Sẽ xử lý hình sự nếu sai phạm trong thanh, quyết toán vật liệu đắp nền cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45

Thanh tra việc quyết toán khối lượng vật liệu đắp nền cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45, trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm hình sự sẽ chuyển cơ quan điều tra xử lý.

Thanh tra Chính phủ đề nghị hai tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa thực hiện thanh tra 19 hồ sơ cấp phép mỏ vật liệu - Ảnh: TUẤN PHÙNG

Bổ sung 45 mỏ vật liệu làm cao tốc

Thanh tra Chính phủ vừa thông báo kết luận thanh tra việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, cung cấp cho dự án cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45, dài 63,37km (thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam).

Trong kết luận vừa ban hành, Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong việc khảo sát, cấp phép, khai thác mỏ vật liệu xây dựng thông thường (đất, đất đá đắp nền cao tốc - PV) phục vụ thi công cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 thời gian qua.

Đó là việc điều tra, khảo sát, đánh giá trữ lượng, chất lượng các mỏ vật liệu phục vụ dự án chưa đáp ứng nhu cầu thực tế xây dựng, có sai số lớn.

Số mỏ vật liệu theo khảo sát của Ban Quản lý dự án Thăng Long (Bộ Giao thông vận tải) - chủ đầu tư dự án - là 37 mỏ, nhưng thực tế thi công dự án chỉ có 17 mỏ cung cấp vật liệu, 20 mỏ không cung cấp được vật liệu đắp nền cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 do không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật, không còn trữ lượng, chưa được cấp phép, vướng giải phóng mặt bằng.

Một số điểm mỏ tại Thanh Hóa có công suất khai thác thấp, không đáp ứng nguồn cung lớn trong thời gian ngắn.

Do đó, Ban Quản lý dự án Thăng Long, đơn vị tư vấn, các nhà thầu thi công cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 phải bổ sung thêm 45 mỏ vật liệu đắp nền cao tốc, trong đó Ninh Bình bổ sung 2 mỏ, Thanh Hóa 43 mỏ.

Giá đất đắp nền cao tốc trong hồ sơ đấu thầu thực hiện theo quy định nhưng thiếu thực tế, chưa chính xác dẫn đến khi giá vật liệu biến động, cước phí vận chuyển tăng, nhà thầu thi công cầm chừng, ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Thanh tra Chính phủ kết luận trách nhiệm thuộc về Ban Quản lý dự án Thăng Long, Tổng công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải - CTCP.

Cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 được khánh thành, đưa vào sử dụng từ cuối tháng 4-2023 - Ảnh: T.M.

Đề nghị thanh, kiểm tra bổ sung 19 hồ sơ cấp phép mỏ vật liệu

Đối với hai địa phương Ninh Bình, Thanh Hóa, kết luận thanh tra nêu rõ khi thực hiện Nghị quyết 60, Nghị quyết 133 của Chính phủ, tỉnh Ninh Bình đã nâng công suất khai thác mỏ đất đá hỗn hợp núi Voi Trong, tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác mới mỏ đất Đồi Ao.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản 9507 ngày 29-10-2021 cho phép các mỏ đất khác trên địa bàn được nâng công suất theo nhu cầu của dự án cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45. Nhưng tỉnh lại thiếu yêu cầu chủ mỏ hoàn thiện thủ tục để nâng công suất theo hướng dẫn của Nghị quyết 60, Nghị quyết 133.

Thanh tra Chính phủ kết luận UBND tỉnh Thanh Hóa cần khắc phục kịp thời và rút kinh nghiệm về vấn đề này.

Ngay sau khi kết thúc thanh tra, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành văn bản 5583, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Thanh Hóa cũng có văn bản yêu cầu các doanh nghiệp khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng cung cấp cho dự án cao tốc thực hiện đúng Nghị quyết 60, Nghị quyết 133.

Đối chiếu khối lượng vật liệu đắp nền cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45, Thanh tra Chính phủ phát hiện có sự khác biệt giữa báo cáo của doanh nghiệp khai thác mỏ (bên cung cấp vật liệu) với số liệu báo cáo của Ban Quản lý dự án Thăng Long (bên tiếp nhận vật liệu).

Cụ thể, tại mỏ Đồi Ao (tỉnh Thanh Hóa), doanh nghiệp khai thác vật liệu báo cáo khai thác 218.898m³, trong khi Ban Quản lý dự án Thăng Long báo cáo tiếp nhận 260.563m³.

Tại tỉnh Ninh Bình, doanh nghiệp khai thác mỏ Núi Voi Trong báo cáo khai thác 988.563m³, trong khi Ban Quản lý dự án Thăng Long báo cáo tiếp nhận 950.000m³; mỏ đá núi Đồ Đen, doanh nghiệp khai thác báo cáo khai thác 39.348m³, trong khi Ban Quản lý dự án Thăng Long chỉ tiếp nhận 27.000m³.

Ngoài ra khi xem xét 19 hồ sơ cấp phép khai thác vật liệu cung cấp cho dự án cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45, Thanh tra Chính phủ cũng thấy còn một số thiếu sót, vi phạm.

Trên cơ sở kết luận thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải chấn chỉnh công tác điều tra, khảo sát mỏ vật liệu, ban hành quy định với công tác khảo sát mỏ vật liệu cho ngành giao thông vận tải, bảo đảm tính chính xác về trữ lượng theo thời gian, tiến độ, tiêu chuẩn kỹ thuật khi phê duyệt dự án.

Xử lý nghiêm các ban quản lý dự án, đơn vị tư vấn có vi phạm trong khảo sát nguồn cung vật liệu phục vụ dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

Đối với tỉnh Ninh Bình và tỉnh Thanh Hóa, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm tra, rà soát các điểm mỏ nâng công suất, xác định khối lượng thực tế đã khai thác để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan theo quy định, không để thất thoát ngân sách nhà nước.

Kiểm tra việc kinh doanh tại các mỏ được nâng công suất và mỏ đất Đồi Ao, trường hợp vi phạm bán vật liệu ra thị trường mà không cung cấp cho dự án đường cao tốc thì xử lý nghiêm theo pháp luật.

Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu 2 địa phương chấm dứt thực hiện cơ chế đặc thù về nâng công suất tại các điểm mỏ khi dự án cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 hoàn thành.

Đồng thời, thực hiện thanh tra, kiểm tra 19 hồ sơ cấp phép, khai thác vật liệu đắp nền cao tốc để làm rõ vi phạm trong cấp phép, khai thác, thực hiện nghĩa vụ tài chính, nếu có dấu hiệu vi phạm hình sự chuyển cơ quan điều tra xử lý.