Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'
TPO - Ông là một nhà giáo nổi tiếng thời kỳ Nam - Bắc triều (Lê - Mạc phân tranh) với tính tình cương trực, mạnh mẽ cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam. Nhiều người mến phục ông nhờ tài tiên tri và triết lý "thiện là dòng dõi của giáo dục".
Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'1. Nhà giáo nào là nhân vật có ảnh hưởng lớn ở thế kỷ 16 và nổi danh về tài tiên tri?
icon
Nguyễn Bỉnh Khiêm
icon
Phạm Sư Mạch
icon
Ông Ích Khiêm
Câu trả lời đúng là đáp án A: Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 – 1585), tên huý là Văn Đạt, tự là Hanh Phủ, hiệu là Bạch Vân am cư sĩ, là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16. Ông được biết đến nhiều vì tư cách đạo đức, tài thơ văn của một nhà giáo có tiếng thời kỳ Nam – Bắc triều (Lê – Mạc phân tranh) cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam. Sau khi đậu Trạng nguyên khoa thi Ất Mùi (1535) và làm quan dưới triều Mạc, ông được phong tước “Trình Tuyền hầu” rồi thăng tới “Trình Quốc công” mà dân gian quen gọi ông là Trạng Trình. Dưới thời phong kiến của Việt Nam, ông là một trong số rất hiếm văn nhân Nho gia điển hình (tức là những người không phải quan tướng nắm binh quyền và chưa từng cầm quân ra trận) được phong tới tước Công ("Quận công" hay '"Quốc công'") ngay từ lúc còn sống. Trình Quốc công là tước phong chính thức cao nhất của vua nhà Mạc ban cho Nguyễn Bỉnh Khiêm gần 20 năm trước khi ông mất.
Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'2. Nguyễn Bỉnh Khiêm có biệt danh là Tuyết Giang phu tử?
icon
Đúng
icon
Sai
Câu trả lời đúng là đáp án A: Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585), tên huý là Văn Đạt, sinh ra dưới thời vua Lê Thánh Tông - thời kỳ thịnh trị nhất của nhà Lê sơ. Ông hiệu Bạch Vân cư sĩ, biệt hiệu Tuyết Giang phu tử, người làng Trung Am, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn Hải Dương (nay thuộc huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng).
Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'3. Ông làm quan được mấy năm thì xin vua cho về mở trường dạy học?
icon
8 năm
icon
9 năm
icon
10 năm
Câu trảo lời đúng là đáp án A: Làm quan được 8 năm, ông dâng sớ hạch tội 18 lộng thần không được vua nghe cụ xin cáo quan năm 1542 về ở ẩn lập Am gọi Bạch Vân Am và hiệu Bạch Vân Cư Sĩ. Ông mở trường dạy học cạnh sông Hàn giang còn có tên Tuyết giang, nên học trò gọi ông "Tuyết giang Phu tử".
Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'4. Nguyễn Bỉnh Khiêm để lại cho hậu thế bao nhiêu câu sấm ký?
icon
387 câu
icon
487 câu
icon
587 câu
Câu trả lời đúng là đáp án B: Ông để lại cho hậu thế 487 câu sấm ký cách đây đã trên 500 năm. Kỳ lạ là không ít sự kiện lịch sử Việt Nam và thế giới đã xảy ra trong suốt 500 năm qua có không ít điều "ứng” vào các câu ghi trong “Sấm Trạng Trình". Trong Sấm Ký, Trạng ghi rõ về những biến thiên trong lịch sử Việt Nam từ thời Hồng Bàng cho đến hôm nay. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng được xem là người đầu tiên trong lịch sử nhắc đến hai chữ Việt Nam thông qua câu Sấm "Việt Nam khởi tổ gầy nên". Tên nước lúc ông tiên tri là Đại Việt, 300 năm sau đổi thành Nam Việt và sau đó trở thành Việt Nam như hiện nay.
Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'5. Hai câu thơ sau: “Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ./ Người khôn, người đến chốn lao xao” nằm trong bài thơ nào của Nguyễn Bỉnh Khiêm?
icon
Cảnh nhàn
icon
Dại khôn
icon
Giới sắc
Câu trả lời đúng là đáp án A: Cảnh nhàn là bài thơ Nôm trích từ tập Bạch Vân quốc ngữ thi của Nguyễn Bỉnh Khiêm. "Một mai, một cuốc, một cần câu, Thơ thẩn dầu ai vui thú nào. Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ, Người khôn, người đến chốn lao xao. Thu ăn măng trúc, đông ăn giá, Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao. Rượu đến bóng cây ta hãy uống, Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao." Các nhà nghiên cứu cho rằng, tư tưởng, triết lý "nhàn" là một chủ đề lớn trong thơ nguyễn Bỉnh Khiêm, đặc biệt trong Bạch Vân quốc ngữ thi. Bài thơ là lời tâm sự thâm trầm, sâu sắc, khẳng định quan niệm sống nhàn là hoà hợp với tự nhiên, giữ cốt cách thanh cao, vượt lên trên danh lợi.
Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'6. Ai từng là học trò của Nguyễn Bỉnh Khiêm?
icon
Nguyễn Dữ
icon
Phùng Khắc Khoan
icon
Cả hai đáp án trên
Câu trả lời đúng là đáp án C: Nguyễn Bỉnh Khiêm là trạng nguyên đặc biệt trong lịch sử khoa cử Việt Nam. Lớn lên trong thời kỳ nhà Hậu Lê rơi vào khủng hoảng, suy tàn, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã không ra ứng thi sớm. Tính từ khi trưởng thành, ông bỏ qua sáu khoa thi dưới triều Lê sơ. Ngay cả khi nhà Mạc lên thay cho Lê sơ năm 1527, xã hội dần đi vào ổn định, ông vẫn chưa ra ứng thi mà bỏ qua hai khoa thi đầu dưới triều Mạc. Tới năm 1535, dưới thời vua Mạc Thái Tông Đăng Doanh - thời thịnh trị nhất của nhà Mạc, ông mới quyết định đi thi và đậu ngay trạng nguyên. Năm đó, ông đã ngoài 40 tuổi. Sau khi đỗ đạt, Nguyễn Bỉnh Khiêm được bổ nhiệm làm nhiều chức vụ. Đến khi Mạc Thái Tông đột ngột qua đời vào năm 1540, Mạc Hiến Tông còn ít tuổi lên thay cha khiến triều chính nhiễu nhương, Nguyễn Bỉnh Khiêm dâng sớ trị tội 18 lộng thần nhưng không được vua chấp nhận nên năm 1542 đã xin về quê. Sau hai năm, vua Mạc lại sai người về phong tước Trình Tuyền Hầu cho ông rồi lại thăng ông lên chức Thượng thư Bộ Lại, Thái phó, tước Trình Quốc Công. Gần 20 năm (từ năm 53 đến 73 tuổi), Nguyễn Bỉnh Khiêm không ở hẳn kinh sư nhưng vẫn cáng đáng nhiều việc triều chính. Sách Lịch triều hiến chương loại chí viết: "Vua Mạc tôn như bậc thầy, khi trong nước có việc quan trọng vẫn sai sứ đến hỏi ông. Có lúc còn triệu ông về kinh để hỏi mưu lớn", "ông học rộng khắp các sách, hiểu sâu nghĩa lý Kinh Dịch, mưa nắng, họa, phúc việc gì cũng biết trước". Ông có đông học trò, trong đó nhiều người nổi tiếng như Phùng Khắc Khoan, Lương Hữu Khánh, Nguyễn Dữ, Nguyễn Quyện.
Nhà giáo nào nổi danh về tài tiên tri, triết lý 'thiện là dòng dõi của giáo dục'7. Nguyễn Bỉnh Khiểm đỗ trạng nguyên ở độ tuổi nào?
icon
24 tuổi
icon
34 tuổi
icon
44 tuổi
Câu trả lời đúng là đáp án C: Khi nhà Hậu Lê (Lê sơ và Lê trung hưng) rơi vào khủng hoảng, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã không ra ứng thi sớm. Tính từ khi trưởng thành, ông bỏ qua sáu khoa thi dưới triều Lê sơ. Ngay cả khi nhà Mạc lên thay cho Lê sơ năm 1527, xã hội dần ổn định, ông vẫn bỏ qua hai khoa thi đầu dưới triều Mạc. Tới năm 1535, dưới thời vua Mạc Đăng Doanh, thời thịnh trị nhất của nhà Mạc, ông mới quyết định đi thi và đậu ngay trạng nguyên. Năm đó, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã 44 tuổi. Sau khi đỗ đạt, Nguyễn Bỉnh Khiêm được bổ nhiệm làm nhiều chức vụ, được phong tước Trình Tuyền Hầu rồi Trình Quốc Công nên dân gian quen gọi ông là Trạng Trình. Trong gần 20 năm (từ 53 đến 73 tuổi), Nguyễn Bỉnh Khiêm không ra ở hẳn kinh sư nhưng vẫn đảm nhiệm nhiều việc triều chính. Sách Lịch triều hiến chương loại chí viết: "Vua Mạc tôn như bậc thầy, khi trong nước có việc quan trọng vẫn sai sứ đến hỏi ông. Có lúc còn triệu ông về kinh để hỏi mưu lớn", "ông học rộng, hiểu sâu nghĩa lý Kinh Dịch, mưa nắng, họa, phúc việc gì cũng biết trước".
Bom hạt nhân B61-13 mạnh gấp 24 lần bom phá hủy Hiroshima
12:30 31/10/2023Bộ Quốc phòng Mỹ tuyên bố đang theo đuổi việc chế tạo một quả bom hạt nhân mạnh gấp 24 lần so với quả bom được thả xuống Hiroshima ở Nhật trong Thế chiến thứ hai.
Phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân thăm Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Quân y 175
16:50 26/02/2024Sáng 26-2, Phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dẫn đầu đoàn công tác đến thăm, làm việc tại Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Quân y 175 nhân kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam.
Bác sĩ tốt nghiệp xuất sắc về Quảng Trị công tác được hỗ trợ 300 triệu đồng
21:40 11/05/2024Sở Y tế tỉnh Quảng Trị đề nghị các Trường Đại học Y - Dược quan tâm, thông tin tới sinh viên hệ chính quy tốt nghiệp năm 2024 về...
Chuẩn bị tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm 2025
05:50 25/05/2024Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa nhấn mạnh, năm 2025 cần làm tốt công tác chuẩn bị, tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm...
Người dân thích thú khi Thanh Hóa có phố đi bộ đầu tiên
08:30 09/05/2024Thanh Hóa - Một tuyến phố đi bộ đã hình thành ở khu vực quảng trường lớn nhất TP. Thanh Hóa. Đây cũng được xem là tuyến phố đi bộ...
Khách vứt đầu thuốc lá, cây xăng ở Bình Định cháy dữ dội
13:50 16/06/2023Video: Hiện trường vụ cháy Sáng 16/6, Phòng cảnh sát PCCC và CNCH Công an tỉnh Bình Định cho biết một vụ cháy đã xảy ra tại cây xăng trên đường Trần Hưng Đạo, phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn (tỉnh Bình Định). Theo người dân, vụ cháy xảy ra vào khoảng 8h sáng cùng ngày. Vào thời điểm trên, một khách hàng chạy xe máy vào cây xăng để đổ xăng. Trong lúc nhân viên cây xăng đang đổ xăng thì vị khách này vẫn hút thuốc rồi ném đầu thuốc xuống đất khiến...
Một giám đốc trung tâm đăng kiểm ở Quảng Ngãi bị bắt vì nhận hối lộ
06:00 14/01/2024Giám đốc và 2 đăng kiểm viên của Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới Quảng Ngãi 76-01S bị khởi tố về tội nhận hối lộ.
Nga giữ thế về đối thoại với lãnh đạo Đức và Pháp
12:20 16/06/2023Điện Kremlin cho biết việc ông Putin đối thoại với lãnh đạo Đức và Pháp là giả thuyết, nhưng có thể xảy ra.
Israel tức giận vì các nước châu Âu tính công nhận Nhà nước Palestine
18:00 22/05/2024Israel triệu hồi đại sứ tại Ireland, Na Uy sau khi 2 nước này cùng Tây Ban Nha tuyên bố sẽ công nhận nhà nước Palestine vào 28-5 tới.
