số 1 - Ảnh: NCHMF

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và rạng sáng nay 19-7, vùng áp thấp (suy yếu từ cơn bão số 1) tiếp tục suy yếu và tan dần ở khu vực các tỉnh Việt Bắc.

Đánh giá về cơn bão số 1, ông Hoàng Phúc Lâm, phó giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết bão số 1 là một cơn bão hình thành trên dải hội tụ nhiệt đới, sau đó di chuyển tương đối ổn định, chủ yếu theo hướng Tây Tây Bắc.

Cường độ cực đại của bão số 1 đạt cấp 12, giật cấp 15, trước khi đổ bộ vào khu vực bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc). Sau khi quét qua phía Bắc của bán đảo Lôi Châu, bão số 1 suy yếu dần.

Đến sáng 18-7, bão vượt qua bán đảo Lôi Châu đi men dọc theo đất liền Trung Quốc. Sau đó khi đi vào đất liền phía nam tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), bão đi dọc biên giới Việt - Trung. Đến chiều 18-7 thì suy yếu thành vùng áp thấp.

Giải thích về hướng di chuyển của bão số 1, ông Lâm cho biết thông thường, bão, áp thấp nhiệt đới do trường dòng dẫn ở các tầng khí quyển chi phối. Với bão số 1, chủ yếu do áp cao cận nhiệt đới ở khoảng mực 5km chi phối.

Tùy mức độ phát triển và mở rộng của áp cao cận nhiệt đới về phía tây mà bão số 1 sẽ có hướng và tốc độ di chuyển khác nhau.

Thứ nhất, nếu áp cao cận nhiệt đới lấn về phía Tây với cường độ trung bình, bão sẽ di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc và ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Quảng Ninh, Hải Phòng.

Thứ hai, nếu áp cao cận nhiệt đới lấn về phía Tây mạnh, bão sẽ di chuyển lệch về phía Nam nhiều hơn và đi vào khu vực phía Nam của vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Thứ ba, trong trường hợp áp cao cận nhiệt đới hoạt động yếu, bão sẽ di chuyển lệch Bắc nhiều hơn và đi vào phía nam tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Với kịch bản này, bão số 1 suy yếu nhanh do ma sát với địa hình, vì vậy gió bão yếu hơn và mưa cũng không nhiều. Tác động của bão cũng nhẹ nhất. Đây là một trong những kịch bản mà cơ quan khí tượng đã lường tới khi bão mới hình thành.

Người dân Móng Cái (Quảng Ninh) di chuyển trong mưa bão số 1 sáng 18-7 - Ảnh: C.TUỆ

"Trong 3 kịch bản thì kịch bản 1 có khả năng xảy ra cao nhất và cũng là kịch bản sẽ có tác động xấu nhất.

Đây là kịch bản đã từng xảy ra trong trường hợp cơn bão số 2 (Rammasun) đổ bộ vào Bắc Bộ năm 2014, cũng là một năm El Nino. Bão Rammasun đã gây ra gió mạnh cấp 9, giật cấp 10 ở Quảng Ninh; gió mạnh cấp 6-7, giật cấp 8 ở tỉnh Lạng Sơn và Bắc Giang... Lượng mưa phổ biến 100-300mm và ra một đợt lũ lớn trên thượng lưu sông Hồng, sông Lô, sông Đà.

Trong đợt mưa, lũ do bão Rammasun đã làm 31 người chết, 1 người mất tích, 6 người bị thương, 764 ngôi nhà bị sập, hư hại, 12.725 ngôi nhà bị ngập..." - ông Lâm nói và cho biết thực tế bão số 1 diễn ra theo như kịch bản thứ ba, kịch bản ít tác động nhất đến Việt Nam.

Trước đó, tại cuộc họp ứng phó với bão số 1 sáng 17-7 do Phó thủ tướng Trần Lưu Quang chủ trì, ông Mai Văn Khiêm, giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết Tổng cục Khí tượng thủy văn đưa ra nhận định sau khi bão vượt qua bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) sẽ hướng thẳng vào khu vực giữa Quảng Ninh - Hải Phòng (xác suất 80%). Tuy nhiên, đây là cơn bão mạnh và có hoàn lưu rộng nên phạm vi ảnh hưởng bao trùm cả Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An.

"Tuy nhiên cũng có phương án (khả năng thấp) là bão đi lệch lên phía Bắc bán đảo Lôi Châu và sau đó men dọc theo đất liền Trung Quốc thì mưa. Với phương án này thì tác động mưa gió ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam sẽ ít hơn", ông Khiêm nói.

Thực tế diễn biến ngày 18-7, bão số 1 đi giống với kịch bản có khả năng thấp mà cơ quan khí tượng của Việt Nam đã nhận định trước đó một ngày. Tức bão không đổ bộ Quảng Ninh - Hải Phòng mà lệch lên phía Bắc, đi vào đất liền phía Nam tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), sau đó chạy dọc biên giới Việt - Trung và suy yếu dần.

Do nằm cách xa tâm bão khoảng 60-80km, một số khu vực ở Quảng Ninh, Hải Phòng, Lạng Sơn ghi nhận gió giật cấp 6-7. Mưa khu vực Đông Bắc không quá to. Đến 21h tối 18-7, các tỉnh chưa ghi nhận thiệt hại do mưa, bão số 1.