Tăng cường dùng công nghệ trị lấn làn, vượt ẩu trên đường

Chỉ đúng nguyên nhân và tìm giải pháp giảm các vụ tai nạn do lấn làn, vượt ẩu trên cao tốc và quốc lộ. Trong đó, cần tăng cường xử phạt bằng công nghệ được xem là giải pháp phòng ngừa cần thiết và răn đe mạnh mẽ.

Một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng tối 10-3 trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn (huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế) làm biến dạng chiếc xe khách giường nằm - Ảnh: NHẬT LINH

Bạn đọc Tuổi Trẻ cùng góp ý kiến xung quanh việc này.

Xe khách chạy ẩu vì đâu?

Theo anh Lê Quang Kiên, tài xế từng nhiều năm lái xe container, xe khách, người chạy ẩu vì thói quen xấu hình thành nhiều năm hoặc sự hiếu thắng của người cầm lái. Tuy nhiên việc chạy nhanh, chạy ẩu phổ biến nhất là do chậm giờ giao hàng, chậm giờ đón khách.

Cũng có khi tài xế gặp sự cố, ùn tắc trên đường sang đoạn thông xe phải tăng tốc cho kịp giờ.

Một nguyên nhân khác khiến tài xế chạy quá tốc độ, bất chấp nguy hiểm khi tránh vượt là do khoán doanh thu theo chuyến, khoán thời gian quay đầu, khoán nhiên liệu, tài xế tranh giành bắt khách dọc đường.

Hiện nay, việc khoán theo chuyến ít đi nhưng vẫn nhiều đơn vị khoán định mức nhiên liệu cho tài xế, nhất là những đội xe 16 chỗ chạy tuyến ngắn.

Tài xế thường tìm cách chạy tiết kiệm nhất để tiêu thụ nhiên liệu dưới định mức (nhằm hưởng lượng dầu dư). Do đó, tài xế phải duy trì đều ga ở tốc độ tối ưu để tiết kiệm nhiên liệu (thường tốc độ 60-90km/h) và hạn chế phanh, hạn chế chuyển số, hạn chế tăng giảm tốc độ. Cũng để duy trì tốc độ tối ưu, tài xế lấn làn vượt xe khác ở tốc độ cao thay vì chạy chậm phía sau.

Phải áp dụng công nghệ để phát hiện vi phạm

Ông Nguyễn Văn Quyền - chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam - đề nghị như vậy về cách trị xe khách và tất cả các loại xe chạy ẩu trên đường.

Lực lượng cảnh sát giao thông xử lý trực tiếp trên đường hoặc thông qua hình ảnh giám sát (phạt nguội). Còn các sở Giao thông vận tải xử lý vi phạm thông qua dữ liệu thiết bị giám sát hành trình gắn trên xe.

Tuy dữ liệu này không phát hiện được xe lấn làn, vượt ẩu nhưng nên khai thác triệt để dữ liệu để xử lý nghiêm các lỗi quá tốc độ, đi sai hành trình, vi phạm thời gian lái xe. Các hình thức phạt như thu hồi phù hiệu, thu giấy phép kinh doanh vận tải nếu làm nghiêm túc cũng răn đe được.

Theo ông Quyền, hiện nay chúng ta đầu tư nhiều đường hơn, lượng xe cũng nhiều hơn nên ngoài yêu cầu lưu thông an toàn cần đảm bảo khai thác hoạt động vận tải thuận lợi. Nếu trên đường hạn chế tốc độ nhiều sẽ hạn chế hiệu quả vận tải cũng như sự lưu thông hàng hóa.

"Với công nghệ hiện nay, việc đầu tư hệ thống giám sát hình ảnh để xử phạt vi phạm trên đường không khó. Đầu tư như vậy để duy trì việc tuân thủ pháp luật nghiêm minh; xử phạt đúng nguyên tắc ai vi phạm đều bị xử phạt kịp thời, nghiêm khắc, không ưu ái cho đối tượng nào. Tài xế biết rằng lúc nào họ cũng bị giám sát, mọi vi phạm đều bị phát hiện và xử phạt nghiêm thì sẽ không dám chạy ẩu" - ông Quyền nói.

Không bỏ sót vi phạm

Ông Nguyễn Hoàng Anh - phó trưởng phòng quản lý vận tải, phương tiện người lái (Cục Đường bộ Việt Nam) - cho rằng trước hết là đề nghị cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm quy định về an toàn giao thông.

Thứ hai là sẽ tiếp tục nghiên cứu để đề xuất sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để bổ sung hoặc điều chỉnh việc xử lý vi phạm theo hướng không bỏ sót vi phạm và tăng cường tính răn đe.

Thứ ba, sở Giao thông vận tải địa phương và các cơ quan ban ngành có liên quan phải yêu cầu đơn vị kinh doanh vận tải thường xuyên quan tâm, đôn đốc bộ phận theo dõi an toàn giao thông, đảm bảo an toàn cho phương tiện, người lái xe.

Thứ tư là tăng cường, bổ sung thêm các hình thức, công cụ truyền thông hiệu quả như màn hình Led, loa đài tại các nhà ga, bến xe, trạm dừng nghỉ, khu vực công cộng... để tuyên truyền các quy định và các hình thức xử lý.

Cục Đường bộ sẽ tiếp tục tham mưu và đẩy mạnh các giải pháp đảm bảo an toàn giao thông, trong đó có phối hợp quản lý bằng camera giám sát.