Tình trạng ngập nước dịch chuyển từ trung tâm ra ngoại thành TPHCM

3 khu vực ngoại thành thường xuyên ngập do mưa

Theo báo cáo kết quả chống ngập của Sở Xây dựng TPHCM vừa gửi UBND TPHCM, trong 6 tháng đầu năm, thành phố có 25 tuyến đường bị ngập nước (tăng 25% so với cùng kì năm ngoái).

Đáng nói, các tuyến đường thường xuyên ngập nước tập trung chủ yếu ở 3 khu vực ngoại thành. Cụ thể, khu vực quận Gò Vấp gồm 5 tuyến: Nguyễn Văn Khối, Lê Văn Thọ, Phạm Văn Chiêu, Lê Đức Thọ và Phan Huy Ích.

Khu vực thành phố Thủ Đức gồm 8 tuyến: Thảo Điền, Quốc Hương, Đặng Thị Rành, Dương Văn Cam, Hồ Văn Tư, Kha Vạn Cân, Tô Ngọc Vân và Võ Văn Ngân.

Khu vực quận Tân Phú, Bình Tân có 4 tuyến: Phan Anh, An Dương Vương, Tân Hòa Đông và Võ Văn Kiệt.

Đường Tô Ngọc Vân (thành phố Thủ Đức) ở nơi có địa hình khá cao nhưng trở thành rốn ngập. Ảnh: Minh Quân

Để chống ngập tại 3 khu vực trên, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TPHCM chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư bổ sung trung hạn, bố trí vốn để thực hiện các dự án thoát nước, gồm: cải tạo hệ thống thoát nước đường Phạm Văn Chiêu (từ đường Lê Đức Thọ đến đường Thống Nhất); cải tạo hệ thống thoát nước đường Phan Huy Ích (từ đường Huỳnh Văn Nghệ đến đường Quang Trung); nạo vét cải tạo rạch Bàu Trâu (đoạn từ kênh Tân Hóa đến kênh Hiệp Tân, Quận 6 và Tân Phú).

Sở Xây dựng cho biết, nguyên nhân khách quan gây ngập tại các khu vực ngoại thành do cường độ mưa lớn trong thời gian ngắn kết hợp địa hình trũng thấp cục bộ, hệ thống cống hiện hữu thiếu đồng bộ do đầu tư qua nhiều giai đoạn làm giảm tốc độ dòng chảy từ thượng lưu đến hạ lưu.

Về nguyên nhân chủ quan, Sở Xây dựng cho biết, rất nhiều tuyến kênh, rạch thoát nước chưa được các địa phương nạo vét. Đồng thời, tình trạng xả rác trên đường còn nhiều, khi mưa làm bít các miệng cống thoát nước. Các vị trí xây dựng lấn chiếm hệ thống thoát nước chưa được xử lí triệt để. Nhiều công trình thoát nước chậm tiến độ, hoặc hoàn thành nhưng chưa được nghiệm thu đưa vào sử dụng.

Cần khơi thông lại kênh, rạch bị san lấp

Trao đổi với Lao Động, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Long Phi - nguyên Giám đốc Trung tâm Nước và Biến đổi khí hậu (Đại học Quốc gia TPHCM) phân tích, hiện tại, hạ tầng thoát nước của TPHCM chưa được đầu tư đáp ứng kịp thời. Do đó, dù có địa hình cao, những khu vực ngoại thành như thành phố Thủ Đức, Gò Vấp vẫn phải hứng chịu những trận ngập thời gian qua do tốc độ đô thị hóa, bê tông hóa bề mặt.

Ông Hồ Long Phi dự báo, tình trạng ngập ở các quận, huyện ngoại thành TPHCM sẽ kéo dài và có thể ngày càng nặng hơn do đô thị hóa theo quy trình ngược. Đáng lẽ ra, hệ thống thoát nước phải được đầu tư trước, trên cơ sở độ dốc, địa hình, hệ thống sông rạch tự nhiên để phù hợp với lưu vực, sau đó mới hoàn thiện các hạ tầng khác.

Để khắc phục sai lầm này, ông Phi đề xuất TPHCM cần nhanh chóng giữ lại một số khu vực còn đất trống (như ở Quận 9 cũ, Quận 12, các huyện Bình Chánh, Nhà Bè) để quy hoạch hệ thống thoát nước đồng bộ với quá trình đô thị hóa.

Nhiều tuyến đường khu ngoại thành ở quận Bình Tân thường xuyên ngập nước do mưa. Ảnh: Chân Phúc

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Hòa - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch TPHCM, cho rằng với hiện trạng bê tông hóa bề mặt quá nhiều như bây giờ, TPHCM cần xây các hồ điều tiết lớn. Mỗi khi mưa lớn, triều cường, nước sẽ được đổ dồn về các hồ này và bơm ra biển, sông lớn trong thời gian phù hợp.

Đồng thời, TPHCM cần khơi thông tất cả tuyến kênh, rạch, khôi phục lại hệ thống thoát nước tự nhiên trước đây. Theo ông Hòa, TPHCM có trên 100 kênh rạch lớn, nhỏ bị san lấp và lấn chiếm với tổng diện tích khoảng 4.000 ha, tương đương với thể tích chứa nước khoảng 25 triệu m³.

"Trước năm 1980, TPHCM thoát nước bằng hệ thống kênh, rạch tự nhiên là chính, nay đã bị lấp hết hoặc nếu còn cũng không thể chảy. TPHCM cần khai thông 5 tuyến kênh, rạch chính, cải tạo, nâng cấp tuyến rạch Xuyên Tâm thì có ngập cũng không còn nghiêm trọng" - ông Hòa dẫn chứng.