Phát triển y tế cơ sở: Đề xuất quy định bác sĩ công tác tại địa phương

Y tế cơ sở còn nhiều hạn chế để phát triển

Ông Đỗ Xuân Tuyên - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, sau 20 năm thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW của Ban Bí thư khóa IX về củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở nhưng hệ thống y tế cơ sở vẫn chưa hoàn thiện.

Bởi hiện nay hệ thống y tế cơ sở đang phải đối mặt nhiều thách thức như sự thiếu ổn định, tạo ra nhiều biến động cả về tổ chức, nhân lực và khả năng cung ứng dịch vụ. Một số địa phương đã giải thể trạm y tế thị trấn.

Số lượng và chất lượng dịch vụ của tuyến y tế cơ sở, đặc biệt là các huyện vùng khó khăn, ở trạm y tế xã vẫn còn hạn chế. Đồng thời, bình quân các trạm y tế xã chỉ thực hiện được 60-70% dịch vụ kỹ thuật, cung ứng khoảng 40% thuốc thuộc gói dịch vụ y tế cơ bản. Chưa thực hiện tốt chăm sóc sức khỏe cá nhân, tầm soát phát hiện bệnh sớm, quản lý bệnh, nhất là các bệnh mạn tính.

Cũng theo Bộ Y tế, cơ chế y tế tài chính cho y tế cơ sở chưa phù hợp, phương thức thanh toán BHYT chậm đổi mới, chưa có cơ chế, nguồn lực để thực hiện được việc khám sàng lọc, phát hiện sớm bệnh tật, quản lý các bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng...

Trung tâm y tế thiếu phòng riêng để hoạt động khám chữa bệnh

Ông Đoàn Minh Cương - Giám đốc Trung tâm Y tế (TTYT) huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng cho biết: “TTYT huyện Lâm Hà đã hoạt động được gần 38 năm. Suốt những năm qua, cơ sở vật chất vẫn gặp nhiều khó khăn, chúng tôi đã được đầu tư nhưng vẫn chưa đồng bộ, chưa theo kịp sự phát triển của đơn vị, giường bệnh không đáp ứng được chất lượng và số lượng khám chữa bệnh. Y tế dự phòng như: Khoa Y tế Công cộng, Phòng An toàn thực phẩm, Phòng kiểm soát dịch bệnh… không có phòng riêng để hoạt động”.

Cơ sở vật chất y tế cơ sở nhiều nơi xuống cấp, không đảm bảo. Ảnh: NGUYỄN LY

Hiện nay, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng lực lượng nhân viên y tế đạt 5,2% chăm sóc, điều trị cho 10.000 dân. Tổng 16/16 trạm đều có bác sĩ, nhưng số lượng này làm việc không lâu dài.

“Chúng tôi trong 10 năm qua mới chỉ tuyển được 3 bác sĩ về làm việc, số còn lại là các bác sĩ được tăng cường thêm thay bác sĩ về hưu. Tiếp nữa là những khó khăn thực hiện danh mục kỹ thuật vì một số chuyên khoa chưa có như: Răng hàm mặt, Vật lý trị liệu … Lý do các chuyên khoa này chưa được cấp chứng chỉ nên trong thời gian dài qua huyện Lâm Hà không có đủ chuyên khoa để chăm sóc, khám chữa cho người dân nếu có nhu cầu đến TTYT huyện Lâm Hà”, ông Minh Cương nói thêm.

Liên quan đến vấn đề kinh phí hoạt động, hiện nay huyện Lâm Hà được cấp theo định mức của Hội đồng Nhân dân tỉnh, nguồn thu chủ yếu của TTYT huyện từ BHYT chiếm 92% vì vậy khó đảm bảo nguồn thu chi tại đây.

“Hiện nay, tại huyện chúng tôi chưa có quy định định mức giá dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nên trong khám chữa có tiền cũng không chi được. Chúng tôi rất cần có chính sách minh bạch đảm bảo đủ điều kiện phát triển trong tình hình mới, đảm bảo cơ sở vật chất trang thiết bị, chế độ chính sách”, ông Minh Cương nhấn mạnh.

Cần quy định bác sĩ phải làm việc ở y tế cơ sở một thời gian nhất định

Ông Tăng Chí Thượng – Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết: “Hiện nay, tôi cảm nhận thiếu một bộ luật quan trọng nhằm hướng dẫn về củng cố phát triển y tế cơ sở. Sau khi có Luật Dự phòng và kiểm soát bệnh tật, nhưng luật này không thể áp dụng cho khám chữa bệnh ở y tế cơ sở. Cần sớm luật hóa về phát triển y tế cơ sở”.

Cụ thể, làm thế nào để các bộ ngành có cơ chế chính sách chuyển đổi bác sĩ đa khoa ở tuyến cơ sở vì tỉ lệ bác sĩ đa khoa ở cơ sở rất thấp.

“Hiện nay, TP Hồ Chí Minh có cơ chế thí điểm bắt buộc các bác sĩ tốt nghiệp thực hành về tại y tế cơ sở. Việc này Sở Y tế TP đã kiến nghị Bộ Y tế nhưng Bộ Y tế chia sẻ là “chưa có luật về vấn đề này”, nên TP cần phải đào tạo bàn bản. Cụ thể, TP hiện đã hỗ trợ chi phí cho 446 bác sĩ thực hành tại y tế cơ sở. Đến lúc nào đó Việt Nam nên có quy định bắt buộc bác sĩ công tác tại y tế cơ sở trong 1 thời gian quy định cụ thể, điều này gần giống như thực hiện nghĩa vụ quân sự, khi đó y tế cơ sở sẽ không sợ thiếu người”, ông Thượng chia sẻ.