Những tổ săn tăng bằng UAV trên chiến trường Ukraine

Các kíp UAV tự sát Nga có nhiệm vụ săn tìm, phá hủy xe tăng Ukraine, mở đường cho bộ binh siết vòng vây Avdeevka, thành trì chiến lược ở Donetsk.

Trong tầng hầm bên dưới một ngôi nhà đã bị phá hủy tại tỉnh Donetsk, bầu không khí có vẻ giống quán net hơn là tiền tuyến. Nhiều binh sĩ Nga đeo kính thực tế ảo và sử dụng tay cầm chơi game, thỉnh thoảng trao đổi những câu rất ngắn gọn.

Màn hình phía trước họ lần lượt hiển thị hình ảnh cánh đồng và rừng rậm, tiếp theo là khu công nghiệp cùng những tòa nhà cao tầng tại thành phố Avdeevka. Hình ảnh nhiều lần bị suy giảm chất lượng, thậm chí mất tín hiệu hoàn toàn trong vài giây.

Một sĩ quan liên lạc qua điện đàm, yêu cầu nhóm vận hành máy bay không người lái (UAV) tự sát tìm chiếc xe tăng đang nã pháo vào bộ binh Nga và phá hủy nó càng sớm càng tốt.

"Tôi từng làm lính xung kích trong vòng 6 tháng, nhiều lần trải qua cảm giác tồi tệ khi bị xe tăng T-72 và T-80 đối phương công kích. Dù vậy, ngồi đây cũng không dễ dàng hơn. Sức ép tâm lý rất lớn, chúng tôi chỉ có vài phút để phát hiện và tập kích mục tiêu", binh sĩ có biệt danh Bledny nói trong lúc điều khiển UAV tự sát.

Bledny là người vận hành UAV tự sát dày dạn kinh nghiệm nhất đơn vị, với khoảng 400 lần xuất kích và đánh trúng hàng chục mục tiêu khác nhau.

UAV trinh sát hoặc flycam cỡ lớn thường truyền tọa độ mục tiêu về cho các kíp vận hành, giúp họ nhanh chóng triển khai phi cơ tấn công đối phương. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp binh sĩ Nga phải vận hành UAV tự sát hoàn toàn độc lập vì lực lượng Ukraine gây nhiễu đường truyền tín hiệu từ khí tài trinh sát.

"Chúng tôi luôn được bảo vệ bởi các đội chống UAV. Khu vực này chỉ cách vị trí quân đội Ukraine vài km và rất gần vùng xám giao tranh giữa hai bên. Mọi chuyện đều có thể xảy ra", Orel, đồng đội của Bledny, cho hay.

Bledny phát hiện hai xe tăng Ukraine đang vội vã rời trận địa sau đợt pháo kích. "Tổ lái đối phương rất khó sống sót trước những UAV mang đầu nổ lõm chống tăng. Họ không thể ẩn nấp trên chiến trường, tầm nhìn giới hạn trong xe tăng cũng ngăn họ xác định đòn tấn công đến từ hướng nào", sĩ quan Nga cho hay.

Giới chức Nga cho biết quân đội Ukraine liên tục tăng viện, bổ sung lính dự bị đến thành trì Avdeevka để đối phó các mũi tiến công của đối phương.

Flycam mang đầu nổ lõm xuyên giáp được Nga triển khai gần Avdeevka. Ảnh: RIA Novosti

"Nhiều binh sĩ đối phương dường như không được huấn luyện, họ di chuyển rất lộ liễu và không có biện pháp ngụy trang nào. Chúng tôi từng phá hủy 4 xe tăng, 6 xe bán tải và một lựu pháo chỉ trong vòng vài giờ mà không cần khí tài trinh sát", Bledny nói.

Những nhiệm vụ tập kích mà không có UAV chỉ điểm được lính Nga gọi là "săn tìm tự do". Nếu không thể phát hiện mục tiêu chính, như xe thiết giáp hoặc điểm tập trung binh sĩ đối phương, họ sẽ chuyển sang các mục tiêu phụ như cột ăng ten hoặc camera trinh sát.

"Quân đội Ukraine từng tác chiến rất hiệu quả. Họ triển khai mạng lưới tai mắt dày đặc với hàng loạt camera trinh sát, cho phép xe tăng thoải mái tiếp cận và bắn phá trực diện vào phòng tuyến của chúng tôi. Đến giữa mùa hè, UAV tự sát đã dần thay đổi điều này, đối phương bị đẩy lùi nhiều km và phải che giấu khí tài dưới hầm ngầm", Orel nói.

Avdeevka là đô thị chủ chốt do Kiev kiểm soát ở phía bắc thủ phủ Donetsk của tỉnh cùng tên, có dân số khoảng 30.000 người trước khi bùng phát chiến sự. Moskva đang kiểm soát ba mặt bắc, nam và đông thành phố, khiến lực lượng Ukraine phòng thủ chỉ có thể tiếp cận thành phố từ phía tây.

Dù vậy, Avdeevka vẫn được xem là thành trì kiên cố, do quân đội Ukraine đã xây dựng và củng cố phòng tuyến tại đây từ năm 2014 sau các trận giao tranh với dân quân ly khai. Mạng lưới hầm ngầm và lô cốt ở Avdeevka có khả năng chống chọi những đợt ném bom và pháo kích dữ dội.

Binh sĩ Nga chuẩn bị triển khai UAV trinh sát gần Avdeevka. Ảnh: RIA Novosti

Ngoài flycam mang chất nổ, các đội vận hành UAV trinh sát cũng đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của Nga nhằm siết vòng vây tại Avdeevka.

"Chúng tôi không triển khai dàn trải khí tài, mà tập trung vào mục tiêu cụ thể", binh sĩ có biệt danh Bely nói và chỉ vào màn hình điện thoại. "Súng phóng lựu tự động đang bắn phá ổ hỏa lực cách đó 1,5 km. Nếu nhìn kỹ, có thể thấy nhiều tay súng đối phương đang ẩn nấp trong khu nhà".

Những quả đạn đầu tiên rơi xuống nóc nhà. Kíp điều khiển UAV của Bely có trách nhiệm hiệu chỉnh đường đạn và giám sát mọi động thái của nhóm quân Ukraine.

Vị trí gần tiền tuyến khiến các kíp UAV luôn trong trạng thái nguy hiểm, có thể bị tập kích bất cứ lúc nào. Họ thường di chuyển bằng ôtô và phải ngụy trang phương tiện ngay khi dừng chân.

"Chúng tôi có chưa đầy 15 phút để lắp ráp flycam và cho nó xuất phát, sau đó phải lập tức cơ động đến địa điểm khác. Đối phương không ngần ngại sử dụng pháo phản lực HIMARS để hủy diệt các khẩu đội UAV. Ba đồng đội của chúng tôi thiệt mạng gần đây khi một tên lửa lao trúng chiếc xe khi họ vừa rời vị trí", binh sĩ có mật danh Grom nói.

Grom có nhiệm vụ thiết lập tần số vận hành UAV trên hai laptop, trong khi các đồng đội lắp đặt phi cơ nặng gần 20 kg. Nó có khả năng trinh sát suốt nhiều giờ ở khu vực cách tiền tuyến hàng chục km.

Vị trí thành phố Avdeevka. Đồ họa: RYV

"Ngoài các tuyến đường chuyển quân và đạn dược, chúng tôi cũng tìm kiếm trận địa pháo, hầm giấu xe tăng và điểm tập trung binh lực. Quân đội Ukraine rất khôn ngoan và áp dụng nhiều biện pháp che giấu lực lượng", Grom nói.

Tuy nhiên, hệ thống camera mạnh mẽ của flycam hiện đại cho phép người điều khiển phát hiện những chi tiết nhỏ nhất để xác định mục tiêu. Tọa độ được đánh dấu và chuyển về sở chỉ huy, trước khi nó bị tập kích bởi nhiều loại hỏa lực, từ cối 82 mm đến bom dẫn đường 500 kg.

Vũ Anh (Theo RIA Novosti, Reuters)