Tia laser bắn vỡ nát hàng chục viên sỏi trong thận bệnh nhân

Người phụ nữ 59 tuổi bị sỏi thận 20 năm qua, được bác sĩ áp dụng kỹ thuật ECIRS phối hợp tán sỏi nội soi ngược chiều và nội soi qua da, dùng tia laser bắn vỡ nát sỏi.

Bà từng hai lần mổ lấy sỏi, nay đau ở hai bên hông lưng, bệnh viện địa phương chẩn đoán sỏi thận, cả hai thận ứ nước độ một. Bà đến Bệnh viện Bình Dân điều trị, siêu âm ghi nhận hai thận có 4-5 viên sỏi mỗi bên. Các bác sĩ Khoa Niệu B nhận định trường hợp này khó lấy sạch sỏi vì sẹo vùng hông lưng dây dính sau nhiều lần phẫu thuật trước đó. Người bệnh còn bị tăng huyết áp, đái tháo đường, từng 5 lần phẫu thuật vùng bụng để điều trị nhiều bệnh lý.

PGS.TS.BS Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng, Phó giám đốc Bệnh viện Bình Dân, Phó chủ tịch Hội tiết Niệu Thận học TP HCM, cùng ê kíp quyết định thực hiện tán sỏi thận bên phải phối hợp qua hai ngả nội soi ngược chiều và nội soi qua da (ECIRS). Đây là phương pháp đang được ứng dụng tại nhiều nước tiên tiến như Mỹ, Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, song lần đầu thực hiện tại bệnh viện.

Kíp mổ chia làm hai nhóm, thực hiện song song tiếp cận sỏi thận qua hai ngả dưới hướng dẫn của siêu âm và màn hình huỳnh quang (C-Arm). Sau 180 phút, các viên sỏi thận bị tia laser bắn vỡ nhỏ và được đưa ra ngoài cơ thể bệnh nhân. Kết quả kiểm tra trên màn hình huỳnh quang ngay sau mổ cho thấy đã lấy sạch sỏi thận.

Ngày 12/6, BS.CK2 Hoàng Thiên Phúc, Trưởng Khoa Niệu B, Bệnh viện Bình Dân, cho biết người bệnh tự đi lại được vào ngày hậu phẫu thứ hai, xuất viện vào ngày thứ 4. Nhờ phẫu thuật nội soi ít xâm lấn với chỉ một đường rạch nhỏ trên da khoảng 0,5 cm, người bệnh đau ít hơn hẳn, thời gian hồi phục nhanh hơn so với các lần mổ mở lấy sỏi thận trước đây.

"Sau hơn 20 năm tôi không còn cảm nhận tình trạng đau tức do sỏi thận gây ra, cơ thể nhẹ nhàng hẳn", bệnh nhân nói.

PGS.TS.BS Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng (ngoài cùng, bên phải) cùng ê kíp phẫu thuật cho bệnh nhân. Ảnh: Trần Nhung

Kỹ thuật ECIRS được y văn ghi nhận có tỷ lệ sạch sỏi sau một lần phẫu thuật cao hơn so với nội soi qua da hoặc ngược chiều tán sỏi đơn lẻ. Lý do là phương pháp này tăng khả năng tiếp cận sỏi tại các đài thận - vốn là vị trí khó trong tầm nhìn trực tiếp, bệnh nhân ít mất máu và giảm nguy cơ tổn thương đài thận.

Theo báo cáo tổng quan công bố năm 2020, tỷ lệ sạch sỏi sau ECIRS 61-97%, hiệu quả lớn với kích thước sỏi nhỏ. Kỹ thuật này giúp giảm nguy cơ tai biến, biến chứng trước - trong - sau phẫu thuật nhờ giảm tối đa số đường hầm qua da vào thận, bác sĩ phẫu thuật chỉ cần tạo một đường hầm qua da duy nhất để tán sỏi.

Theo bác sĩ Hoàng, các trung tâm lớn về tiết niệu tại Việt Nam hiện áp dụng nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị sỏi thận phức tạp. Tuy nhiên, tỷ lệ sạch sỏi sau một lần phẫu thuật đối với trường hợp sỏi khó vẫn là thử thách. Nếu sỏi còn sót lại, người bệnh có nguy cơ tái phát sỏi, hình thành sỏi lớn hơn. Kỹ thuật ECIRS đòi hỏi bác sĩ phải thuần thục về phẫu thuật nội soi (bao gồm nội soi tán sỏi qua da, nội soi tán sỏi ngược chiều) và bệnh viện cần đầy đủ phương tiện.

Lê Phương