Nguyên nhân cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây bị 'đánh chìm'

TPO - Bộ Giao thông vận tải cho biết, sau khi các chuyên gia vào cuộc điều tra xác định, sự cố ngập cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây do tư vấn thiết kế chưa lường hết việc thu hẹp dòng chảy phía hạ lưu cống dẫn đến ứ nước cục bộ. Việc tính toán cao độ thiết kế vị trí cống mà chưa xét đến mực nước ứ đọng là trách nhiệm của đơn vị tư vấn, dù không phải lỗi cố ý.

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa chính thức thông tin liên quan tới sự cố ngập trên tuyến cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, đoạn qua huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận xảy ra sáng 29/7 vừa qua.

Bộ GTVT cho rằng, do tuyến cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây mới đưa vào sử dụng, đi sát sông Phan, dòng chảy quanh co, thượng lưu có đập sông Phan nên chế độ thủy văn rất phức tạp.

Để xác định nguyên nhân, trách nhiệm và đề xuất các giải pháp, Bộ GTVT đã cử đoàn công tác gồm các cơ quan chuyên môn, đơn vị xây lắp, đơn vị tư vấn, chuyên gia thủy văn có kinh nghiệm vào hiện trường điều tra. Đoàn công tác sẽ tổ chức kiểm tra thực tế hiện trường, đánh giá chi tiết điều kiện địa hình, thủy văn thượng lưu và hạ lưu khu vực ngập, rà soát hồ sơ khảo sát, thiết kế.

Kết quả kiểm tra, đánh giá cho thấy, quá trình thi công, các đơn vị đã thực hiện theo đúng hồ sơ thiết kế được duyệt, đảm bảo yêu cầu về chất lượng.

Về thiết kế cống tại vị trí bị ngập, đoàn công tác kết luận, đơn vị tư vấn thiết kế đã thực hiện điều tra khảo sát mực nước lũ lịch sử cao nhất vào năm 1992 tại vị trí cống hơn 43 m để tính toán khẩu độ cống. Cống được thiết kế rộng 2,5 m, cao 2,5 m, đáp ứng yêu cầu thoát nước.

Tuy nhiên, tại thời điểm xảy ra ngập, dù lượng mưa chưa đạt tới tần suất tính toán, nhưng nước đã dâng đến hơn 45 m, cao hơn đỉnh lũ lịch sử, là điều bất thường cần phải nghiên cứu, làm rõ.

Về nguyên nhân ngập, đoàn công tác bước đầu xác định, tuyến cao tốc nằm sát sông Phan, phía thượng lưu có đập sông Phan cách vị trí ngập 8,6 km, làm thay đổi dòng chảy phía hạ lưu. Phía dưới cống của cao tốc lòng sông và suối đã bị cây cối mọc lấn dòng, bồi lắng làm thu hẹp dòng chảy, gây ứ nước cục bộ, dẫn đến mực nước tại khu vực cống dâng cao, gây ngập đường.

Về trách nhiệm, các chuyên gia thống nhất đánh giá, đây là tuyến đường mới, khu vực tuyến đi qua tại thời điểm khảo sát dân cư thưa thớt, việc điều tra số liệu thủy văn khó khăn; tư vấn thiết kế chưa lường hết việc thu hẹp dòng chảy phía hạ lưu cống dẫn đến ứ nước cục bộ. Các chuyên gia cũng đều thống nhất đánh giá, việc tính toán cao độ thiết kế theo tần suất 1% tại vị trí cống cao tốc mà chưa xét đến mực nước ứ đọng là trách nhiệm của đơn vị tư vấn thiết kế, dù không phải lỗi cố ý.

Bộ GTVT cho hay, trước mắt, các chuyên gia đề xuất làm sạch lưu vực hạ lưu của cầu sông Phan để tăng khả năng thoát nước, hạ mực nước dồn ứ tại vị trí cống cao tốc. Chủ đầu tư có thể thực hiện ngay và hoàn thành trong tháng 8 này, chi phí do tư vấn thiết kế chi trả.

Về lâu dài, chủ đầu tư cần thuê một đơn vị tư vấn đầu ngành để khảo sát, tính toán, từ đó xác định mực nước tương ứng với tần suất thiết kế của dự án. Từ đó sẽ xem xét, quyết định giải pháp. Trường hợp cần thiết, có thể nâng mặt đường. Ban Quản lý dự án Thăng Long đang chỉ đạo các đơn vị thực hiện các nội dung này.

“Bộ luôn quán triệt quan điểm không đánh đổi chất lượng công trình vì bất cứ lý do gì. Bộ coi đây là một bài học kinh nghiệm và đã yêu cầu các chủ đầu tư tổng rà soát lại hồ sơ thiết kế đối với các dự án đang thi công, đặc biệt tại các vị trí có địa chất, thuỷ văn phức tạp. Cần tính toán các điều kiện thủy văn bị tác động bởi các yếu tố biến đổi khí hậu và tác động bởi các hoạt động xây dựng, sản xuất… để kịp thời điều chỉnh. Bộ sẽ xử lý nghiêm các chủ thể liên quan nếu để xảy ra các tồn tại ảnh hưởng đến chất lượng theo đúng hợp đồng đã ký”, Bộ GTVT nêu quan điểm.

Trước đó, sáng 29/7, mưa lớn tại Bình Thuận đã khiến nước tràn vào cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây gây ngập đoạn qua huyện Hàm Tân, với vị trí ngập sâu nhất gần 1m, chiều dài vị trí ngập khoảng 100 m. Vị trí ngập khiến tuyến cao tốc bị chia cắt, phương tiện không thể lưu thông. Cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây là một phần của dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông mới đưa vào sử dụng