Tổng Bí thư Tô Lâm: Văn hóa phải soi đường, hình thành năng lực mềm quốc gia

Tổng Bí thư chỉ rõ, Văn hóa phải đi trước một bước, soi đường, dẫn dắt, bồi đắp bản lĩnh, củng cố niềm tin, hình thành năng lực mềm quốc gia và đặt Văn hóa ngang tầm kinh tế, chính trị, xã hội.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Sáng 23/8, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trang trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa (28/8/1945-28/8/2025) và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.

Tổng Bí thư Tô Lâm; Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự buổi Lễ kỷ niệm. Cùng dự Lễ kỷ niệm có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đại tướng Phan Văn Giang; các đồng chí: Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Mai Văn Chính, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, thành phố Hà Nội, lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch qua các thời kỳ, các Đại sứ đại diện một số quốc gia, đông đảo cán bộ làm công tác văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch toàn quốc.

Tổng Bí thư Tô Lâm trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Nhân dịp này, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân gửi lẵng hoa chúc mừng.

Lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, tinh thần

Phát biểu tại Lễ Kỷ niệm, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm trân trọng gửi tới các thế hệ cán bộ ngành Văn hóa, Thông tin, Thể thao, Du lịch; các văn nghệ sỹ, nhà báo, nhà giáo, nhà nghiên cứu, những hạt nhân văn hóa cơ sở, các đội tuyên truyền, đội thông tin lưu động, đoàn văn công, cán bộ thư viện, bảo tàng, di tích; những hướng dẫn viên, doanh nhân du lịch; các huấn luyện viên, vận động viên; cùng hàng triệu người làm công tác văn hóa không chuyên nghiệp nơi thôn xóm, bản làng, tổ dân phố… lời tri ân sâu sắc nhất.

Tổng Bí thư xúc động bày tỏ, chúng ta mãi mãi khắc ghi những bước chân đầu tiên của các chiến sỹ văn hóa trong cao trào cách mạng, khi mỗi tờ tranh cổ động, mỗi câu hát, mỗi trang báo, mỗi buổi diễn giữa sân đình hay bên bờ ruộng đều biến thành ngọn lửa.

Nhiều đồng chí đã ngã xuống, đã hiến dâng tuổi trẻ và tài năng, để văn hóa trở thành vũ khí sắc bén, để niềm tin lan tỏa, để ý chí quật cường được nhân lên gấp bội.

Trong hòa bình, kiến thiết, phát triển và đổi mới, Văn hóa vẫn là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, tinh thần. Các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, xây dựng trường học, cơ quan, doanh nghiệp văn hóa… đã góp phần thay đổi diện mạo đời sống. Chúng ta nghiêng mình trước anh linh những liệt sỹ, thương binh, bệnh binh của ngành; gửi lời biết ơn tới gia đình, người thân của các thế hệ cán bộ văn hóa.

Mỗi đóng góp, mỗi hy sinh đều làm nên ký ức chung, làm nên bức phù điêu sống động của nền văn hóa Việt Nam hiện đại. Nhấn mạnh một số bài học được rút ra trong thực tiễn Cách mạng gần một thế kỷ qua, Tổng Bí thư chỉ rõ, đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới với mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa, bối cảnh thế giới biến động nhanh, phức tạp.

Trong bối cảnh đó, Văn hóa càng phải đi trước một bước, soi đường, dẫn dắt, bồi đắp bản lĩnh, củng cố niềm tin, hình thành năng lực mềm quốc gia. Tổng Bí thư đề nghị toàn ngành tiếp tục quán triệt sâu sắc và triển khai toàn diện đường lối, quan điểm của Đảng về Văn hóa; đặt Văn hóa ngang tầm với kinh tế, chính trị, xã hội; cụ thể hóa bằng chiến lược, quy hoạch, chương trình, dự án có trọng tâm, trọng điểm; bảo đảm nguồn lực tương xứng, cơ chế đột phá, phân cấp, phân quyền rõ ràng; tăng cường giám sát, đánh giá, kiểm tra.

Toàn ngành xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh từ gia đình, nhà trường, xã hội; đề cao vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng số, văn hóa ứng xử; phòng, chống bạo lực gia đình, bạo lực học đường; phát triển văn hóa số văn minh, an toàn; xây dựng cộng đồng văn hóa cơ sở giàu bản sắc, sáng, xanh, sạch, đẹp.

Đưa Văn hóa Việt Nam phát triển xứng tầm

Tổng Bí thư nhấn mạnh, bồi dưỡng, trọng dụng, tôn vinh đội ngũ trí thức, văn nghệ sỹ, huấn luyện viên, vận động viên, doanh nhân du lịch, người làm công tác văn hóa ở mọi cấp, nhất là cơ sở; xây dựng cơ chế đặt hàng, trao giải, hỗ trợ sáng tạo, bảo vệ quyền tác giả, các quyền liên quan; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho lực lượng Văn hóa; khuyến khích tài năng trẻ ; phát hiện, ươm mầm hạt giống sáng tạo từ trường học, câu lạc bộ, thiết chế văn hóa cơ sở.

Phát triển công nghiệp Văn hóa và kinh tế sáng tạo trở thành trụ cột mới của tăng trưởng; hoàn thiện thể chế thị trường văn hóa, cơ chế tài chính, chính sách thuế, tín dụng, đất đai, đầu tư, dữ liệu; khuyến khích doanh nghiệp văn hóa, khởi nghiệp sáng tạo; phát triển hạ tầng số cho sản xuất, phân phối, tiêu dùng sản phẩm văn hóa; xây dựng cụm, khu công nghiệp sáng tạo, “thung lũng văn hóa” gắn với các đô thị lớn và trung tâm du lịch.

Tổng Bí thư yêu cầu bảo tồn, tôn tạo, phát huy di sản gắn với sinh kế cộng đồng và phát triển bền vững, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong số hóa di sản, trong trưng bày, biểu diễn, giáo dục; xây dựng thiết chế “văn hóa số”, “bảo tàng mở”, “nhà hát di động”, “thư viện số” thân thiện với mọi lứa tuổi; phát triển du lịch di sản có trách nhiệm; nuôi dưỡng “tài sản văn hóa sống” là nghệ nhân, nghệ sỹ dân gian.

Tổng Bí thư lưu ý, tạo bứt phá cho thể thao quần chúng và thể thao thành tích cao; chú trọng giáo dục thể chất trong trường học; phát triển hệ thống câu lạc bộ, không gian thể thao công cộng; nâng cao năng lực khoa học-y học thể thao; tuyển chọn, huấn luyện vận động viên trẻ theo chuẩn mực hiện đại; mở rộng hợp tác quốc tế; đặt ra mục tiêu bền vững, nhân văn.

Tái cấu trúc, nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của du lịch Việt Nam; phát triển sản phẩm mang bản sắc văn hóa, giàu trải nghiệm; thúc đẩy du lịch thông minh, xanh, sạch, giảm phát thải; kết nối liên vùng, liên ngành; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; siết chặt kỷ cương, chuẩn hóa dịch vụ; xây dựng thương hiệu điểm đến “Việt Nam-vẻ đẹp bất tận, văn hóa tỏa hương.”

Tổng Bí thư chỉ rõ, tăng cường ngoại giao văn hóa, quảng bá hình ảnh quốc gia; chủ động tham gia các mạng lưới sáng tạo quốc tế; tổ chức các sự kiện, liên hoan, festival, tuần văn hóa quy mô khu vực và thế giới; đưa tinh hoa Việt Nam ra thế giới và đưa tinh hoa thế giới về với Việt Nam trên tinh thần hòa bình, hữu nghị, tôn trọng khác biệt, học hỏi lẫn nhau, hòa nhập chứ không hòa tan.

Toàn ngành đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện; xây dựng cơ sở dữ liệu lớn về di sản, nghệ thuật, thể thao, du lịch, bản đồ số văn hóa; phát triển nền tảng phân phối nội dung số, công cụ bảo vệ bản quyền; ứng dụng phân tích dữ liệu, công nghệ thực tế mở rộng trong bảo tàng, biểu diễn, giáo dục; tăng cường an ninh, an toàn thông tin, đấu tranh chống nội dung độc hại, xuyên tạc; tiếp tục đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa; kiên quyết bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; xây dựng “lá chắn mềm” là hệ giá trị, niềm tin, chuẩn mực xã hội; nâng cao năng lực truyền thông chính sách; chủ động truyền cảm hứng tốt đẹp, nhân rộng gương người tốt việc tốt.

Tổng Bí thư căn dặn, truyền thống 80 năm là báu vật tinh thần, nhưng truyền thống chỉ thật sự tỏa sáng khi chúng ta tiếp tục viết tiếp những trang sử mới. Trên mỗi cương vị, mỗi người làm văn hóa hãy mang trong tim ngọn lửa yêu nước, lòng tự trọng nghề nghiệp, ý thức kỷ luật và sự sáng tạo không mệt mỏi.

Hãy để mỗi tác phẩm văn học, nghệ thuật, mỗi giải đấu, mỗi sản phẩm du lịch, mỗi không gian văn hóa là một “đại sứ” của chân - thiện - mỹ Việt Nam. Hãy để mỗi chế định quản lý là một cam kết vì công chúng, vì dòng chảy di sản, vì tương lai con người Việt Nam.

Tổng Bí thư đề nghị các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị, xã hội tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi, huy động nguồn lực xã hội cho phát triển Văn hóa; coi trọng văn hóa trong quy hoạch đô thị và nông thôn; xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở đồng bộ, hiệu quả; khuyến khích doanh nghiệp, cộng đồng tham gia.

Văn hóa không thể đứng bên lề chính sách phát triển, văn hóa phải thấm vào mọi quy hoạch, đề án, dự án với tầm nhìn dài hạn và tiêu chuẩn cao.

Tổng Bí thư mong muốn, đội ngũ trí thức, văn nghệ sỹ, những “kỹ sư tâm hồn” của nhân dân, tiếp tục bền bỉ, dũng cảm, say mê sáng tạo; lấy cuộc sống làm mạch nguồn, lấy nhân dân làm chỗ dựa, lấy chân lý, cái đẹp, lẽ phải làm kim chỉ nam; kiên quyết nói không với thương mại hóa tầm thường, giả dối, lai căng, cực đoan; mở đường cho những thể nghiệm mới, tiếp nhận tinh hoa văn hóa nhân loại để làm giàu cho kho tàng văn hóa dân tộc.

Ngành thể thao tiếp tục rèn ý chí, kỷ luật, khát vọng chiến thắng; xem chuẩn mực đạo đức là nền tảng, khoa học, công nghệ là sức mạnh; tôn trọng luật chơi; nuôi dưỡng tài năng từ trường học, gia đình, cộng đồng.

Lớp lớp cán bộ cơ sở, những người “gieo hạt văn hóa” hằng ngày, tiếp tục tận tụy, đổi mới phương pháp, gắn kết cộng đồng; để mỗi nhà văn hóa, thư viện, sân chơi, không gian công cộng thực sự đông vui, hữu ích; để các giá trị tốt đẹp được vun bồi từ những việc nhỏ.

Tổng Bí thư tin tưởng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân; với bản lĩnh, tài năng và lòng yêu nghề của đội ngũ những người làm văn hóa, thông tin, thể thao, du lịch; chúng ta sẽ đưa Văn hóa Việt Nam phát triển xứng tầm, để đất nước ta mạnh giàu, để dân tộc ta trường tồn, để mỗi người Việt Nam hạnh phúc, tự tin hòa nhập và tỏa sáng.

Tại Lễ Kỷ niệm, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã trao tặng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Huân chương Lao động hạng Nhất; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trao tặng Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng Huân chương Lao động hạng Nhất.

Trong khuôn khổ Chương trình Lễ Kỷ niệm, 80 gương điển hình tiên tiến của Ngành đã được vinh danh, đây thực sự là các “Đại sứ văn hóa”, dù ở cương vị nào, lĩnh vực nào trong thời gian qua đều phát huy truyền thống vẻ vang của Ngành đó là tinh thần chủ động, sáng tạo trong tư duy; linh hoạt, quyết liệt và hiệu quả trong hành động để cùng với toàn thể đội ngũ những người làm công tác văn hóa thực hiện nhiệm vụ chấn hưng, phát triển văn hóa Việt Nam./.