Quốc gia châu Âu có thể không dám tịch thu tài sản của Nga

Anh phong tỏa 32,1 tỉ USD của nhà nước Nga và 22,4 tỉ USD của các cá nhân Nga. Ảnh: Xinhua

Theo các chuyên gia về trừng phạt được tờ Politico trích dẫn, Vương quốc Anh có thể không tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga bất chấp các cam kết chính trị sẽ làm như vậy, bởi việc tịch thu sẽ vi phạm pháp quyền và dẫn đến một loạt tình thế khó khăn về mặt pháp lý.

Chính phủ Anh cho biết đã phong tỏa tài sản trị giá 26 tỉ bảng Anh (32,1 tỉ USD) của nhà nước Nga kể từ khi bắt đầu xung đột Ukraina, và hơn 18 tỉ bảng Anh (22,4 tỉ USD) tài sản tư nhân có liên quan đến Nga.

Nhiều quan chức Anh từ lâu đã vận động tịch thu số tiền này và dùng để bồi thường cho Ukraina.

Politico lưu ý, năm 2022, nghị sĩ Anh Michael Gove đã đề xuất tịch thu các biệt thự của những người Nga giàu có ở thủ đô London và sử dụng chúng làm nơi ở cho những người tị nạn Ukraina. Các quan chức Anh khác nhấn mạnh, tài sản thuộc chủ quyền của Nga nên được sử dụng để giúp tái thiết Ukraina.

Tuy nhiên, hai năm trôi qua, có rất ít động thái để thu giữ số tài sản này mặc dù vẫn có những phát biểu đao to búa lớn.

Các luật sư và chuyên gia về trừng phạt cho rằng, dù có thế nào, Anh cũng sẽ không bao giờ có bất kỳ tư cách pháp lý nào để tịch thu tiền hoặc tài sản bị đóng băng của Nga.

Anna Bradshaw, một luật sư về trừng phạt tại Peters & Peters nói, “chính phủ Anh khó có thể thoải mái đưa ra một mệnh lệnh pháp lý mới".

Theo nghị sĩ Anh Harriett Baldwin, mặc dù việc phong tỏa tài sản có thể được coi là một công cụ trừng phạt tạm thời, nhưng việc tịch thu hoàn toàn sẽ khiến Vương quốc Anh trở thành một “chế độ chuyên quyền”.

Các luật sư khác đồng ý rằng việc tịch thu vĩnh viễn tài sản về cơ bản sẽ có hậu quả pháp lý rất lớn. Bất chấp các cuộc thảo luận đang diễn ra giữa các nước phương Tây về khả năng tịch thu tiền lãi từ tài sản bị đóng băng của Nga, có rất ít khả năng tịch thu tài sản của các cá nhân Nga.

Theo luật sư Bradshaw, nếu các chính phủ tịch thu tài sản thuộc sở hữu tư nhân, đồng nghĩa với việc “bắt đầu viết lại các nguyên tắc cơ bản làm nền tảng cho hầu hết các hệ thống pháp luật”.

Trong khi những nước phương Tây ủng hộ Kiev nhìn chung đồng ý rằng tài sản bị phong tỏa nên được sử dụng để hỗ trợ Ukraina, họ lại mâu thuẫn về cách thức hợp pháp để khai thác chúng.

Francis Bond, một luật sư về trừng phạt tại Macfarlanes, cho biết: “Ngay cả khi chỉ tịch thu lợi nhuận ròng chứ không phải tài sản cơ bản thì sẽ dẫn đến nhiều năm nếu không muốn nói là hàng thập kỷ kiện tụng quốc tế”.

Tổng cộng, phương Tây đã phong tỏa khoảng 300 tỉ USD tài sản nhà nước của Nga và hơn 80 tỉ USD tài sản thuộc về công dân và doanh nghiệp Nga.

Nga đã nhiều lần nói rằng những hành động này cấu thành hành vi trộm cắp và cảnh báo sẽ đáp trả tương xứng nếu cần thiết.