Quản lý chất lượng sầu riêng từ bài học Thái Lan

Tại Thái Lan, nông dân cắt sầu riêng non có thể bị bắt, nếu mã số vùng trồng vi phạm nhiều lần, người chịu trách nhiệm có thể phải ngồi tù.

Sầu riêng Thái Lan, Ri6, Chuồng bò... bán tại TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

Tại hội nghị 'Sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững' diễn ra mới đây, nhiều biện pháp phát triển ngành hàng sầu riêng được các diễn giả, chuyên gia, lãnh đạo cơ quan quản lý nhà nước thảo luận.

Bà Ngô Tường Vy, CEO Công ty cổ phần Tập đoàn xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, chia sẻ ngoài mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, Thái Lan chú trọng tới độ già của trái sầu riêng xuất khẩu.

Thái Lan đã quy định độ khô tối thiểu với trái sầu riêng xuất khẩu là 32%. Tuy nhiên năm 2023, sau khi sầu riêng Việt Nam xuất khẩu mạnh sang Trung Quốc, Thái Lan đã nâng tiêu chuẩn về độ khô lên 35% và đang hướng tới mục tiêu 37%.

"Chúng ta nên học họ cách kiểm soát tiêu chuẩn này. Bởi vì khi trái sầu riêng đạt được độ khô tối thiểu quả mới đạt được độ chín, độ ngọt, sầu mới ăn được", bà Vy nhấn mạnh và kiến nghị cần phải có chế tài để nông dân, thương lái luôn phải thu hoạch sầu riêng đủ già, ai thu hoạch sầu riêng non cần bị xử phạt.

Bà dẫn chứng tại Thái Lan, luật rất răn đe tất cả những bên tham gia vào chuỗi liên kết đều sợ. Ví dụ chỉ cần một nông dân cắt sầu non có thể bị bắt, nếu mã số vùng trồng vi phạm nhiều lần người chịu trách nhiệm có thể phải ngồi tù.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên - tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, công việc thu hoạch sầu riêng hiện phụ thuộc chủ yếu vào thương lái và những người làm nghề thu hoạch sầu. Cần có giải pháp nâng cao sự hiểu biết, trình độ, ý thức nghề nghiệp của những đối tượng này.

Theo ông Hoàng Trung - thứ trưởng Bộ NN&PTNT, so với Thái Lan, sầu riêng Việt còn thua về kỹ thuật, chất lượng. Về chủng loại, sầu riêng Việt chỉ có hai giống chủ lực là Ri6 và Monthon, ít hơn nhiều so với Thái Lan. Bộ NN&PTNT đang nghiên cứu phát triển thêm một bộ giống đáp ứng đa dạng hơn nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Bên cạnh đó bộ cũng đang đàm phán ký kết xuất khẩu thêm mặt hàng sầu riêng đông lạnh, tìm kiếm, xúc tiến thêm nhiều thị trường mới ngoài Trung Quốc.

Về vấn đề giám sát, quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, ông Trung cho hay bộ đang lên kế hoạch đào tạo, tập huấn cho cán bộ địa phương, chủ mã số vùng trồng, quy cách đóng gói theo nhu cầu từng thị trường.