Ông Trump muốn Ukraine 'trả phí' bằng đất hiếm

Ông Trump muốn Ukraine cung cấp đất hiếm cho Mỹ, xem đây là cách 'trả phí' Mỹ viện trợ Kiev trong xung đột Nga - Ukraine.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: AFP

Theo Hãng tin Reuters, phát biểu trước các phóng viên tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump cho rằng Ukraine sẵn sàng đáp ứng yêu cầu nói trên. Ông nhấn mạnh Mỹ cần được bình đẳng trong quan hệ với Ukraine sau khi Washington hỗ trợ Kiev "gần 300 tỉ USD".

"Chúng tôi đang nói với Ukraine rằng họ có trữ lượng đất hiếm rất có giá trị. Chúng tôi đang tìm cách đạt được thỏa thuận với Ukraine, trong đó các khoản hỗ trợ của Mỹ sẽ được đảm bảo bằng đất hiếm và những thứ khác" - ông Trump nói.

Không rõ ông Trump sử dụng thuật ngữ "đất hiếm" để chỉ tất cả các loại khoáng sản quan trọng hay chỉ riêng nhóm đất hiếm.

Lời đề nghị đổi viện trợ lấy đất hiếm của ông Trump là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy cách tiếp cận mang tính giao dịch của ông nhằm hỗ trợ Ukraine.

Ông đang tận dụng sức mạnh kinh tế của Mỹ để gây sức ép với các đồng minh và đối tác, bao gồm với Colombia và Mexico, buộc họ phải đồng ý hoặc ít nhất là đàm phán về các yêu cầu của mình.

Đất hiếm là nhóm gồm 17 kim loại được sử dụng để chế tạo nam châm biến năng lượng thành chuyển động để sử dụng trong vô số thiết bị điện và điện tử, từ điện thoại, xe điện, tuốc bin gió cho đến thiết bị quân sự.

Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ coi 50 loại khoáng sản đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế và quốc phòng của Mỹ. Trong số này có một số loại đất hiếm, niken và lithium.

Ukraine có trữ lượng lớn uranium, lithium và titan.

Mỹ hiện chỉ có một mỏ khai thác đất hiếm đang hoạt động và rất ít cơ sở xử lý, mặc dù một số công ty đang phát triển các dự án trong nước. Trung Quốc là nhà sản xuất đất hiếm và nhiều loại khoáng sản quan trọng khác lớn nhất thế giới.

Lời đề nghị của Tổng thống Trump được đưa ra trong bối cảnh chính quyền của ông đã tạm dừng viện trợ phát triển nước ngoài trên toàn thế giới, buộc nhiều tổ chức nhân đạo ở Ukraine phải tạm ngừng hoạt động và khiến Chính phủ Ukraine phải tìm nguồn tài chính thay thế cho các chương trình quan trọng, bao gồm hỗ trợ cho mạng lưới năng lượng và cựu chiến binh.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết các khoản viện trợ quân sự của Mỹ do chính quyền ông Biden cung cấp không bị ảnh hưởng bởi quyết định đóng băng viện trợ nước ngoài. Nhưng ông Trump từ lâu đã lên tiếng không sẵn lòng tiếp tục gửi vũ khí và các thiết bị trị giá hàng tỉ USD cho Ukraine, với lý do điều đó khiến Washington tốn kém quá nhiều.