Trung tướng về hưu được ông Trump chọn làm chỉ huy quân đội Mỹ

Trung tướng về hưu Dan Caine từng gây ấn tượng với ông Trump bằng tuyên bố xóa sổ IS trong 7 ngày và giờ đây được chọn làm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 21/2 thông báo sa thải Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Charles Brown và đề cử trung tướng không quân về hưu Dan "Razin" Caine lên thay thế.

Ông mô tả Caine là "phi công lão luyện, chuyên gia an ninh quốc gia, doanh nhân thành đạt và người lính dày dạn kinh nghiệm trong các chiến dịch liên quân và đặc biệt".

Trung tướng Dan "Razin" Caine, người được Tổng thống Trump chọn làm tân Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ. Ảnh: Không quân Mỹ

Caine bắt đầu binh nghiệp năm 1990, thông qua chương trình đào tạo sĩ quan dự bị tại Học viện Quân sự Virginia, sau đó lấy bằng thạc sĩ về chiến tranh trên không tại Đại học Quân sự Mỹ.

Là một phi công quân sự, ông đã có hơn 2.800 giờ bay trên tiêm kích F-16, với 150 giờ bay chiến đấu. Caine từng cho biết vào ngày xảy ra vụ khủng bố 11/9/2001, ông đang là sĩ quan phụ trách vũ khí và chiến thuật của Phi đội Tiêm kích 121 tại Căn cứ Không quân Andrews ở vùng ngoại ô Maryland, Washington.

Khi hay tin về vụ khủng bố, ông cùng các phi công đồng đội đã lập tức "nhảy vào buồng lái tiêm kích F-16 trực chiến" và khởi động động cơ.

"Khi máy bay của tôi bắt đầu hoạt động, kênh liên lạc vô tuyến trở nên điên cuồng. Mọi người trên các kênh khẩn cấp đều nói 'bất cứ ai bay quanh Washington đều sẽ bị bắn hạ'. Tôi nhớ mình đã nghĩ: 'Khoan đã. Chính mình sẽ là người bắn'", ông kể.

"Tiêm kích F-16 của tôi khi đó được nạp đầy vũ khí, gồm một khẩu pháo 20 mm và hai tên lửa tầm nhiệt", ông cho biết thêm. "Tôi đã bay 7,5 đến 8 tiếng trong ngày hôm đó".

Ông sau đó được triển khai tới căn cứ không quân Ahmed Al Jaber ở Kuwait, khi Mỹ phát động cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Ông quay về Mỹ năm 2003, được bổ nhiệm làm trợ lý đặc biệt của Bộ trưởng Nông nghiệp ở Washington, rồi sau đó là giám đốc chính sách chống khủng bố của Hội đồng An ninh Nội địa Mỹ.

Năm 2008, Caine được triển khai tới căn cứ Balad, Iraq. Ông cũng đảm nhận một số nhiệm vụ tình báo và hoạt động đặc biệt tuyệt mật, một số ở Mỹ, một số ở nước ngoài.

Ông được bổ nhiệm làm phó chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm Liên quân trong chiến dịch chống phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Iraq và Syria.

Ông Trump dường như rất ấn tượng về Caine từ lần đầu tiên hai người gặp mặt trong chuyến thăm Iraq của ông năm 2018.

"Tôi hỏi 'tên anh là gì?'", ông Trump kể tại Hội nghị Chính trị Bảo thủ hồi năm 2019. "'Thưa ngài, tên tôi Razin'".

"'Nho khô? (raisin), như trái cây hả?'", Tổng thống kể ông đã đùa như vậy. "'Họ của anh là gì?'".

"'Caine'", viên sĩ quan đáp. "'Razin Caine'".

Ông Trump cho biết chính Caine đã nói với ông rằng IS không quá mạnh và lực lượng này có thể đánh bại chỉ sau một tuần, chứ không phải hai năm như các cố vấn cấp cao quân đội Mỹ ước tính.

"'Một tuần ư?'", Tổng thống Trump hỏi lại một cách khó tin. "Tôi được họ bảo là phải mất hai năm!'".

"'Chúng tôi chỉ tấn công họ từ một căn cứ tạm thời ở Syria, nhưng nếu ngài cho phép, chúng tôi có thể tấn công họ từ cả phía sau, từ bên hông, từ khắp nơi, từ căn cứ mà ngài đang đứng ngay lúc này'", ông Trump dẫn lại lời Caine nói. "'Họ sẽ không biết cái quái gì đã tấn công mình'".

Tổng thống cũng cho biết Caine đã nói rằng cấp trên đến từ Washington đã không lắng nghe lời khuyên của các chỉ huy trên chiến trường và rằng "ngài là người đầu tiên hỏi ý kiến chúng tôi".

Năm 2021, Caine được thăng lên hàm trung tướng và nghỉ hưu vào cuối năm. Ông sau đó trở thành giám đốc phụ trách các vấn đề quân sự tại CIA, đảm nhận việc liên lạc giữa cơ quan này với Lầu Năm Góc về một số chương trình, chiến dịch bí mật.

Dù vậy, ông đã để lại ấn tượng mạnh với ông Trump. Năm 2023, ông Trump tiếp tục kể về Caine tại một cuộc họp khác của Ủy ban Chính trị Bảo thủ, ca ngợi ông là "tướng thực thụ, không phải tướng truyền hình". Tuy nhiên, lần này ông nói rằng tướng Caine đã hứa rằng IS có thể bị đánh bại trong 4 tuần, không phải một tuần.

Tổng thống cũng bổ sung thêm một chi tiết mới, cho biết tướng Caine đã đội mũ ghi thông điệp "Biến nước Mỹ Vĩ đại Trở lại" (MAGA), câu khẩu hiệu tranh cử quen thuộc của ông, bất chấp quy định trong quân đội rằng quân nhân tại ngũ không được phép sử dụng đồ dùng thể hiện quan điểm chính trị.

"'Tôi yêu quý ngài. Tôi sẵn sàng hạ kẻ địch vì ngài'", Tổng thống kể tướng Caine đã nói như vậy với ông. "Sau đó, cậu ấy đội chiếc mũ MAGA lên. Bạn không được phép làm thế, nhưng cậu ấy đã làm".

Tuy nhiên, Caine cho hay ông đã không đội chiếc mũ MAGA trong chuyến thăm đó như lời kể của Tổng thống.

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân là sĩ quan chỉ huy cao nhất của quân đội Mỹ, nhưng không được trực tiếp điều binh, mà đóng vai trò tham vấn cho Tổng thống, Bộ trưởng Quốc phòng và Hội đồng An ninh Quốc gia.

Vị trí này thường được trao cho một sĩ quan đã phục vụ trong nhiều binh chủng của quân đội để có chuyên môn tổng hợp. Sĩ quan này thường có quân hàm đại tướng hoặc đô đốc.

Do Caine là một trung tướng và chỉ từng phục vụ trong không quân, ông không đáp ứng các tiêu chí cơ bản của vị trí Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân. Dù vậy, những ấn tượng mà ông để lại với Tổng thống Trump dường như đã giúp khắc phục các vấn đề về tiêu chí, giúp ông trở thành sĩ quan cấp cao nhất của quân đội Mỹ.

Vũ Hoàng (Theo AP, Reuters, AFP)