Thất bại giáng đòn đau vào phe cực hữu Pháp

Sau chiến thắng vòng một, đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia lạc quan sẽ vươn lên nắm quyền lực ở Pháp nhưng cuối cùng vấp phải "bức tường lửa" của phe đối lập.

Rượu champagne đã được chuẩn bị sẵn tại trụ sở của đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia (RN) trong ngày bầu cử quốc hội vòng hai của Pháp hôm 7/7. Tuy nhiên, không khí háo hức chờ ăn mừng nhanh chóng tan biến.

Kết quả bầu cử quốc hội Pháp cho thấy liên minh cánh tả Mặt trận Bình dân Mới (NFP) dẫn đầu với 183 ghế. Liên minh trung dung cầm quyền của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về thứ hai với 163 ghế và đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia (RN) của bà Marine Le Pen giành được 143 ghế.

Đây là bất ngờ lớn vì RN cùng đồng minh đã chiến thắng vòng một với 33% phiếu bầu. Trong nhiều ngày trước bầu cử, bà Marine Le Pen đã tự tin rằng đảng của bà sẽ giành thế đa số tuyệt đối trong vòng hai và chủ tịch đảng 28 tuổi mà bà hậu thuẫn Jordan Bardella sẽ trở thành thủ tướng.

Phe cực hữu đã trỗi dậy mạnh mẽ ở Pháp và nhiều nước châu Âu gần đây. Bà Le Pen cùng đảng RN đã cố gắng khai thác sự bất bình của cử tri về chi phí sinh hoạt, dịch vụ công và nhập cư, để thu hút ủng hộ.

Đối mặt nguy cơ phe cực hữu ngày càng lớn mạnh, Tổng thống Macron bất ngờ giải tán quốc hội và kêu gọi bầu cử sớm ngay sau cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu hồi đầu tháng 6. Ông Macron xem đây là nỗ lực để cử tri lên tiếng, ngăn chặn việc phải trao quyền lực cho phe cực hữu.

Tuy nhiên, kết quả vòng một giáng đòn vào chính quyền Macron khi chiến thắng thuộc về đảng RN. Hai phe còn lại quyết định hợp lực để ngăn phe cực hữu giành đa số tuyệt đối. Trong tuần qua, ứng viên trung dung và cánh tả đã đạt hơn 200 thỏa thuận, trong đó ứng viên đứng thứ ba tại các khu vực bầu cử chấp nhận rút lui để tập trung phiếu bầu cho ứng viên tốt hơn đấu với đảng RN.

Lần này, họ thành công và RN thua cuộc. Bà Le Pen từng hứng chịu nhiều nỗi thất vọng, gần đây nhất là thất bại năm 2022 trong bầu cử tổng thống, song kết quả bầu cử mới vẫn là "viên thuốc đắng khó nuốt" với bà, theo Elizabeth Pineau, nhà phân tích của Reuters.

"Kết quả thật đáng thất vọng. Nó không đại diện cho những gì người Pháp muốn", Jocelyn Cousin, cử tri 18 tuổi, nói tại trụ sở đảng RN.

Chủ tịch đảng RN Jordan Bardella phát biểu tại Vincennes, Pháp ngày 7/7 sau khi kết quả dự kiến của vòng hai bầu cử quốc hội được công bố. Ảnh: AFP

Bardella chỉ trích việc phe cánh tả và trung dung hợp lực để tránh phiếu bầu rơi vào tay RN, khiến đảng này thất thế.

Song nhà thăm dò dư luận Brice Teinturier của Ipsos chỉ ra những thiếu sót của RN. Một số ứng viên trong đảng bày tỏ quan điểm bài ngoại, làm dấy lên hoài nghi liệu RN "có thực sự từ bỏ quá khứ không mấy tốt đẹp hay không".

RN từng gây ấn tượng xấu do lịch sử phân biệt chủng tộc và bài Do Thái, nhưng gần đây họ đã tìm cách xây dựng lại hình ảnh và phủ nhận những cáo buộc.

"Điều đã xảy ra chính là do các ứng viên RN bày tỏ trong chiến dịch tranh cử rằng họ có những người bài Do Thái, bài ngoại hoặc kỳ thị người đồng tính trong hàng ngũ của mình", Teinturier nói với kênh truyền hình France 2.

Florent de Kersauson, ứng viên RN tại Brittany, miền tây Pháp, thừa nhận những điều này đã gây tổn hại cho họ, song cũng cho rằng cử tri có thể đã thấy đảng cực hữu quá kiêu ngạo khi tự tin tuyên bố sẽ giành đa số tuyệt đối.

"Thật lạ khi họ nói như vậy, đó là điều rất khó đạt được", Kersauson, người đã thua ứng viên trong liên minh của ông Macron, nói.

Bardella và Le Pen nhấn mạnh RN đã tăng tỷ lệ ghế trong quốc hội lên mức kỷ lục và thề tiếp tục chiến đấu cho tới khi giành được quyền lực.

"Thủy triều đang dâng cao, nhưng lần này nó chưa đủ cao. Chiến thắng của chúng tôi chỉ đơn thuần là đang bị trì hoãn", bà Le Pen, người dự kiến tranh cử tổng thống lần thứ tư vào năm 2027, nói.

Đây cũng là suy nghĩ chung của nhiều người ủng hộ đảng RN. "Tôi thấy chiến thắng của chúng tôi đang tới. Mọi người sẽ hiểu rằng RN không chùn bước. Tôi tin điều đó sẽ xảy ra năm 2027. Tôi đặt rất nhiều hy vọng và sẽ tiếp tục chiến đấu", Elea da Cunha, 17 tuổi, nói.

Bà Marine Le Pen trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình tại Paris, Pháp ngày 4/7. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, bất chấp những lời tuyên bố mạnh mẽ của RN, kết quả ngày 7/7 là thất bại rõ ràng với phe cực hữu, theo giới quan sát. Les Echos đăng bài trên trang nhất với tiêu đề "cái tát" kèm hình ảnh khuôn mặt cáu giận của Bardella.

"Kết quả là thất bại lớn đối với RN mang quan điểm dân túy, chống nhập cư của bà Le Pen, vốn hy vọng ngày 7/7 sẽ đánh dấu bước cuối cùng trong quá trình chuyển đổi thành lực lượng chính trị chính thống", Rick Noack, nhà bình luận của Washington Post, nhận xét.

Theo Mujtaba Rahman, giám đốc điều hành khu vực châu Âu tại công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group, trong hơn nửa thế kỷ qua, các đảng trung dung và cánh tả của Pháp đã duy trì "bức tường lửa", hay còn gọi là "mặt trận Cộng hòa", chống phe cực hữu. Rào chắn này một lần nữa chứng minh hiệu quả.

"Mặt trận Cộng hòa hoạt động tốt hơn nhiều so với dự kiến", Rahman nói.

Kết quả bầu cử cho thấy "người Pháp một lần nữa nói rằng họ không muốn phe cực hữu nắm quyền", Hugh Schofield, nhà bình luận của BBC, nhấn mạnh.

Thùy Lâm (Theo Reuters, Washington Post, BBC, NBC News)