Từ “rốn lũ” đến làng du lịch văn hoá tốt nhất thế giới và những bài học

Những ngôi nhà nổi là nơi cư trú của người dân khi lũ về, đồng thời là sản phẩm du lịch đặc sắc đối với du khách. Ảnh: Tường Minh

Giải thưởng Làng du lịch tốt nhất (Best Tourism Villages - BTV) là một sáng kiến toàn cầu của UNWTO nhằm mục đích nêu bật những ngôi làng phát triển du lịch mà các giá trị được phát huy và bảo tồn.

Theo thông tin từ Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, sau khi đánh giá 260 hồ sơ đăng ký từ 60 quốc gia, UNWTO đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của làng Tân Hóa (Quảng Bình) cùng những cam kết và hành động của làng tuân thủ ba trụ cột chính về phát triển du lịch bền vững.

Tân Hóa lâu nay được mệnh danh là “rốn lũ” của Quảng Bình. Trận lũ lịch sử năm 2010 với mức nước dâng cao 12m đã nhấn chìm hầu hết ngôi nhà ở Tân Hoá, người dân phải sơ tán lên các hang đá và vách núi để trú ẩn chờ nước rút.

Sau trận lũ đó, người dân xã Tân Hoá đã có sáng kiến làm bè phao để “sống chung với lũ". Bè phao được làm trên khoảng 20 - 30 chiếc thùng phuy rỗng kết lại tùy vào từng nhà làm bè lớn hay nhỏ, khi nước dâng cao, nhờ các thùng phi rỗng này mà bè nổi theo nước.

Đến nay, có gần 620 căn nhà nổi đã được dựng lên từ ý tưởng sơ khai đó, tạo nên nơi cư trú và tránh lũ của người dân khi có thiên tai, đồng thời được “hô biến” thành nơi lưu trú, nghỉ dưỡng trong sáng kiến du lịch thích ứng thời tiết của doanh nghiệp du lịch Oxalis.

Du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm lưu trú tại homestay và cùng sinh hoạt với người dân địa phương nhưng vẫn bảo đảm tính riêng tư và đáp ứng đúng tiêu chuẩn lưu trú du lịch. Các hoạt động du lịch tại làng Tân Hóa đều có sự tham gia của cộng đồng địa phương với hơn 120 lao động (người Nguồn) có công ăn việc làm ổn định.

Tân Hóa là làng duy nhất của Việt Nam được UNWTO bầu chọn trong danh sách 260 làng đến từ 60 quốc gia tham gia dự giải năm 2023 không chỉ là vinh dự cho Quảng Bình mà còn của ngành du lịch Việt Nam.

Tân Hóa cũng sẽ là bài học và nguồn cảm hứng rất lớn cho nhiều ngôi làng khác, đặc biệt là miền Trung bởi nơi đây còn rất nhiều “rốn lũ” cần được giải thoát cũng như cần động lực để thay đổi, thích ứng của cộng đồng dân cư.

Tân Hóa còn là một gợi ý về cách làm cho các địa phương, ví như Thừa Thiên Huế, với việc suốt bao nhiêu năm nay cứ loay hoay với câu hỏi làm sao biến “mưa buồn” thành “mưa tiền” cùng tham vọng biến mưa Huế trở thành một đặc sản để thu hút khách du lịch vào mùa đông.

Nhưng Tân Hóa tuyệt đối không thể là một nguyên mẫu để các địa phương sao chép, bê nguyên về áp dụng. Bởi điều khiến du khách trên thế giới tìm đến với Tân Hóa cũng như việc Tân Hóa vượt qua 260 làng đến từ 60 quốc gia để được UNWTO công nhận chính là sự “độc bản” trong văn hóa du lịch.

Hãy học từ Tân Hóa nhưng đừng bắt chước và "nhân bản vô tính" Tân Hóa!