Trồng nấm linh chi dưới tán rừng, người dân ở Đắk Nông thoát nghèo

Tuy Đức là huyện biên giới có diện tích rừng hơn 54 ngàn ha, độ che phủ khoảng 48%. Ngoài những lợi ích mà nguồn lợi rừng mang lại trong phát triển kinh tế- xã hội thì việc triển khai mô hình trồng nấm linh chi đỏ dưới tán rừng tự nhiên và dưới tán rừng trồng bước đầu mang lại thu nhập ổn định cho người dân địa phương.

Dễ trồng, dễ chăm sóc, cải thiện thu nhập

Là người địa phương nhưng anh Điểu Vinh (buôn Bu Nơr, Quảng Tâm, Tuy Đức) chưa bao giờ nghe và thấy nấm linh chi trồng được dưới đất và dưới tán cây điều. Tuy nhiên, được sự hướng dẫn của cán bộ Hội Nông dân và sự hỗ trợ của hợp tác xã nông lâm nghiệp vi sinh VOS Đắk Nông (HTX VOS), anh Điểu Vinh đã dần quen và nắm vững kỹ thuật trồng, cách chăm sóc.

Theo anh Điểu Vinh, phôi nấm đã được cấy trực tiếp vào thân cây trước nên khi nhận phôi giống chỉ cuốc hố và trồng trực tiếp xuống đất mà không cần thêm bất cứ thao tác gì nữa. Khi trồng nấm linh chi đỏ dưới tán điều phải thường xuyên kiểm tra độ ẩm của đất để tưới nước phù hợp.

Vào mùa khô, nắng nóng, anh Vinh tưới 3 lần vào các buổi sáng, trưa và chiều, mỗi lần tưới 10 phút để duy trì độ ẩm cho đất và không khí, giúp cho nấm có môi trường sống lý tưởng.

Anh Điểu Vinh còn lưu ý theo dõi sương mù vào buổi sáng sớm, nếu xuất hiện sương thì phải tưới ngay để hạn chế nấm bị tối do sương. Bên cạnh đó, phải thường xuyên làm cỏ và kiểm tra côn trùng và các loại gia cầm, gia súc phá hoại.

Mô trình trồng nấm linh chi đỏ dưới tán cây điều được triển khai từ tháng 8/2022 tại rẫy của anh Vinh với trên 1.000 phôi giống trên diện tích 100m2, đến nay đã cho thu hoạch 2 đợt, được 45 kg, được HTX VOS thu mua khoảng 1,5 triệu đồng/kg.

Theo bà Phan Thị Kim Loan, Phó chủ tịch Hội nông dân huyện Tuy Đức, linh chi đỏ là loại nấm rất dễ trồng, dễ chăm sóc, phôi nấm được cấy trực tiếp vào thân cây trước khi trồng trực tiếp xuống đất. Khi trồng nấm linh chi đỏ dưới tán điều phải thường xuyên kiểm tra độ ẩm của đất để tưới nước phù hợp, giúp cân bằng độ ẩm cho nấm phát triển.

Bà Loan cho biết, với ưu thế của huyện Tuy Đức có diện tích dưới tán rừng và cây trồng lâu năm khá nhiều nên khi triển khai đánh giá các mô hình trồng nấm linh chi đỏ dưới tán rừng tự nhiên và tán điều bước đầu mang lại hiệu quả thu nhập cao và khá phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng cũng như tập quán canh tác của bà con nơi đây.

Điều đặc biệt, theo bà Loan, bà con người đồng bào dân tộc thiểu số tận dụng được diện tích đất dưới tán rừng. Chẳng hạn như mô hình của chị Mai Thị Thái đang cho thấy tính hiệu quả và đã tự bỏ vốn đầu tư trồng thêm hơn 10.000 phôi nấm linh chi.

Giải quyết được “bài toán” tạo sinh kế dưới tán rừng

Có thể thấy mô hình trồng nấm linh chi dưới tán rừng phù hợp với khí hậu thổ nhưỡng cũng như tập quán canh tác của bà con xã Quảng Tâm và xã Đăk Buk So. Hội Nông dân huyện Tuy Đức đã kết nối với HTX VOS nhằm hỗ trợ kỹ thuật trồng, chăm sóc và bao tiêu sản phẩm cho người dân.

Đây là mô hình canh tác tốt, tạo điều kiện phát triển kinh tế, mang lại nguồn thu nhập bền vững cho người dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nếu nhân rộng mô hình này sẽ giải quyết được “bài toán” tạo sinh kế dưới tán rừng. Từ đó, giúp huyện Tuy Đức bảo vệ, phát triển rừng tốt hơn.

Theo tính toán của bà Mai Thị Thái, Giám đốc HTX VOS, với 1m2 có thể trồng 16 phôi nấm linh chi và thu được khoảng 1,3 kg nấm tươi (gần 0,6 gram nấm khô). Sản phẩm nấm được bán với giá 900.000 đồng/kg khô.

Với mức giá này, bàThái cho biết có lãi từ 270.000 - 360.000/kg nấm khô. Nếu mọi việc thuận lợi, với 1 sào nấm linh chi trồng dưới tán rừng, mỗi năm có thể mang lại thu nhập tầm 700-800 triệu đồng.

Kinh nghiệm của giám đốc HTX VOS cho thấy, người dân có thể tận dụng quỹ đất sẵn có tại địa phương để trồng nấm linh chi, tạo việc làm, nâng cao thu nhập. Điều đáng lưu ý nhất là người trồng cần canh thời điểm thu hoạch cho đúng để nấm không chuyển hóa thành gỗ, làm mất đi hàm lượng dinh dưỡng quý.

Bên cạnh đó, Hội đồng khoa học công nghệ huyện Tuy Đức cùng các cơ quan, ban ngành và chính quyền địa phương đánh giá việc trồng nấm linh chi dưới tán rừng tự nhiên xã Đắk Buk So và Quảng Tâm mang lại năng suất cao hơn trồng dưới tán cây điều do dưới tán rừng tự nhiên có độ che phủ và độ ẩm tốt hơn.

Hiện nay Hội nông dân huyện Tuy Đức đã và đang phối hợp với HTX VOS hỗ trợ kỹ thuật trồng, chăm sóc và bao tiêu sản phẩm và đồng thời khuyến cáo nhân rộng mô hình trồng nấm linh chi đỏ dưới tán rừng trên địa bàn toàn huyện.

Thông qua HTX, các thành viên mới liên kết trao đổi kinh nghiệm, vừa làm vừa học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, cùng nhau quảng bá tiêu thụ sản phẩm, giúp cho các thành viên an tâm sản xuất, tạo thu nhập ổn định cuộc sống.

Thời gian tới, HTX VOS tiếp tục triển khai mô hình rộng hơn cho bà con nông dân cùng tham gia. Tính trung bình diện tích 1ha, nấm linh chi đỏ thu hoạch được 3 lần/năm, vụ đầu bán ra thu về khoảng 800 triệu đồng, vụ thứ 2 giá 900 triệu đồng, vụ thứ 3 giá 700 triệu đồng. Tùy theo tính dược liệu có trong nấm để chọn giá bán phù hợp.

Nếu thành công với cây nấm linh chi đỏ, mở rộng liên kết, người nông dân có cơ hội để mang dược liệu đi xuất khẩu ra các thị trường, mang lại lợi nhuận lớn cho nông dân Tuy Đức, nhất là cho bà con dân tộc thiểu số ở vùng biên giới này.