Quy hoạch Thủ đô, cơ hội để giảm áp lực đô thị, giao thông

Theo Quyết định số 1569/QĐ-TTg ngày 12.12.2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050, đô thị Thủ đô được tổ chức theo mô hình chùm đô thị gồm đô thị trung tâm, các trục đô thị hướng tâm, các thành phố trong Thủ đô.

Đây được xem là một trong những định hướng cốt lõi cho sự phát triển lâu dài của Thủ đô, có tính thúc đẩy và dẫn dắt hệ thống hạ tầng giao thông đô thị phát triển, giảm áp lực đô thị.

Quy hoạch đã xác định rõ, Hà Nội sẽ tập trung xây dựng 5 hành lang, vành đai kinh tế hình thành trên cơ sở các tuyến hành lang kinh tế được xác định trong quy hoạch tổng thể quốc gia.

Thành phố cũng xác định đẩy nhanh quá trình xây dựng, hoàn thiện và mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị (ĐSĐT), kết hợp với phát triển mô hình đô thị TOD tại các khu vực có ga đường sắt để mở rộng không gian phát triển, tạo lập không gian sống tiện ích, hiện đại, có hạ tầng dịch vụ đồng bộ, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Trong đó hệ thống giao thông đã được xác định sẽ phát triển theo hướng xanh, thông minh, tăng cường vai trò của vận tải công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân nhằm giảm thiểu ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường. Đây cũng là xu thế chung của mọi đô thị phát triển trên thế giới.

Thực hiện Quy hoạch Thủ đô giúp Hà Nội giảm áp lực đô thị. Ảnh: Hải Nguyễn

Về đường bộ, thành phố sẽ hoàn thiện mạng lưới đường cao tốc; nâng cấp, cải tạo các tuyến cao tốc hướng tâm hiện có, ưu tiên nâng cấp, mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn qua thành phố.

Chú trọng xây mới, nâng cấp, cải tạo các tuyến quốc lộ trong phạm vi Vành đai 4 đạt tiêu chuẩn đường đô thị; hoàn thiện các trục giao thông đô thị; khép kín các tuyến đường vành đai; phát triển một số tuyến mới nhằm tăng cường kết nối giao thông giữa Hà Nội và các tỉnh, thành phố trong khu vực.

Thành phố sẽ hoàn thành các trục: Tây Thăng Long, Hồ Tây - Ba Vì; đường trục Bắc Nam và đường kết nối khu vực Ứng Hòa, Phú Xuyên; đường trục Hà Đông - Xuân Mai, Ngọc Hồi - Phú Xuyên; xây dựng các nút giao thông khác mức tại các giao cắt của hệ thống đường vành đai, đường trục chính đô thị.

Hà Nội hoàn thiện hệ thống cầu vượt sông Hồng, sông Đà, sông Đuống, sông Đáy và xây mới các cầu vượt sông đồng bộ với quy mô của các tuyến đường quy hoạch; nghiên cứu phương án kết hợp cầu đường sắt và cầu đường bộ vượt sông.

Thành phố đầu tư hệ thống bến xe liên tỉnh mới phù hợp với quá trình mở rộng và phát triển đô thị, từng bước chuyển đổi công năng, di dời các bến xe trong khu vực Vành đai 3; bố trí quỹ đất hợp lý (bao gồm cả các không gian ngầm) để xây dựng các điểm đỗ xe, bãi đỗ xe phù hợp nhu cầu từng khu vực, gắn với hệ thống công trình dịch vụ, công viên cây xanh.

Theo TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, để phát triển giao thông đô thị trên địa bàn Hà Nội cần phân bổ thực hiện quy hoạch rõ ràng, cụ thể từng năm và đưa ra chỉ tiêu cụ thể.

Hà Nội cần nâng cao năng lực quản lý điều hành, chú trọng vai trò trách nhiệm cộng đồng vào phát triển giao thông. Quy hoạch Thủ đô cần lấy "xương sống" là giao thông. Đồng thời, nghiên cứu quy hoạch không gian ngầm, xây dựng đường vành đai, hướng tâm, qua tâm hiện đại

Thành phố cũng cần áp dụng mô hình chùm đô thị để tạo thêm một số cực tăng trưởng, giảm áp lực vào đô thị trung tâm về công nghiệp, giáo dục, dịch vụ thương mại, văn hóa, thể dục - thể thao..., đặc biệt là về môi trường, kết cấu hạ tầng.

Các đô thị vệ tinh có liên kết với trung tâm, song có chức năng hoạt động độc lập, kết nối yếu tố tự nhiên và giữ gìn văn hóa truyền thống, làng nghề truyền thống, tạo nên không gian xanh, không gian sinh thái.