Tuyến tiền liệt to gấp 10 lần chèn ép bàng quang

Ông Kiên bí tiểu ba ngày, đau bụng, khó thở, bác sĩ phát hiện tuyến tiền liệt to gấp 10 lần bình thường, chèn ép bàng quang gây ứ gần một lít nước tiểu.

Ông Kiên, 79 tuổi, ngụ Bà Rịa - Vũng Tàu, bị phì đại tuyến tiền liệt gần 8 năm nay, không có triệu chứng nên dùng thuốc một thời gian rồi ngưng. Gần đây, ông uống nhiều bia, bị bí tiểu ba ngày không hết, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM điều trị.

Ngày 3/7, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Trường Hoan, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, thông tiểu cho ông Kiên, ghi nhận bàng quang ứ 800 ml nước tiểu, dù sức chứa tối đa là 500 ml. Chụp cắt lớp vi tính (CT) bụng cho thấy tuyến tiền liệt rất lớn, trọng lượng 200 g, gấp 10 lần bình thường. Riêng phần thùy giữa tuyến tiền liệt chèn ép lên bàng quang là 48 g.

Tuyến tiền liệt nằm ngay phía dưới bàng quang, bao lấy cổ bàng quang và niệu đạo. Tuyến tiền liệt lớn chèn ép, bịt kín cổ bàng quang và niệu đạo là nguyên nhân làm tắc đường thoát nước tiểu, gây ứ nước tiểu.

Theo bác sĩ Hoan, trường hợp tuyến tiền liệt kích thước không quá lớn, uống thuốc có thể làm chậm gia tăng thể tích. Tuyến tiền liệt của ông Kiên quá lớn, điều trị bằng thuốc không còn tác dụng, cần phẫu thuật thu nhỏ, giải phóng tắc nghẽn ở cổ bàng quang và niệu đạo.

Bác sĩ chỉ định điều trị bằng phương pháp nội soi bóc nhân tuyến tiền liệt bằng Holmium laser (HoLEP) qua ngả niệu đạo kết hợp máy xay mô. Ê kíp mổ đưa thiết bị nội soi dạng hình ống, đường kính chưa đến 1 cm từ niệu đạo tiếp cận khối mô xơ tuyến tiền liệt. Nhờ năng lượng laser, từng mảng mô xơ tuyến tiền liệt dần được bóc ra. Sau khoảng 4 tiếng, quá trình điều trị hoàn thành.

Theo bác sĩ Hoan, ông Kiên hiện là trường hợp có tuyến tiền liệt lớn nhất được điều trị bằng phương pháp HoLEP tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. HoLEP điều trị phì đại tuyến tiền liệt tiêu chuẩn, không mổ xẻ, ít đau, ít mất máu, thu nhỏ tuyến tiền liệt nhanh, người bệnh phục hồi sớm, cải thiện các triệu chứng tiểu khó và bí tiểu rõ rệt.

Bác sĩ Hoan nội soi bóc nhân tuyến tiền liệt bằng laser cho một người bệnh. Ảnh minh họa: Bệnh viện cung cấp

Chưa đầy một ngày sau điều trị, ông Kiên tiểu dễ dàng, không đau, đi lại và ăn uống bình thường. Do đã lấy đi phần lớn thể tích, tuyến tiền liệt tăng sinh rất chậm, nên ông ít có nguy cơ tái phát bệnh.

Phì đại lành tính tuyến tiền liệt (tăng sản lành tính tuyến tiền liệt) là bệnh chỉ xuất hiện ở nam giới, thường gặp khi lớn tuổi. Hiện chưa rõ nguyên nhân nhưng có liên quan đến thay đổi nội tiết tố testosterone trong cơ thể theo tuổi tác. Nam giới càng lớn tuổi, khả năng mắc bệnh càng cao.

Khi kích thước tuyến tiền liệt gia tăng quá mức chèn ép cổ bàng quang và niệu đạo, gây tắc nghẽn dòng nước tiểu. Cơ bàng quang phải tăng cường hoạt động để đẩy nước tiểu thoát khỏi đoạn niệu đạo tắc nghẽn dẫn đến tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu đêm nhiều... Nước tiểu dồn ứ trong bàng quang còn có thể di chuyển ngược về thận gây ứ nước thận. Thận ứ nước tiểu lâu ngày làm tăng nguy cơ phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm như teo nhu mô thận, hình thành sỏi thận, nhiễm trùng thận, suy thận.

Phì đại lành tính tuyến tiền liệt không diễn tiến thành ung thư tuyến tiền liệt nhưng một số trường hợp xuất hiện đồng thời cả khối u lành tính và ác tính tại tuyến tiền liệt. Bác sĩ Trường Hoan khuyến cáo nam giới trên 50 tuổi có triệu chứng rối loạn tiểu cần đến bệnh viện khám sớm.

Phì đại tuyến tiền liệt không thể phòng ngừa, chỉ có thể làm chậm tốc độ gia tăng kích thước bằng cách bổ sung thực phẩm có lợi như rau xanh, trái cây, chất béo không bão hòa (trái bơ, cá, các loại hạt...). Nam giới nên hạn chế tiêu thụ đồ ngọt, thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia, bơ sữa, thịt đỏ, không hút thuốc lá.

Thắng Vũ