Thoát mù nhờ giác mạc hiến từ người cho đã chết

Bệnh nhân 50 tuổi mất thị lực 6 năm sau một tai nạn, vừa được ghép giác mạc từ người cho đã chết, tại Bệnh viện Mắt Trung ương.

Sau tại nạn, người bệnh đã được phẫu thuật thủy tinh thể nhưng biến chứng giác mạc trầm trọng khiến mắt anh luôn đau đớn, đỏ rực, chảy nước mắt. Bệnh nhân này là một trong hàng trăm người chờ ghép giác mạc 5-6 năm nay tại Bệnh viện Mắt Trung ương.

Sáng 6/12, anh đã được ghép giác mạc, trước mắt giải quyết được tình trạng đau đớn, kích thích mắt. Anh tiếp tục được điều trị chống viêm, chống nhiễm trùng sau phẫu thuật và sử dụng thuốc chống thải ghép.

"Còn về thị lực, sau ghép một đến hai tháng các bác sĩ mới có thể đánh giá được khả năng phục hồi và các yếu tố liên quan", PGS.TS Lê Xuân Cung, Trưởng khoa Giác mạc, nói và thêm rằng nếu may mắn, bệnh nhân có thể nhìn lại bình thường.

Nguồn giác mạc hiến cho bệnh nhân này là từ người đàn ông 40 tuổi ở Bắc Giang tử vong, được Ngân hàng Mắt (Bệnh viện Mắt Trung ương) lấy về đêm 2/12, với sự điều phối của Trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người. Trước đó, gia đình anh từng có người hiến tặng giác mạc nên ngay sau khi người đàn ông qua đời, họ liên hệ với Ngân hàng mắt Bệnh viện Mắt Trung ương để hiến tặng giác mạc.

Các bác sĩ ghép giác mạc cho bệnh nhân. Ảnh : Hữu Hoàng

PGS.TS Cung Hồng Sơn, Phó giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương, cho biết tại Việt Nam, việc lấy ghép giác mạc được thực hiện từ năm 2007. Đến nay có khoảng 3.000 người được ghép, trong đó có hơn 50% từ nguồn hiến tại cộng đồng, tập trung chủ yếu ở Ninh Bình, Nam Định.

Trong năm 2021 và 2022, dịch Covid-19 khiến hoạt động hiến, lấy giác mạc bị gián đoạn nên Ngân hàng Mắt chỉ lấy được giác mạc của khoảng 100 người hiến.

Các bác sĩ đánh giá nhu cầu ghép giác mạc là rất lớn. Mỗi năm, tại Ngân hàng Mắt có khoảng 600-800 người đăng ký ghép giác mạc. Tuy nhiên, con số ghép được là rất ít ỏi. Nhiều bệnh nhân phải chờ đợi 5-6 năm không có nguồn giác mạc để hiến.

"Chỉ tính riêng bệnh lý nhiễm trùng giác mạc mỗi năm có khoảng 300 người chờ ghép, chưa kể các tổn thương giác mạc do chấn thương, di truyền nên rất cần nguồn hiến giác mạc từ cộng đồng", PGS Cung nói.

Trong số bệnh nhân chờ ghép giác mạc, nhiều nhất là ở độ tuổi 30-60, có cả trẻ em. Các bác sĩ kêu gọi người dân trong cộng đồng đăng ký hiến giác mạc nếu không may qua đời. Việc lấy giác mạc hiến rất nhẹ nhàng, không để lại bất cứ sự thay đổi nào trên gương mặt người đã khuất. Giác mạc hiến tặng phải được lấy trong khoảng thời gian từ 6 đến 8 tiếng sau khi người hiến qua đời.

Lê Nga