Phạt nguội lái xe máy: Rất cần để thiết lập lại trật tự giao thông

Anh Lê Mạnh Trường (tài xế ở Cát Lái, TP.HCM):

Lái ô tô nhưng chịu áp lực từ xe máy

Cách đây mấy ngày, tôi chở người thân đi công việc, xe đang chạy bình thường trên làn đường hỗn hợp (với tốc độ tầm 60km/h) thì bất ngờ một xe máy đi phía trước thắng lại đột ngột. Người đi xe máy không đội mũ bảo hiểm, cũng không bật xi nhan hay phát ra tín hiệu nào.

Có lần người bạn tôi chạy xe container vào bãi để nghỉ ngơi. Đến đoạn đang dừng đèn đỏ, một xe máy dừng ngay trước đầu xe mà bạn tôi không hề hay biết (xe máy rơi vào điểm mù). Khi đèn sắp bật xanh, cô gái đi xe máy đá xi nhan rồi rẽ trái. Lúc này, bạn tôi mới hoảng hồn, nếu trước đó vội vã đạp ga thì vô cùng nguy hiểm.

Suốt nhiều năm lái ô tô, xe container... tôi gặp vô số lần cảnh xe máy chạy rất ẩu, cắt ngang đầu xe, gặp kẹt xe thì áp sát vào xe tải lớn rất nguy hiểm.

Ở những đô thị lớn như TP.HCM, Hà Nội... người cầm vô lăng ô tô, xe tải thực sự rất áp lực mỗi khi đi lại trên đường. Áp lực lớn nhất là luôn cố gắng căng mắt để phản ứng kịp với dòng xe máy ken đặc và luồn lách, len lỏi ngay trước đầu xe bất cứ lúc nào.

Ngoài ra còn phải có tinh thần thép để luôn cư xử đúng mực khi tham gia giao thông, không để xảy ra cãi vã.

Phạt nguội xe máy ở TP.HCM thế nào?

Theo Phòng cảnh sát giao thông Công an TP.HCM (PC08), việc phạt nguội xe máy trên địa bàn TP.HCM cũng được thực hiện nhiều năm nay. Trong quý 1-2024, riêng xe máy đã có hơn 16.500 trường hợp vi phạm đã được PC08 gửi giấy phạt nguội về địa chỉ nhà.

Một cán bộ cảnh sát giao thông thuộc PC08 chia sẻ thêm lực lượng cảnh sát giao thông sẽ phạt nguội dựa trên dữ liệu hình ảnh trích xuất từ camera giao thông, camera cầm tay do các tổ cảnh sát giao thông ghi hình trong quá trình tuần tra...

Nhiều tuyến đường ở TP.HCM có hệ thống camera bắn tốc độ, thậm chí ghi nhận lỗi vượt đèn đỏ, đi sai phần đường, làn đường... cập nhật về hệ thống. Trường hợp phát hiện vi phạm sẽ xác định biển số xe, truy xuất thông tin để gửi thông báo vi phạm.

Dù vậy, quá trình xử lý phạt nguội xe máy vẫn còn gặp nhiều trường hợp xe chưa sang tên đổi chủ nên mất thời gian xác minh. Hiện nay quy định mới về biển số định danh sẽ giúp đồng bộ dữ liệu, từ đó công tác phạt nguội cả ô tô và xe máy đều sẽ hiệu quả hơn giúp cải thiện giao thông.

"Phạt nguội đối với ô tô hay xe máy ngày càng siết chặt thì góp phần nâng cao ý thức người dân, đảm bảo an toàn giao thông khi đi lại", vị này nói.

- Thượng tá Lê Tấn Sỹ (phó trưởng Phòng cảnh sát giao thông Công an tỉnh Phú Yên):

Cần thiết tăng cường phạt nguội người đi xe máy

Để hạn chế tai nạn giao thông xảy ra thì cần phải xử phạt nguội lẫn phạt nóng những người đi mô tô, xe máy không đúng luật giao thông.

Theo thống kê, phân tích về các vụ tai nạn giao thông thì lúc nào tai nạn giao thông do xe máy gây ra cũng chiếm phần lớn hơn các phương tiện khác, cho nên việc phạt nguội người đi xe máy vi phạm giao thông là điều cần thiết để hạn chế tai nạn.

Trong việc xử lý phạt nguội người đi xe máy vi phạm giao thông thì cũng có nhiều khó khăn với những trường hợp xe đã bán cho người khác nhưng không sang tên đổi chủ theo quy định. Thông báo được gửi tới cho người chủ cũ nên thành ra rất khó để xử lý rốt ráo.

- Thượng tá Cao Văn Thịnh (phó trưởng Phòng cảnh sát giao thông Công an tỉnh Vĩnh Phúc):

Thêm hành lang pháp lý

Việc phạt nguội không phân biệt loại phương tiện. Chỉ cần phát hiện vi phạm, cảnh sát sẽ xử lý. Tuy nhiên, hiệu quả xử lý phạt nguội ô tô và xe máy lại có sự khác biệt lớn.

Đối với ô tô, quá 20 ngày người có liên quan không tới giải quyết, phương tiện sẽ bị đưa vào phần mềm cảnh báo đăng kiểm. Chính vì vậy, chủ xe vi phạm chấp hành rất nghiêm túc.

Với xe máy, dù ghi nhận vi phạm nhiều, cảnh sát giao thông đã gửi thông báo về tận địa phương nhưng nhiều trường hợp người vi phạm (và chủ xe) không hợp tác.

Có những vụ việc nghiêm trọng, tổ công tác của chúng tôi đi xác minh ba tuần chưa thể tìm ra người vi phạm do xe đã bán từ lâu. Có nhiều trường hợp xe đang đi nhưng họ lại nói rằng đã bán, gây khó khăn cho quá trình xác minh.

Về giải pháp thông tư 24/2023 của Bộ Công an có quy định: tổ chức, cá nhân vi phạm trật tự, an toàn giao thông mà không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông thì chưa giải quyết đăng ký xe.

Cùng với việc định danh biển số, đây được coi là những hành lang pháp lý để việc phạt nguội xe máy có hiệu quả cao hơn.

- PGS.TS Vũ Anh Tuấn (giảng viên Trường đại học Giao thông vận tải):

Chế tài chủ xe bằng cách nào?

Nếu một người mượn xe máy và vi phạm thì chủ phương tiện có phải chịu trách nhiệm hay không? Nếu có thì có chế tài bằng cách nào, điều này cần quy định rõ. Số lượng xe máy lưu thông gấp hàng chục lần ô tô. Do vậy, việc ràng buộc quản lý đối với xe máy thông qua đăng kiểm là không khả thi. Nguồn lực và chi phí là rào cản lớn.

Trong ngắn hạn, cần có biện pháp tăng cường kết hợp giữa phạt nóng và phạt nguội. Tức là khi phát hiện vi phạm, hệ thống giám sát sẽ gửi thông báo ngay cho tổ cảnh sát giao thông gần nhất.

Nên có chiến dịch tăng cường xử phạt, trong đó chú trọng vào vượt đèn đỏ, vi phạm tốc độ, không đội mũ bảo hiểm... Từ đó, tạo tính răn đe trong lúc hoàn thiện cơ sở pháp lý và dữ liệu định danh biển số.