Sốc khi kháng sinh mất tác dụng

06:20 30/09/2024

Tại nhiều nước, việc sử dụng kháng sinh thế hệ 1 vẫn điều trị hiệu quả nhưng ở Việt Nam phải dùng kháng sinh thế hệ 3 và 4 (thế hệ mới) mà nhiều bệnh nhân vẫn kháng toàn bộ kháng sinh.

Điều trị cho bệnh nhân tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương - Ảnh: NGUYÊN BẢO

Thực tế, kháng thuốc kháng sinh là một trong những gánh nặng của ngành y tế hiện nay, nhất là đối với các bác sĩ điều trị. Nhiều bệnh nhân kháng tất cả các loại kháng sinh không đáp ứng điều trị dẫn đến tử vong.

Kháng sinh không còn tác dụng

Tại Bệnh viện Bạch Mai có khoảng 40 - 60% ca bệnh có vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh trước khi nhập viện.

Nhiều bệnh nhân vào bệnh viện vì một bệnh khác nhưng do kháng kháng sinh khiến bệnh nhân nguy kịch, tử vong do nhiễm trùng. Thậm chí, một số bệnh nhân nhiễm trùng với những con vi khuẩn kháng tất cả các loại kháng sinh mà bệnh viện đang có.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM), tỉ lệ bệnh nhân đa kháng thuốc trên bệnh nhân nhiễm khuẩn bệnh viện cao khoảng 70-75%, tỉ lệ bệnh nhân nhiễm khuẩn trong cộng đồng (bệnh nhân trực tiếp đến bệnh viện thăm khám) hoặc từ bệnh viện tuyến dưới chuyển lên chiếm khoảng 30% hoặc có thể hơn.

  • Hậu quả của việc lạm dụng thuốc kháng sinhĐỌC NGAY

Một số trường hợp điển hình như bà H.T. (72 tuổi, TP.HCM) có bệnh nền tăng huyết áp nhập viện tại Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) trong tình trạng viêm phổi, suy hô hấp nặng được chuyển đến khoa hồi sức tích cực để điều trị. Thế nhưng tiên lượng của bệnh nhân ngày càng xấu hơn, bệnh tình không có tiến triển gì.

Ngay lập tức bệnh nhân được các bác sĩ làm xét nghiệm cho thấy bà đã kháng tất cả các nhóm kháng sinh truyền thống, nếu không nhanh chóng tìm được kháng sinh mới, nguy cơ tử vong nhanh. Các bác sĩ nhanh chóng cấy máu, cấy đàm, giải trình tự gene để tìm kháng sinh mới phù hợp, may mắn sau hơn một ngày tìm kiếm kháng sinh, bệnh nhân đã đáp ứng.

Đây chỉ là một trong những trường hợp may mắn mà bác sĩ Trần Thị Vân Anh - trưởng khoa nội nhiễm, Bệnh viện Thống Nhất - đã điều trị, có những trường hợp bệnh nhân đã tử vong vì kháng thuốc do không còn thuốc thích hợp để điều trị.

Theo bác sĩ Vân Anh, hiện có nhiều loại vi khuẩn thông dụng, nguy hiểm nhưng có tỉ lệ kháng thuốc cao đến rất cao, như nhóm vi khuẩn E.coli (vi khuẩn đường ruột), một số loại kháng sinh như Enrofloxacin điều trị đã kháng lên tới 67%. Hay như vi khuẩn Acinetobacter baumannii gây viêm phế quản, viêm phổi, kháng sinh Cefepime dùng để điều trị đã lên đến 71%...

"Tại bệnh viện nhiều bệnh nhân đã tử vong do kháng toàn bộ kháng sinh không thể tìm được loại kháng sinh mới để đáp ứng điều trị. Hay như có những người đã tử vong trong thời gian các bác sĩ tìm được loại kháng sinh điều trị. Điều lo lắng nhất hiện nay là không có thuốc kháng sinh mới để điều trị", bác sĩ Vân Anh xót xa nói.

Mua kháng sinh vẫn dễ như mua rau

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, hiện tình trạng mua bán các loại thuốc kháng sinh tràn lan, rất phổ biến cả trên mạng lẫn các tiệm thuốc. Mặc dù theo quy định của Bộ Y tế, việc mua bán kháng sinh phải có sự hướng dẫn, kê toa chặt chẽ của bác sĩ.

Sáng 24-9, tại nhà thuốc M.T. nằm trên đường Đặng Văn Bi (TP Thủ Đức, TP.HCM), khi được hỏi về việc mua kháng sinh Klamentin (dùng để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp, tiết niệu, da... - PV) cho người nhà, một nữ dược sĩ tại đây nhanh chóng lấy ra một hộp thuốc kháng sinh Klamentin bao bì ghi rõ "Thuốc bán theo đơn", rồi ra giá 9.000 đồng/viên mặc dù người mua không có đơn thuốc của bác sĩ.

Tại một cửa hàng thuốc trên đường Trần Phú (Hà Đông, Hà Nội), phóng viên miêu tả triệu chứng đau họng, có sốt, có đờm. Nhanh chóng, dược sĩ nhà thuốc này đã kê đơn thuốc. Ngoài thuốc điều trị triệu chứng dược sĩ này kê thêm thuốc Penicillin (nhóm thuốc kháng sinh beta-lactam - PV) và hướng dẫn uống đủ 5 liều.

Khi thắc mắc, thuốc Penicillin là thuốc kê đơn có thể uống được không thì người này giải thích: "Phải uống kháng sinh thì mới nhanh khỏi được, nếu không sẽ rất lâu khỏi".

Tại một cửa hàng thuốc khác, cũng với triệu chứng đau họng, sốt, sổ mũi và đề nghị mua thuốc Cephalexin (một loại kháng sinh thuộc nhóm thuốc kê đơn), dược sĩ tại hiệu thuốc cũng nhanh chóng bán mà không đề nghị xuất trình bất kỳ đơn thuốc nào.

Không chỉ tại các hiệu thuốc, việc mua bán thuốc kháng sinh trên mạng cũng vô cùng đơn giản.

Tại các hội nhóm trên mạng xã hội như "Chợ sỉ thuốc Tây Tô Hiến Thành" với hơn 76.000 thành viên, "Chợ sỉ thuốc Tây Q.10" với 19.000 thành viên, "Chợ thuốc Tây" với 17.000 thành viên... liên tục rao bán sỉ và lẻ hàng loạt các loại kháng sinh với cam kết gửi hàng đến tận nhà.

Các thuốc này được rao bán dưới dạng tiêm hoặc dạng uống đủ loại dành cho cả trẻ em và người lớn.

Tài khoản cá nhân L.V. đăng thông tin rao bán đủ dòng kháng sinh tai mũi họng, nhi khoa, hô hấp, cúm như: Amoxycillin, Ciforkid... với giá từ 100.000 đồng đến vài trăm nghìn đồng/hộp. V. cam kết khách có nhu cầu chỉ cần liên hệ, thuốc được giao đến tận nhà.

Hệ lụy mua và bán thuốc kháng sinh không có toa bác sĩ đã được cảnh báo nhiều, tuy nhiên đến nay vẫn không giảm.

Ước tính đến năm 2050, kháng kháng sinh là nguyên nhân tử vong lớn hơn cả ung thư trên toàn cầu, trong bối cảnh không có nhiều thuốc kháng sinh mới. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa Việt Nam vào nhóm các nước có tỉ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới.

Bệnh nhiễm trùng sẽ trở thành thách thức với toàn cầu

Trao đổi với Tuổi Trẻ, GS Rogier van Doorn, giám đốc Đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU tại Hà Nội), cho hay theo một báo cáo về tình trạng kháng kháng sinh và các nguyên nhân gây tử vong tại Việt Nam năm 2019 cho thấy kháng kháng sinh là nguyên nhân dẫn đến tử vong chỉ đứng sau bệnh tim mạch và ung thư.

Đặc biệt, tình trạng sử dụng và tiếp cận kháng sinh tại Việt Nam đang trở thành nguyên nhân chủ yếu dẫn đến kháng kháng sinh tăng cao. Trong cộng đồng có tới 60-90% kháng sinh tiêu thụ không được kê đơn; tại bệnh viện có tới 1/3 bệnh nhân dùng kháng sinh không có chỉ định kê đơn.

"Ngoài ra, chúng tôi cũng đã có những nghiên cứu về tình trạng kháng kháng sinh trong cộng đồng. Kết quả cho thấy kháng kháng sinh trong cộng đồng tại Việt Nam đang rất cao. Điều đó đồng nghĩa với việc nhiều loại kháng sinh sẽ không còn tác dụng khi cần thiết. Và cuối cùng gánh nặng lên hệ thống y tế, khó khăn trong điều trị".

Ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu, chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP.HCM, cho biết sau "kỷ nguyên vàng" (khoảng thập niên 1950 - 1960), các kháng sinh được phát minh càng lúc càng ít, hiệu quả kém dần theo thời gian. Hiện nay 5-10 năm mới có một kháng sinh mới và đa số vi khuẩn đều sẽ kháng thuốc sau một thời gian ngắn từ lúc thuốc ra đời.

Các dòng vi khuẩn kháng thuốc liên tục xuất hiện. Điều này tạo nên gánh nặng dịch bệnh trong tương lai, khiến bệnh nhiễm trùng vẫn là thách thức bất tận toàn cầu. Tác nhân gây bệnh luôn tiến hóa, từ đó con người phải liên tục đối diện với nhiều dịch bệnh mới trỗi dậy hoặc tái trỗi dậy.

____________________________________________________________

Kỳ tới:Vi khuẩn đột biến nhanh hơn, lời giải nào ngăn chặn?

Có thể bạn quan tâm
Chặt 8 cây gỗ lớn trong rừng, 3 người đàn ông bị khởi tố

Chặt 8 cây gỗ lớn trong rừng, 3 người đàn ông bị khởi tố

21:00 24/05/2023

Vào cuộc điều tra vụ phá rừng, Công an huyện Kỳ Sơn đã tiến hành khởi tố và bắt giam 3 người đàn ông để điều tra và xử lý theo quy định.

Úc vinh danh 6 cựu sinh Việt Nam tiêu biểu

Úc vinh danh 6 cựu sinh Việt Nam tiêu biểu

10:00 20/04/2023

Tối 19-4, Đại sứ quán Úc và Hội hữu nghị Việt Nam - Úc lần đầu tổ chức vinh danh 6 cựu sinh Việt Nam tiêu biểu có nhiều đóng góp trong quan hệ hai nước.

Trường ĐH Khoa học Tự nhiên công bố điểm chuẩn năm 2023

Trường ĐH Khoa học Tự nhiên công bố điểm chuẩn năm 2023

16:20 22/08/2023

Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội vừa công bố điểm chuẩn theo phương thức sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT năm 2023.

Họp báo vụ bất thường điểm thi lớp 10 ở Thái Bình: Nhiều sai sót trong ráp phách, nhập điểm

Họp báo vụ bất thường điểm thi lớp 10 ở Thái Bình: Nhiều sai sót trong ráp phách, nhập điểm

09:40 20/08/2024

Sáng 20-8, UBND tỉnh Thái Bình họp báo cung cấp thông tin về kết quả kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2024-2025 sau khi thanh tra.

Những người làm báo tay ngang của Công đoàn

Những người làm báo tay ngang của Công đoàn

10:30 19/06/2023

Là tờ báo chủ chốt trong hệ thống báo chí Công đoàn, Báo Lao Động nhận được sự cộng tác của đông đảo cán bộ Công đoàn các cấp. Các...

Thí sinh TP.HCM cần chuẩn bị những giấy tờ gì sau khi biết điểm chuẩn lớp 10?

Thí sinh TP.HCM cần chuẩn bị những giấy tờ gì sau khi biết điểm chuẩn lớp 10?

09:50 08/07/2023

Theo đại diện Phòng Khảo thí và Kiểm định chất lượng - Sở GD&ĐT TP.HCM thí sinh so sánh điểm thi với điểm chuẩn các trường đã đặt nguyện vọng để biết mình trúng tuyển nguyện vọng 1, 2 hay 3. Nguyên tắc xét tuyển là thí sinh đỗ vào nguyện vọng cao nhất sẽ không được xét tiếp các nguyện vọng còn lại. Khi đã biết trúng tuyển vào trường nào, thí sinh cần chuẩn bị hồ sơ xác nhận nhập học trường đó. Các trường THPT bắt đầu nhận hồ sơ từ ngày 11/7 đến...

Ra mắt tiểu thuyết 'Mình và Họ' của Nguyễn Bình Phương tại Hàn Quốc

Ra mắt tiểu thuyết 'Mình và Họ' của Nguyễn Bình Phương tại Hàn Quốc

23:40 01/11/2023

Tác giả Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, cùng phái đoàn gồm 6 thành viên đã có mặt tại Seoul để tham dự sự kiện giới thiệu sách tại Nhà Văn hóa Sejeong.

Xe tải đâm vào nhà dân, 2 người phụ nữ thiệt mạng

Xe tải đâm vào nhà dân, 2 người phụ nữ thiệt mạng

17:40 21/07/2023

Vụ tai nạn xảy ra vào khoảng 14h20 ngày 21/7 trên địa bàn thị trấn Mộ Đức, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Theo thông tin ban đầu, thời điểm trên, xe tải mang BKS 95C 00611 (chưa rõ danh tính tài xế) chạy trên Quốc lộ 1A (hướng Nam - Bắc). Đến Km1077+ 750 thuộc địa phận tổ dân phố 1, thị trấn Mộ Đức, xe tải bất ngờ lao lên vỉa hè, đâm vào nhà của người dân ven đường. Vụ tai nạn khiến hai người phụ nữ thiệt mạng. Tiếp nhận thông tin, lực lượng...

Thí sinh chiến sĩ nghĩa vụ ở Quảng Bình sẵn sàng vượt vũ môn

Thí sinh chiến sĩ nghĩa vụ ở Quảng Bình sẵn sàng vượt vũ môn

23:20 26/06/2024

Các thí sinh là chiến sĩ nghĩa vụ tại tỉnh Quảng Bình đã ôn tập trong suốt gần một năm qua để chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT...

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Ago Mom cải thiện khả năng thụ thai, tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ
Ago Dad hỗ trợ sức khỏe sinh sản nam giới bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức khỏe, bổ thận và ích tinh cho nam giới