Tranh cãi việc mua bán 43 tấn thuốc nổ thi công thuỷ điện

Ông Nguyễn Chương bị cáo buộc mua bán trái phép 43 tấn thuốc nổ để phá đá thi công Thủy điện Nước Chè song trước toà đã phủ nhận, và luật sư cho rằng vụ án bị "hình sự hoá".

TAND tỉnh Quảng Nam đang nghị án sau hai ngày xét xử bị cáo Nguyễn Chương, 53 tuổi, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Hoàn Thiện (thành phố Tam Kỳ) và ông Hồ Sỹ Thái, 51 tuổi, Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH Hoàng Nhi (thành phố Pleiku, Kon Tum) về tội Mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ.

Liên quan đến vụ án, năm bị cáo Võ Văn Nhất, Huỳnh Xuân Bá, Huỳnh Xuân Sơn, Châu Ngọc Đạt, Nguyễn Văn Sơn bị truy tố tội Tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ. Hai bị cáo Nguyễn Văn Cường, Nguyễn Thế Dũng về tội Sử dụng trái phép vật liệu nổ.

Vụ án được đưa ra xét xử sau ba lần trả hồ sơ điều tra bổ sung.

Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm, chiều tối 3/5. Ảnh: Đắc Thành

Theo hồ sơ vụ án, năm 2018 Công ty TNHH Hoàng Nhi nhận thi công nhà máy thủy điện Nước Chè, ở xã Phước Năng và Phước Mỹ, huyện Phước Sơn. Doanh nghiệp Hoàng Nghi do ông Thái làm Chủ tịch hội đồng thành viên phụ trách.

Để phá đá, năm 2018 và 2019 Công ty Hoàng Nhi ký hai hợp đồng với Công ty Hoàn Thiện, do ông Chương làm Phó giám đốc quản lý điều hành. Thời gian hoàn thành được gia hạn đến cuối tháng 12/2020.

Theo hợp đồng, Công ty Hoàn Thiện thực hiện mọi hoạt động liên quan vật liệu nổ. Khi được Phòng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh Quảng Nam cấp giấy phép vận chuyển, Hoàn Thiện mua vật liệu từ một công ty của Bộ Quốc phòng và chuyển lên bãi nổ. Giấy phép có nêu "tuyệt đối không được bán hoặc giao lại cho bất cứ cá nhân, tổ chức nào khác tàng trữ, sử dụng số vật liệu nổ đã mua theo giấy phép".

Thời gian đầu, Công ty Hoàn Thiện thực hiện theo hợp đồng nhưng đầu năm 2020 không đủ nhân công, máy móc để nổ mìn phá đá. Theo cáo buộc, ông Thái từ đây để Công ty Hoàng Nhi cùng tham gia.

Tháng 6/2020, ông Thái chỉ đạo ông Nguyễn Duy Tuân, Giám đốc Công ty Hoàng Nhi, ký khống hợp đồng kinh tế với Công ty Hoàn Thiện xây dựng kênh dẫn nước thủy điện Nước Chè nhằm hợp thức hóa mua bán vật liệu nổ.

Căn cứ hợp đồng này, ông Chương lập khống hộ chiếu nổ mìn, lập hồ sơ xin giấy phép vận chuyển. Thuốc nổ được ông Chương mua đem về kho của Công ty Hoàng Nhi. Nhà chức trách cho rằng nhằm đối phó cơ quan chức năng kiểm tra, ông Chương cử Cường, người có chứng chỉ nổ mìn, tham gia với Hoàng Nhi để sử dụng vật liệu nổ.

Ngày 19/8/2020, cảnh sát thông báo bắt quả tang công nhân của Hoàng Nhi đang xuất kho 600 kg thuốc, 61 kíp và 700 m dây nổ mang đi sử dụng tại kênh dẫn nước thuộc dự án thủy điện Nước Chè. Hơn 3.400 kg thuốc, 6.100 kíp và gần 4.000 m dây nổ bị thu giữ.

Thủy điện Nước Chè được xây dựng trên địa phận xã Phước Mỹ và Phước Năng, huyện Phước Sơn. Ảnh: Đắc Thành

Nhà chức trách cáo buộc, từ tháng 4-8/2020, mỗi lần Công ty Hoàn Thiện chở vật liệu nổ lên bán trái phép, ông Thái đều chỉ đạo cho nhân viên công ty tiếp nhận, nhập kho, tổ chức sử dụng. Khoảng thời gian này, ông Chương và Thái đã mua bán, sử dụng trái phép hơn 43.500 kg thuốc, 48.000 m dây và 44.400 kíp nổ.

Tại tòa, đại diện viện kiểm sát cho rằng Công ty Hoàn Thiện được phép mua thuốc nổ là hợp pháp, tuy nhiên khi đưa đến công trường đã bán lại cho Công ty Hoàng Nhi là bất hợp pháp. Việc mua bán này thể hiện qua 17 lần Hoàng Nhi chi tiền cho Hoàn Thiện.

Tự bào chữa, ông Chương trình bày từ lúc bị bắt cho đến lúc truy tố đã liên tục phản đối cáo trạng. Ông bảy lần viết đơn kêu oan gửi đến nhiều cơ quan chức năng. "Kết luận điều tra và cáo trạng truy tố đều buộc tội oan cho bị cáo vì không có chứng cứ, chỉ dựa vào lời khai một chiều từ ông Thái và các công nhân. Lời khai này có rất nhiều điểm mâu thuẫn, bị ép cung", bị cáo Chương trình bày.

Ông Chương cho rằng thuốc nổ được Công ty Hoàn Thiện mua có phép và đưa về sử dụng trong vùng dự án được cơ quan chức năng cấp phép, không đưa ra ngoài. Số vật liệu nổ là của doanh nghiệp mình thực hiện không phải của công ty Hoàng Nhi.

"Bị cáo bị cáo buộc 9 lần bán thuốc nổ cho ông Thái với số lượng hơn 43.000 kg song giá bán bao nhiêu, bán như thế nào?", ông tranh tụng với đại diện VKS và cho hay nếu ông bán thuốc nổ cho công ty Hoàng Nhi nổ mìn phá đá thì "tội gì lại cử nhân viên lên công trường để làm việc".

Đối chất việc này, về cáo buộc đã thống nhất với ông Chương mua bán thuốc nổ, tại phiên toà, ông Thái nói hôm lấy lời khai sức khỏe không đảm bảo, vì đang bị bệnh tim giai đoạn ba. Ông đổi lời khai rằng "không có việc bàn bạc thống nhất với ông Chương".

"Viện kiểm sát cáo buộc bị cáo mua bán vật liệu nổ là quy chụp. Tôi chỉ hỗ trợ công ty Hoàn Thiện về nhân lực và không chỉ đạo nhân viên", ông trình bày.

Tám bị cáo khác khai là người làm công ăn lương, làm theo chỉ đạo. Việc truy tố họ về tội Tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ là quá nặng.

Các luật sư bào chữa cho các bị cáo nói "sự việc này nếu có sai thì là trong quá trình bảo quản, sử dụng vật liệu nổ" và xử phạt hành chính theo Nghị định 71 trong lĩnh vực hóa chất và vật liệu nổ công nghiệp. "Nhưng sự việc đã bị hình sự hoá".

Luật sư cho rằng vụ án đã vi phạm nghiêm trọng về tố tụng trong quá trình điều tra, chứng cứ buộc tội không có căn cứ. "17 lần chuyển tiền là tiền tạm ứng theo hợp đồng ký kết. Công ty Hoàn Thiện dùng mua thuốc nổ đúng theo giấy phép. Không dại gì, công ty mua thuốc nổ lại đem về bán cho Hoàng Nhi đúng giá, chưa kể tiền vận chuyển", một luật sư nêu quan điểm và đề nghị hủy vụ án.

Đại diện viện kiểm sát khẳng định việc truy tố các bị cáo có căn cứ, đúng người, đúng tội. Từ lời khai của bị cáo đã chứng minh bị cáo Thái, Chương tội Mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ. Các bị cáo còn lại tội Tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ.

VKS đề nghị toà phạt ông Thái và Chương từ 90 tháng đến 96 tháng tù. Bảy bị cáo còn lại 48 -90 tháng tù.

Toà sẽ ra phán quyết vào sáng 6/5.